PPI LUK2_Verbindend communiceren_deel 2_bijeenkomst 1 en 2

• PPI
• HBO
• Studiejaar 1

PPI LUK2  

Bijeenkomst 1 en 2

Verbindend communiceren

LUK 2 

PPI

Week 2

Bijeenkomst 

1 en 2 

Verbindend communiceren

Inleiding (10 min)

Programma

• Check in
  
• Herhaling principes VC vorige bijeenkomsten



• Empathisch luisteren
• 4 manieren waarop je kunt luisteren en reageren op een boodschap van een ander
• Check-out
  

Lesdoelen

• Je bent je bewust wat empathisch luisteren vanuit Verbindend Communiceren inhoud en hebt hiermee geoefend.

• Je bent je bewust van andere manieren van luisteren die ‘empathisch luisteren’ in de weg kunnen staan.
  

• Je bent je bewust van 4 manieren waarop je kunt luisteren naar en reageren op een (negatieve) boodschap van een ander.
  

• Je oefent met hoe je hierbij verantwoordelijkheid kunt nemen voor je eigen gevoelens en reacties vanuit de principes van VC.
  

Opdracht in twee- of drietallen (10 min)

Leg de Verbindende Communicatie Kaarten op een paar tafels, laat iedereen er langslopen om een gevoel en behoefte kaart te pakken.

Dit kan al bij binnenkomst door ze te vragen voor ze gaan zitten dit te pakken

Dus: Iedereen kiest een gevoelskaartje en behoefte kaart.

Dan in twee of drietallen uitwisselen waarom deze kaartjes gekozen zijn.

Variant: Je kan ze ook door het lokaal laten lopen, bij stop bij iemand waar je naast staat in tweetallen uitwisselen

Wanneer voel jij je gehoord en gezien? 

Ga in gesprek met je buurman of buurvrouw

Basis VC

• Zorgvuldige observatie
  
• Welk gedrag/gedachten beïnvloedt jou?
  
• Welk gedrag/gedachten beïnvloedt de ander?
  

ANDERS LEREN KIJKEN

4 stappen

Benoemen van 

• Stap 1 je waarneming
  
• Stap 2 je gevoelens 
  
• Stap 3 je onderliggende behoeften
  

In stap 4 doe je een verzoek  

Stap 1 Waarnemen

Scheiding aanbrengen tussen waarnemen en oordelen

Voorbeelden uit de stage? 

Mevrouw kan ontzettend klagen, mevrouw luistert niet,

Meneer doet niet wat goed is voor hem

Over jezelf: ik ben verlegen. Dat kan ik niet

Vermijden van een waarneming met een oordeel. 

Waarneming of oordeel?

“Onze bijeenkomsten duren altijd te lang.”

“Toen mijn collega langsliep, keek ze me niet aan.”

“Het is een feit dat de samenwerking de afgelopen jaren enorm verbeterd is.”

“Ik ben ontzettend verlegen.”

Oordeel. Feit zou kunnen zijn: “De laatste twee bijeenkomsten eindigden 15 minuten na de afgesproken eindtijd.”

Feit. Oordeel zou kunnen zijn: “Mijn collega negeert me volledig.”

Oordeel. Feit zou kunnen zijn: “Als we een borrel hebben of teamuitje is meer dan 80% van de collega’s aanwezig.”

Oordeel. Feit zou kunnen zijn: “Als ik met een nieuwe patiënt / klant te maken heb, merk ik dat ik naar woorden moet zoeken.”

Stap 2 en 3 uiten van je gevoelens en behoeften

• Empathisch aansluiten bij gevoelens en behoeften
  
• Iedereen heeft behoefte aan .... ja wat eigenlijk?
  

Pak je zakboekje er eens bij... 

Geef eens wat behoeften

Element 3. Behoefte- Wat vind ik belangrijk? Wat wil ik graag?

Dit element gaat over wat iemand werkelijk nodig heeft om zich fijn te voelen, waar het in de kern om gaat. Een uitganspunt van VC is ‘Alles wat we (niet) doen of zeggen, doen we om een behoefte te vervullen.

Behoeften kun je zien als kwaliteiten of waarden. Je kunt bijvoorbeeld behoefte hebben aan rust of respect. 

Behoeften maken ons leven menselijk. Het gaat over wat je ten diepste wilt: autonomie, liefde, begrip, voedsel, beweging.

Behoeften zijn universeel. Iedereen heeft, ongeacht geslacht, leeftijd, cultuur etc., dezelfde behoeften (al betekenen ze wellicht iets anders). Let wel, ze spelen niet bij iedereen op hetzelfde moment op!

Omdat behoeften universeel zijn, kunnen we daar makkelijk verbinding maken

We verlangen allemaal naar de vervulling van onze behoeften en naar mededogen als deze niet vervuld zijn.

Om niet ‘behoeftig’ te worden is het belangrijk om jezelf te realiseren dat je voor de invulling van je behoeften niet afhankelijk bent van de actie van anderen. Je kunt immers alleen zélf de vervulling van je behoefte ervaren. Een ander kan je hierin wel steunen. We kunnen elkaar helpen bewust te worden van onze behoeften, door deze in onze communicatie te achterhalen.

Een valkuil bij behoeften zijn strategieën. Met een strategie probeer je een behoefte te vervullen. Er zijn meerdere strategieën mogelijk om één behoefte te vervullen. Onenigheid en conflicten ontstaan over de strategieën die we kiezen en niet over de behoeften zelf. Dus niet: "Ik heb de behoefte aan dat jullie je mond houden" (strategie) maar "Ik heb behoefte aan ontspanning / rust" (behoeften). 

Strijd kan makkelijk ontstaan wanneer we het over strategieën hebben zonder dat de behoeften helder zijn. Dit komt omdat (voorkeuren in) strategieën persoonlijk zijn en behoeften universeel.

Stap 4 verzoeken

• Verzoek doen waarmee behoeften vervuld kunnen worden
  
• Accepteer ja en nee 
• Voorkom een eis
• Actieverzoek: kunt u mij vertellen of u bereid bent om ...
• Verbindingsverzoek: herken je dat? Klopt dit voor u? 

Empathisch luisteren

• Wat leeft er bij de ander 
  
• Aandacht voor de ander
• Luisteren tussen de woorden door
  
• Parafraseren en checken wat je hebt gehoord 
  
• In het hier en nu 

Voorbeeld VC

Opmerking: Tjonge, jij loopt wel de kantjes er af, je hebt alweer niets ingeleverd!! (= oordeel)

Als je dit zegt (waarneming), klopt het dan dat je geïrriteerd bent(gevoel) omdat je er op wilt vertrouwen (behoefte) dat ik mijn bijdrage lever? Zou je willen dat ik waarschuw als ik het afgesproken moment niet haal (verzoek)?

Oefenen met empathisch luisteren

Student: Een situatie in de stage waarbij de communicatie niet zo verliep zoals je had gewild (inbrenger). 

Wat voor gevoel gaf dit? 

• Medestudent pakt gevoelskaartjes en stelt aan de hand van deze kaartjes de volgende vragen: 

1. Als je aan deze situatie denkt voel jij je dan...... of
2. Als je ..... zegt ...... klopt het dan dat je ......voelt ? 

Welke behoefte schuilt erachter?

Ieder heeft een eigen huisje met daarin alles wat er in je leeft aan gevoelens en behoeften.

Je gaat als het ware op bezoek in het huis van de ander.

Zodra je in het huisje van de ander van alles ervan gaat vinden, of de gordijnen wel bij de bank passen bijvoorbeeld, dan kom je eigenlijk uit je eigen huis.

De oefening is dan om, zodra je je daar bewust van bent, weer te kiezen om met je aandacht bij de ander te blijven en te luisteren hoe het voor de ander is. Ondanks wat dit alles bij jou oproept.