M6 H1 §3 Rente en risico

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lesdoelen

• Je kunt de risico-opslag van de rente uitleggen en toelichten dat de risico-opslag groter is bij een langere tijdsperiode.
• Je kunt verklaren dat inflatierisico en het risico van wanbetaling onderdeel zijn van de risico-opslag.
• Je kunt toelichten dat voor een geldverstrekker een onderpand het risico van wanbetaling verkleint.

Risico = niet alleen de kans

Risico in de economie > Verwachte schade

Afhankelijk van 

- De kans op die schade

- Het schadebedrag

Er is onzekerheid bij het inschatten van risico's

Je hebt vrijwillige en onvrijwillige risico's

Bereken het risico

Het afgelopen jaar zijn er in Hilversum bij het station vier scooters gestolen. De kans op diefstal het komende jaar 1 / 20. Thijs heeft een Vespa scooter die € 2500 waard is en parkeert die elke dag bij het station.

Bereken het risico van diefstal van de scooter in het komende jaar.

Rente: vergoeding voor tijd en risico

• Als je jouw consumptie wil vervroegen (door geld te lenen), betaal je daar rente voor.
• Als je jouw consumptie wil uitstellen (door geld te sparen), krijg je daar rente voor.
• Rente is de vergoeding voor beschikbaar stellen van geld.

Rente: vergoeding voor tijd én risico

• Uitgeleend geld wil je ook weer terugkrijgen => kans dat de ander niet kan terugbetalen.
• Die kans is groter wanneer je een langere periode uitleent =>
• risico op wanbetaling is dan dus groter.
• Reken je extra rente voor: een risico-opslag
• Maar als je een onderpand had, kan je dat verkopen => maakt het risico (de schade) kleiner (risico-opslag lager).

Rente: vergoeding voor tijd en risico

• Er is ook kans (zelfs vrijwel zeker) je geld minder waard is geworden wanneer het terugbetaald wordt.
  
• Als je dan door hogere prijzen minder van het geld kan kopen => inflatierisico
• Reken je ook extra rente voor: de risico-opslag voor het inflatierisico

Vorig jaar => Indexcijfers

Indexcijfer = verhoudingsgetal => waarde / basiswaarde x 100

Geen percentage, maar je kan de procentuele verandering er wel van afleiden.

Indexcijfer 140 => 40 % toename t.o.v. basisjaar (100)

Indexcijfer 95 => 5 % afname t.o.v. basisjaar (100)

Vorig jaar => Rendement

• Nominaal rendement: opbrengst (als %) zonder rekening te houden met inflatie
• Reëel rendement: opbrengst (als %) na correctie voor inflatie
• € 2000,- op je spaarrekening, 3% rente per jaar, inflatie 2%.
• Wat is het nominale rendement dat jaar?
• Wat is het reële rendement dat jaar?

Vorig jaar => Rendement

€ 2000,- op je spaarrekening, 3% rente per jaar, inflatie 2%.

• Indexcijfer nominale spaarwaarde?
• CPI?
• Indexcijfer reële spaarwaarde?

Vorig jaar => Rendement

€ 2000,- op je spaarrekening, 3% rente per jaar, inflatie 2%.

• Indexcijfer nominale spaarwaarde = 103
• CPI = 102
• Indexcijfer reële spaarwaarde = 103 : 102 x 100 = 100,98
• Reële rendement = 100,98 - 100 = 0,98 %

Formule: RIC = NIC : PIC (x 100)

RIC = Reëel indexcijfer

NIC = Nominaal indexcijfer

PIC = Prijsindexcijfer (Inflatie, zoals CPI: consumentenprijsindexcijfer)

Met vorige voorbeeld =>

RIC = NIC : PIC x 100 = 103 : 102 x 100 = 100,98

Video

Kijkopdracht: schrijf alle begrippen op die risico's en verzekeren te maken hebben.

1.10 - 6.30

Wat betekent het
als je 'risico-avers' bent?

Huiswerk

Bestudeer § 1.3 van module 6.

Maak de opgaven 1 en 3 t/m 9.

Uitleg

Groep van 100 mensen met auto van € 10.000, 5 daarvan lopen kans dat die auto wordt gestolen (is 5 %)

• Wat is de verwachte totale schade voor de groep?
• De groep besluit het risico samen te dragen, wat betaalt ieder?
• Verzekeringspremie is totale risico / aantal mensen: 5 x 10.000 = 50.000 / 100 mensen = 500 premie per persoon

Uitleg

Iedereen heeft de keus om het risico zelf te lopen of om het risico te laten verdwijnen met een verzekering.

> De verwachte kosten zijn gelijk, maar het risico verschilt.

• Wat kiest iemand met veel geld?
• Wat kiest iemand die niet zomaar € 10.000 heeft?
• Wat kiest iemand die risicoavers is? 

Ric = Nic / Pic (+ vuistregel ter controle)

Opdracht 5 klassikaal (weel)

Ivm huiswerk vlg week: risico avers (verzekering video)

Het ontstaan van inflatie

• Prijzen (van goederen en diensten) stijgen in het algemeen.
• Prijsstijging => geld wordt minder waard => inflatie.
• Kans op prijsstijging / inflatie groter als de 'maatschappelijke' geldhoeveelheid groter is.
• Grotere geldhoeveelheid komt vooral door kredietverlening.
• ECB heeft daar invloed op met het monetair beleid (bv. rente)

Indexcijfers

Indexcijfer = verhoudingsgetal 

Voorbeeld jouw lengte nu t.o.v. jouw lengte in 2015. 

Wat is het indexcijfer voor jouw lengte (in 2021 t.o.v. 2015)?

Lengte in vergelijkingsjaar / lengte in het basisjaar x 100