H8 MAW

H8 Bindingsvraagstuk: veiligheid en criminaliteit

Fee Kos & Femke Overgaag

8.1 Risicomaatschappij

• onduidelijkheid over wie er verantwoordelijk is  

8.1 Rol overheid omtrent veiligheid

8.1 Veiligheid utopie

8.1 Dilemma van de rechtstaat

8.1 subjectieve en objectieve veiligheid

Definitie Criminaliteit

- Criminaliteit is gedrag dat strafbaar is.

- Veel criminaliteit: Mensen voelen zich onveilig

- Weinig criminaliteit: Mensen voelen zich veiliger

Het meten van criminaliteit

- Moeilijk

- Daders willen ongezien blijven

- meest gangbare manier: kijken naar bestaande cijfers van rechtbank- en politiestatistieken

- Nadeel: alleen bepaalde typen misdrijf in kaart, alleen misdrijf met veroordeling

Politie: aandacht van criminaliteit die onder de aandacht van de politie komt

- zelfrapportage: aan slachtoffers en criminelen 

doelen van straffen 

- Vergelding: straf voor dader is genoegdoening voor slachtoffer --> voorkomt het spelen van eigen rechter

- Afschrikking: generale preventie --> hoge straf zorgt ervoor dat het misdrijf niet gepleegd wordt--> kosten hoger dan baten

- Speciale preventie: Het voorkomen van nieuwe misdrijven bij dezelfde dader --> soort ernstige waarschuwing 

- resocialisatie: Heropvoeden om iemand te helpen met nieuwe kennis, vaardigheden en competenties zodat diegene niet meer de fout in gaat 

- Bescherming van de samenleving: gevangenisstraf --> objectieve en subjectieve onveiligheid

Twee scholen

Klassieke school: Mens is een rationeel wezen en pleegt misdaad met volledig verstand --> afweging van kosten en baten 

Moderne school: Mensen geen vrije wil, mens is beperkt in rationaliteit --> Product nature en nurture factoren --> persoonlijkheidsstoornis, trauma of biologische oorzaak

daadrecht en daderrecht 

- Daadrecht: alle dader met een vergelijkbaar vergrijp moeten gelijk gestraft worden --> klassieke school --> afweging tussen kosten en baten --> afschrikking en vergelding zijn hoofddoelen van straffen

- Daderrecht: Kijken naar de omstandigheden waarin de dader tot zijn daad kwam -->  wordt gekeken naar effect van straf op dader 

ideologieën

- socialistische/sociaaldemocratische partijen: maatschappelijke omstandigheden zoals armoede en gebrek aan sociale cohesie als gevolg van sociale ongelijkheid zijnnoorzaken van criminaliteit. nadruk op gelijke rechten en kansen

- liberale ideologie: vrijheid als hoogste waarde, mens is een rationeel wezen dat zelf kan kiezen wat het beste is. Nadruk op rechtshandhaving

- Confessionele ideologie: Preventie door socialisatoren zoals gezin, school en maatschappelijk middenveld.overbrengen van waarden en normen. Criminaliteit moet wel bestraft worden. 

8.4 tweesporenbeleid 

tweesporenbeleid (PLAATJE)

preventie is voorkomen en repressie betekent bestraffen of onderdrukken

rechtshandhaving valt onder repressie want doel mensen afschrikken 

ondersteuning en hulpverlening: hangjongeren, mensen met schulden of jongeren met ouders met problemen 

principal agent problem

- de overheid stelt doelen en laat deze door anderen uitvoeren

- agent hebben eigen waarden en belangen en kunnen of willen daarom de principale niet helemaal uitvoeren 

integraal veiligheidsbeleid

- criminaliteit hangt samen met andere maatschappelijke vraagstukken en moet daarom maatschappelijke aanpak komen

- naast politie of justitie worden ook verschillende overheidsinstellingen, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven ingezet om criminaliteit te bestrijden. 

§8.5 soorten bedreigingen

- bedreigingen van natuurlijke aard (epidemie of natuurramp)

- bedreigingen van technologische aard (brand, luchtverontreiniging, uitval van systemen)

- bedreigingen van sociale aard (criminaliteit, oorlog, terreur)

Rationalisering en veiligheid

- mensen beschermen zich goed tegen bedreigingen van natuurlijke aard (afname) , maar bedreigingen van technologische aard nemen toe 

globalisering en veiligheid

- samenleving staat onder druk van processen die wereldwijd een rol spelen

- meer mogelijkheden voor internationaal opererende criminele organisaties

- politiediensten werken effectiever samen met Europol en interpol

Institutionalisering en veiligheid

- bedoeld om gedrag te reguleren

samenleving bouwt meer systemen op en deze zijn kwetsbaar voor bedreigingen

individualisering en veiligheid

- mensen worden steeds zelfstandiger en kiezen zelf welke bindingen ze aangaan.

- moreel verval en verminderde sociale controle

- moeilijk te meten van criminaliteit is cultuurgebonden

wat voor de ene cultuur normaal is, wil de ander als illegaal bestempelen

democratisering en veiligheid

- slachtoffers hebben meer rechten gekregen

- door informalisering hebben gezagshouders minder gezag

staatsvorming en veiligheid

maffiastaat: georganiseerde misdaad heeft grotendeels de overheid als hoogste gezag verdrongen 

- corruptie en ernstige bedreigingen

- door de benodogdheid van regels en codes om mensen veilig te houden onbedoeld staatsvorming tot gevolg.