Project literatuur deel 3: Mythe sage legende parabel
Birth of Venus, by Sandro Botticelli
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4
In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.
Lesduur is: 30 min
Onderdelen in deze les
Birth of Venus, by Sandro Botticelli
Slide 1 - Tekstslide
PROJECT
literatuur
fabels & sprookjes
Slide 2 - Tekstslide
VERVOLG EPISCHE VORMEN
Episch = behorende tot de verhalende literatuur
epos = grieks: heldendicht
episch / epic (Eng): groots en meeslepend
vandaag: mythen, sagen, legendes en parabels
Slide 3 - Tekstslide
Slide 4 - Video
MYTHE
meestal orale tradities (μῦθος = woord/verhaal)
hoofdrolspelers zijn fantastische wezens, (half)goden en helden
verhalen proberen een rechtvaardiging of verklaring te geven voor een fenomeen of de oorsprong van de wereld, of een bepaald sociaal systeem of maatschappelijk gebruik
mythen zijn de directe erfenis van een cultuur of een volk: Grieks, Romaans, Germaans, Indiaas, IJslands
leerzaam, bevatten moraal, waarschuwingen, vaak religieus
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Video
SAGE
kort, traditioneel volksverhaal
'sage' of 'zage' = Middelnederlands, afgeleid van zeggen, of 'wat men zegt'
speelt zich af op een bekende plaats en op een bekend moment in de tijd
heeft vaak een historische, waargebeurde kern waaromheen is gefantaseerd
behandelt een vorm van volksgeloof
voorbeelden: rattenvanger van Hamelen, Wilhelm Tell, vrouwtje van Stavoren
Slide 7 - Tekstslide
Slide 8 - Video
LEGENDE
volksverhaal
vooral ontstaan in de middeleeuwen
‘legenda’ (Latijn) betekent: 'wat gelezen moet worden'
religieus thema: gaat over Jezus of over heiligen / heilige voorwerpen
er gebeurt meestal een wonder
de kern is historisch maar er is fantasie aan toegevoegd
er is een vrij duidelijke tijds- en plaatsbepaling
Doel: mensen in contact brengen met God, het christelijke geloof
He's a living legend! Een mirakel, zeer beroemd persoon.
Slide 9 - Tekstslide
Slide 10 - Video
PARABEL
parabel = gelijkenis
kort, religieus verhaal, geschreven om diepere levenswijsheid te verkondigen
komt veel voor in het Nieuwe Testament uit de bijbel, waar Christus de gelijkenis gebruikt om zijn leer te verduidelijken
Betekenis verhaal van de zaaier: het woord (van God) heeft net als een zaadje tijd nodig om te ontkiemen en te groeien en kan alleen gedijen in "goede grond", dat wil zeggen een gewillig persoon
Andere, bekende gelijkenissen: "De verloren zoon" of "De barmhartige Samaritaan".
Slide 11 - Tekstslide
Mythe, Sage, Legende of Sprookje?
Mythe gaat over goden en mythische wezens
Sage is een volksverhaal dat zich afspeelt op een specifieke plaats met een vaak angstaanjagende gebeurtenis
Legende is een christelijk volksverhaal
Sprookje speelt zich af op een onbepaalde plaats en tijd, met gewoonlijk een gelukkige afloop.
- de genres kunnen soms overlappen -
Slide 12 - Tekstslide
Slide 13 - Video
Uitleg Echo & Narcissus
Narcissus was de mooiste man, iedereen was verliefd op hem
De nimf Echo was op slag verliefd op hem, hij wijst haar onbeschoft af
Uiteindelijk wordt Narcissus verliefd op zijn spiegelbeeld in het water en sterft hij van verdriet omdat hij zichzelf niet kan aanraken
Narcisme is hiervan afgeleid = verliefd zijn op jezelf, obsessie met jezelf
Slide 14 - Tekstslide
Daedalus en Icarus
Slide 15 - Tekstslide
PAARD VAN TROJE
Slide 16 - Tekstslide
Wie zien wij hier?
A
Apollo
B
Hermes
C
Persephone
D
Zeus
Slide 17 - Quizvraag
Wie zien wij hier?
A
Hades
B
Zeus
C
Apollo
D
Hermes
Slide 18 - Quizvraag
A
Poseidon
B
Tantalus
C
Hades
D
Sisyphus
Slide 19 - Quizvraag
A
Hades
B
Zeus
C
Poseidon
D
Hercules
Slide 20 - Quizvraag
Hoe heet de driekoppige hond van Hades?
A
Pluisje
B
Kerberos
C
Charon
D
Styx
Slide 21 - Quizvraag
Poseidon is ...
A
god van de onderwereld
B
god van de zee
C
god van de golven
D
de oppergod
Slide 22 - Quizvraag
Wat is de naam van dit fabeldier uit de Griekse mythologie? De Grieken geloofden dat het in staat was steeds opnieuw uit zijn eigen as herboren te worden.
A
Vogel
B
Feniks
C
Adelaar
D
Parus Major
Slide 23 - Quizvraag
Hoe heet deze knappe jongeman? Tip: een persoonlijkheidsstoornis draagt zijn naam.
A
Zeus
B
Narcissus
C
Prometheus
D
Tantalus
Slide 24 - Quizvraag
De doos van ...
A
Echo
B
Prometheus
C
Zeus
D
Pandora
Slide 25 - Quizvraag
Wat is de betekenis van 'sisyfusarbeid'?
A
werk waar je een ziekte van krijgt
B
werk met zieke mensen
C
nutteloos werk zonder einde
D
een scheldwoord
Slide 26 - Quizvraag
Wat is de betekenis en herkomst van onderstaande uitdrukking?
De doos van Pandora
A
Een bron van ellende, Bijbel
B
Een cadeau van een mooie vrouw, Bijbel
C
Een cadeau van een mooie vrouw, mythologie
D
Een bron van ellende, mythologie
Slide 27 - Quizvraag
Wat is de naam deze Griekse held die vocht in de Trojaanse oorlog? (Tip: een van onze pezen heeft zijn naam gekregen.)
A
Hefaistos
B
Olympos
C
Hercules
D
Achilles
Slide 28 - Quizvraag
Ze waren naar het schijnt erg knap en lokten de zeelieden met hun prachtige gezangen. Graag de naam van deze half-godinnen.
A
nimfomanen
B
sirenen
C
zeemeerminnen
D
danaë
Slide 29 - Quizvraag
In de Griekse mythologie was ze de godin van de overwinning. Haar beroemdste beeltenis is te vinden in het Louvre en er is een bekend merk naar haar vernoemd. Welke godin zoeken we?
A
Demeter
B
Persephone
C
Athena
D
Niké
Slide 30 - Quizvraag
Wat is de naam van de godinnen van kunst en wetenschap die het symbool zijn van de inspiratie?
A
danaë
B
muzen
C
meerminnen
D
hestia
Slide 31 - Quizvraag
De dwaze koning Midas vroeg aan de machtige god Dionysos om alles wat hij aanraakte in goud te laten veranderen. Toen bleek dat dat niet zo'n goed idee was (Midas was vergeten dat je geen goud kan eten) moest hij de goden smeken om zijn wens ongedaan te maken.
A
verklarend
B
een waarde meegeven
C
de goddelijke herkomst benadrukken
Slide 32 - Quizvraag
Athena en Poseidon maakten ruzie over wie er de eerste stad mocht stichten in het Griekse Attica. Poseidon sloeg met zijn drietand op de kale rotsen van de Akropolis en er ontstond een zoutwaterbron. Toen Athena haar speer plaatste, groeide er een prachtige olijfboom uit de grond. Koning Kekrops besloot dat een olijfboom veel nuttiger was en sindsdien was Athena de beschermgodin van de naar haar genoemde stad Athene.
A
verklarend
B
een waarde meegeven
C
de goddelijke herkomst benadrukken
Slide 33 - Quizvraag
Een mooi, maar erg trots meisje wil alleen met een echte prins trouwen en op een dag verschijnt er een. Hij spreekt met een tong van honing en kwam uit een land hier ver vandaan. Na het huwelijk blijkt het echter geen prins te zijn, maar een python. Hij beval zijn mensenvrouw om met hem in een donker hol te wonen en hem te gehoorzamen. Gelukkig komen haar ouders haar te hulp en komt ze weer veilig thuis. Voortaan zal ze niet meer zo kieskeurig zijn bij haar partnerkeuze.
A
sprookje
B
mythe
Slide 34 - Quizvraag
Wanneer de oppergod Guru een nieuw paleis wil laten bouwen, krijgt hij hulp van alle andere hindoe-goden. Omdat de slangengod Anta geen armen en benen heeft, is hij niet in staat om mee te helpen. Hij is daar zeer bedroefd om, maar uit zijn tranen ontstaan drie eieren. In één van die eieren blijkt een beeldschoon meisje te zitten: Sanghiang Sri. Guru werd smoorverliefd op haar en hij had nog maar één wens: met haar te trouwen. Alle goden waren geschokt toen zij dit hoorden, omdat Guru van plan was een van de voornaamste geboden van de hemel te overtreden, nl. te trouwen met een eigen kind. Ze besloten Sri te doden. Guru was ontroostbaar, maar kon haar niet tot leven wekken. Toen de rouwtijd voorbij was, gebeurde de meest wonderlijke dingen. Boven het graf van Sri ontsproten planten die nog nooit iemand had gezien: een palmboom met kokosnoten, rijst- en sagoplanten en andere gewassen.