Lezen blok 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

LEZEN BLOK 1

Tekstsoort, tekstdoel, onderwerp en alinea's!

Regels

1)  Ik heb mijn spullen in orde voor de les.
2)  Ik reageer niet op anderen.
3) Ik steek mijn vinger op en wacht op mijn beurt.
4) Ik luister naar de docent en praat niet door de les heen.
5) Ik ga niet in discussie met de docent.

Aan het eind van dit blok....

• Weet je wat verkennend, begrijpend en verwerkend lezen is
• Weet je wat een tekstsoort is
• Weet je welk tekstdoel een tekst heeft
• Kun je het onderwerp van een tekst benoemen
• Weet je wat alinea's en tussenkopjes zijn

Leesplan gebruiken

• Je verkent eerst de tekst en de inhoud, pas dan ga je de tekst lezen. 
• Tijdens het lezen let je goed op of je alles begrijpt wat je leest. 
• Na het lezen verwerk je de tekst.
  

Stap 1: verkennend lezen doe je zo:

Voor het lezen - ga je de tekst verkennen 

1. Lees de titel, 
2. Lees tussenkopjes en opvallend gedrukte woorden.
3. Bekijk de afbeeldingen (plaatjes).
   
4. Lees de eerste zinnen (inleiding). In een krant of tijdschrift meestal vetgedrukt. 
5. Bekijk wat de bron is. 
   
   
   

Onderwerp

Onderwerp van een tekst 

Het onderwerp van een tekst, is waar een tekst over gaat. Wanneer je een tekst verkennend leest wordt vaak duidelijk waar de tekst over gaat.

Stap 2: begrijpend lezen

Tijdens het lezen  - de tekst begrijpen 
  

1. Lees steeds een klein stukje tekst
2. Probeer voor je te zien wat je leest (visualiseren)
   
3. Los op was je niet begrijpt.
   - Moeilijk woord? (Stappenplan Moeilijke woorden) 
   - Moeilijke zin?      (Lees de zin opnieuw)

Stap 3: verwerken

Na het lezen:  de tekst verwerken
 

1. Bedenk voor jezelf wat er in de tekst stond.
2. Beantwoord de vragen, maak een samenvatting, hou een presentatie

Tekstsoorten en tekstdoelen

Tekstsoort	Tekstdoel
informerende tekst	informeren: de lezer iets nieuws vertellen
amuserende tekst	amuseren: de lezer vermaken of plezier geven
aansporende tekst	overhalen: de lezer overhalen iets te doen
uitleggende tekst	uitleg geven : de lezer iets uitleggen/leren
overtuigende tekst	overtuigen: een mening geven en uitleggen waarom die mening waar is

Wat is het tekstdoel van de Albert Heijn folder in de brievenbus?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Wat is het tekstdoel van het boek Harry Potter en De Steen der wijzen?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Wat is het tekstdoel van een ingezonden brief in de krant die gaat over meer speeltuinen in Heerlen.

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Wat is het tekstdoel van je biologieboek voor de les van mevrouw Brebels?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Wat is het tekstdoel van een Asterix en Obelix stripboek?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Wat is het tekstdoel van de tekst in de krant die je waarschuwt om veilig met vuurwerk om te gaan.

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Wat is het tekstdoel van het recept waarin staat hoe je gehaktballen maakt.

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Wat is het tekstdoel van de trouwkaart die je van je nicht krijgt?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Welke tekstsoort hoort bij het tekstdoel 'overhalen'?

1. amuserende tekst
2. informerende tekst
3. aansporende tekst

Welke tekstsoort hoort bij het tekstdoel 'informeren'?

1. aansporende tekst
2. informerende tekst
3. amuserende tekst

Welke tekstvorm hoort bij een informerende tekst?

1. een nieuwsbericht
2. een stripverhaal

Welke tekstvorm hoort bij een aansporende tekst?

1. een reclametekst
2. een gedicht

Aan de slag met de opdrachten

Wat: Basis BLOK 1 opdracht 1.12 t/m 1.14

Wat: Kader BLOK 1 opdracht 1.13 t/m 1.15

Hoe: zelfstandig in stilte

Hoelang: 15 minuten

Belangrijk:

lees tussendoor de theoriestukjes goed door!!

Wat heb je vandaag geleerd?

Zet je tafel recht en schuif je stoel aan. Tot morgen!

Zoekend lezen en grondig lezen

• Zoekend lezen:
• Je zoekt in een tekst het antwoord op een vraag. 
• Je leest dan niet de hele tekst, maar kijkt de tekst snel door. 
• Je let op de tussenkopjes   

• Grondig lezen: 
• Als je een tekst helemaal wil begrijpen dan ga je deze grondig lezen.
• Je leest de tekst helemaal goed door, omdat je meer wil weten over het onderwerp.
• Moeilijke zinnen lees je extra aandachtig.

Alinea's en tussenkoppen

Alinea's

 - Stukjes tekst waar iets anders wordt verteld over het onderwerp.

- Een alinea die over een bepaald deel van het onderwerp gaat, noem je het deelonderwerp.  

 - Begint op een nieuwe regel

 - tussen alinea's staat vaak een lege regel (witregel)

Tussenkopjes 

  - Staan boven een alinea of een groepje alinea's

  - Geeft aan waar de alinea of groepjes alinea's over gaan.

Inleiding, middenstuk, slot

Inleiding

 - Meestal één alinea

  - De schrijver vertelt waar de tekst (het onderwerp) over gaat.

Middenstuk

  - Meestal meerdere alinea's. De alinea vertelt over het deelontwerp

  - De schrijver vertelt meer over het onderwerp

Slot

  - Meestal één alinea

   - De schrijver maakt een duidelijke einde aan de tekst (het onderwerp)