Het homerische maatschappijbeeld

• Latijn en Grieks
• Secundair onderwijs

Het homerische maatschappijbeeld

a. Een collectieve maatschappij

crisis

drijfveren?

waarden?

Haal je beste Latijn nog eens boven :-)
Van welk Latijns woord komt het Nederlands 'collectief'?
(indien mogelijk met vertaling)

kenmerken van de collectieve maatschappij

→ gemeenschappelijk bewustzijn

→ waarden gedragen door de hele groep

Kan je -binnen het kader van de Trojaanse oorlog- een voorbeeld vinden van dit gemeenschappelijk bewustzijn?

kenmerken van de collectieve maatschappij

→ gemeenschappelijk bewustzijn

→ waarden gedragen door de hele groep

! helden kunnen zich wél profileren

b. De waarden van de archaïsch Griekse maatschappij

→ τιμή, ἀρετή en κλέος

Wat betekenen deze begrippen (τιμή, ἀρετή en κλέος) respectievelijk?

1. eer, goedheid, eerbied
2. eer, moed, roem
3. eer, deugd, macht
4. eer, moed, eerbied

Griekse maatschappij

publieke faam bepaalt succes

helden handelen om waardering van anderen te verkrijgen

competitieve waarden

result-culture

shame-culture

onze maatschappij

persoonlijke waarden/normen bepalen succes

helden volgen hun geweten/moraal

coöperatieve waarden

guilt-culture

guilt-shame-fear

→ 3 modellen o.b.v. de manier waarop de maatschappij de mensen ertoe drijft om "juist" te handelen.

→ culturele antropologie

theculturetest.com

b. De waarden van de archaïsch Griekse maatschappij

?

b. De waarden van de archaïsch Griekse maatschappij

→ τιμή, ἀρετή en κλέος

c. De sterfelijkheid

→ de heldendood leidt tot 

              - het verwerven van τιμή

              - het overwinnen van de vergankelijkheid

→ dus transformatie van heldendood naar legende

b. De waarden van de archaïsch Griekse maatschappij

→ τιμή, ἀρετή en κλέος

→ competitief: alles doen vóór de eigen groep en tégen de vijanden >< coöperatief

→ amoreel: < geloof in het lot: alles wordt bepaald door Zeus en het rampzalige lot (κακόν μόρον)

?

en voor Achilleus?

→ hij zal zeker sterven (weet dit als enige)

→ zijn τιμή zou dus groter moeten zijn, maar is hem ontnomen door Agamemnoon

→ het maatschappelijk systeem is bedreigd

→ ° vervreemdingsproces: Achilleus stelt de hele oorlog in vraag.

en voor Achilleus?

→ heldendood → geen lichamelijk verval

                                 → middel om κλέος te behalen

→ sterfelijkheid (i.t.t. goden) maakt heldendaden mogelijk

                                               = eeuwig jeugdig en onsterflijk

→ transformatie van heldendood naar legende (κλέος) eigen aan de homerische maatschappij