Talent_3.3_2223

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Talent 3.3

In deze paragraaf leer je:

• wat een betoog is;

• objectieve en subjectieve argumenten herkennen;

• hoe je argumenten kritisch kunt lezen;

• argumenten, tegenargumenten en weerleggingen herkennen.

Les 1 / 6

10 min lezen

Theorie 

Opfrissen theorie betoog

Huiswerk bespreken

-

Maken

3.3: opdracht 1 en 2

Wat is een betoog?

Tekst waarin de schrijver een mening geeft over iets of een bepaald onderwerp.

Kenmerken:

• Inleiding, kern, slot
• In de inleiding: standpunt/mening
• Kern: argumenten
• Slot: samenvatting/conclusie

Standpunten en argumenten

Met een argument wordt een mening/standpunt onderbouwd. De mening/standpunt is vaak de hoofdgedachte van een betoog. Mening of standpunt herkennen is soms lastig.  

Mening:	Ik vind dat de regering geen goed milieubeleid voert.
Argumenten:	De afgelopen jaren is er namelijk weinig gedaan tegen de opwarming van de aarde. Sommige planten en dieren kunnen zich aan de opwarming niet snel genoeg aanpassen en zullen met uitsterven bedreigd worden.

Standpunten en argumenten

Een argument kun je herkennen, doordat je er het woordje (want) voor kunt zetten

Een standpunt kun je herkennen, doordat je er het woordje (dus), voor kunt zetten

Voorbeeld:

Ik kijk liever een film in Pathé. Die bioscoop draait namelijk goede films en de stoelen zitten veel prettiger.

• Wat is de mening en is het argument? Hoe weet je dit?

Oefenen: tekstfragment 1

Welk standpunt (en van wie) bevat onderstaand tekstbegin?

En welke argumenten ondersteunen dit?

Uitwerking: tekstfragment 1

Standpunt (van premier Bettel)

Het openbaar vervoer in Luxemburg moet vanaf 2020 gratis worden.

Argumenten

Dat is goed voor het milieu.

Het fileprobleem wordt zo aangepakt.

1

2

3

1

2

3

de uitstoot is schadelijk voor de natuur.

De regering moet streng handhaven op het stikstofbeleid, 

Leerlingen kunnen niet omgaan met een telefoon in de klas, 

de telefoon moet helemaal verboden worden op school.

Alle eerste uren moeten vanaf volgend jaar worden afgeschaft,

leerlingen presteren beter als ze later starten.

Standpunt

Argument

Standpunt

Argument

Standpunt

Argument

Maken

Maak nu opdracht 1 en 2 (bij voorkeur online)

Niet af? Huiswerk volgende les.

Les 2 / 6

10 min lezen

Theorie 

Objectieve en subjectieve argumenten

Huiswerk bespreken

-

Maken

3.3: opdracht 3 en 4 

Kritisch lezen

Argumenten kritisch lezen

Feiten en meningen

• Verschil feit/mening?
• Feit: controleerbaar
• Mening:verschilt per persoon

Ook argumenten kunnen feitelijk (objectief) of niet feitelijk/waarderend (subjectief) zijn.

Feitelijke en waarderende argumenten

Argumenten zijn feitelijk (objectief) of waarderend (subjectief).

 

Een feitelijk argument is waar of onwaar.

Een feitelijk argument is gebaseerd op een feit, wetenschappelijk gegeven of algemeen geldend waardeoordeel.

Voorbeeld:

Ik ga morgen naar de film kijken in Luxor, want die bioscoop is bij mij om de hoek. (Feit)

Een niet waar feitelijk argument?

Een feitelijk argument hoeft niet waar te zijn; als de schrijver/spreker claimt dat zijn argument waar is, noemen we het een feitelijk argument.

Voorbeeld: 

Trump zegt dat hij de meest populaire president ooit is (standpunt), want bij zijn inhuldiging was de grootste menigte ooit (feitelijk argument).

Dit is een feitelijke argument: niet waar, maar in dit geval wel controleerbaar op een plaatje.

Feitelijke en waarderende argumenten

Over een waarderend argument kan je van mening verschillen. Deze argumenten zijn gebaseerd op geloof, vermoeden, gevoel of een niet algemeen geldend waardeoordeel.

Voorbeeld

Ik ga morgen naar de film kijken in Luxor, want die bioscoop vind ik veel prettiger . (mening)

Maken

Maak nu opdracht 3 en 4 (bij voorkeur online)

Niet af? Huiswerk volgende les.

Les 3 / 6

10 min lezen

Theorie 

Tegenargument en weerlegging

Huiswerk bespreken

3.3: opdracht 3

Maken

3.3: opdracht 10, 11, 12

Tegenargument

Tegenargumenten:

Met een tegenargument ontkracht je een standpunt.

Voorbeeld:

• Meer mensen moeten zich aanmelden als orgaandonor. (standpunt)
  
• Ze zitten immers te springen om donororganen. (argument voor)
  
• Niet iedereen is geschikt om orgaandonor te zijn. (tegenargument)
  

Weerlegging

Weerlegging:

Met een weerlegging ontkracht je een argument.

Voorbeeld:

• Ik wil niet meer naar Italië op vakantie (standpunt),
  
• want je kunt er in restaurants nauwelijks vegetarische gerechten krijgen (argument).
  
• Wat een onzin: de Italiaanse keuken is juist beroemd om zijn groente- en kaasschotels (weerlegging).
  

Tegenargument (maar)

Volgens mij kun je beter blijven zitten dit jaar, want dan slaag je over twee jaar met hogere cijfers.

Maar dat kost me dan wel een heel jaar.

Roken bekort het leven met acht jaar. Roken moet helemaal verboden worden.

Mensen moeten zelf weten of zij roken of niet.

Weerlegging (toch)

Omdat er nauwelijks werk voor afgestudeerde Neerlandici te vinden is, lijkt het mij niet verstandig om Nederlands te gaan studeren.

Dat verbaast me, de afgestudeerde mensen die ik ken, hebben inmiddels allemaal een baan gevonden.

Omdat er helemaal geen alcoholische versnaperingen te krijgen zijn, is Iran geen geschikt vakantieland voor levensgenieters.

Als je de juiste kanalen kent, kun je er heus wel bier en wijn kopen.

Voorbeeld

Standpunt: We kunnen het best de laatste lesmuren afschaffen.

 

Argument: Leerlingen nemen aan het eind van de dag niet zo veel meer op.

Tegenargument: Dan komen de leerlingen niet aan het verplichte aantal lesuren.

Weerlegging: Als de leerlingen zelfstandig moeten werken, nemen zij wel de informatie op.

Maken

Maak nu opdracht 10, 11, 12 (bij voorkeur online)

Niet af? Huiswerk volgende les.

Les 4 / 6

10 min lezen

Theorie 

-

Huiswerk bespreken

-

Maken

3.3: opdracht 13, 14, 15

Maken

Maak nu opdracht 13, 14, 15 (bij voorkeur online)

Niet af? Huiswerk volgende les.

Klaar? Maak opdracht 5, 6, 7, 8, 9

Les 5 en 6 / 6

10 min lezen

Theorie 

Tips voor de toets

Huiswerk bespreken

(Opdracht 5)

Maken

Samen Lezen tekst

Meegeven oefentoets

Algemene tips

• Lees de tekst volgens het stappenplan. Je hebt daar tijd genoeg voor! Onderstreep de kernzinnen, markeer de signaalwoorden en schrijf in de kantlijn de alineafunctie en/of de kern van de alinea. ​​
• Bedenk bij een meerkeuzevraag altijd eerst zelf het antwoord. ​​
• Herhaal bij een open vraag de vraag in je antwoord. ​​
• Controleer of je alle elementen uit de vraag hebt genoemd in je antwoord. Bijvoorbeeld: bij een verschil tussen hoofdtekst en fragment bestaat je antwoord uit minimaal twee elementen.​​
• Gebruik GEEN verwijswoorden. Benoem begrippen zoals ze in de vraag en in de tekst staan. Zo wordt je antwoord duidelijker. ​​
• Verander slechts twee woorden als er staat ‘in eigen woorden’. ​​
• Tel je woorden goed! Jouw herhaling van de vraag (tot aan de komma) telt NIET mee voor het maximum aantal woorden. ​​
• Controleer je spelling. Hoofdletters, werkwoordspelling: alles telt mee bij de aftrek voor spelling. Zie ook de dia met Belangrijkste tips taal en spelling.​​

Tips taal en spelling

• Zie de algemene tips: gebruik geen (of in ieder geval: zo min mogelijk) verwijswoorden.​
  
• Let op hoofdletters en punten: maak een duidelijk onderscheid tussen woorden (geen hoofdletter, geen punt), woordgroepen (idem) en zinnen (wel hoofdletter en punt). ​
  
• Dwing jezelf de vraag te herhalen en formuleer (daardoor) steeds een hoofdzin. Vermijd losstaande bijzinnen. ​
  
• Controleer de spelling van lastige woorden steeds in de tekst.​
  
• Controleer de werkwoorden. 
  
• Formuleer bij open vragen volledige zinnen en herhaal daarbij de vraag.​
  

Verder..

• Neem bestand 'Taal en spelling bij toetsen' nog een keer door.
• Oefen met blad 'Taal en spelling bij toetsen'.
• Leer overzicht over leesvaardigheid uit leerjaar 1 en 2.
• Maak de Test Jezelf als oefentoets.

Maken

• Deze les en volgende les lezen we samen een tekst.
• Jullie doen dit in duo's.
• Ieder groepje krijgt een set werkbladen en een set met hulpstrategieën. 
• Opdrachten zijn verdeeld in 3 fasen: voor het lezen, tijdens het lezen en na het lezen.
• Per fase lezen we klassikaal wat de stappen zijn van die fase voordat je die uitvoert.
• Op het bord komt per fase een timer.
• Eindopdracht: schrijf op wat het standpunt van de schrijver is, wat de argumenten voor deze mening zijn, wat het tegenargument is en wat de weerlegging is. Noteer ook of de argumenten objectief of subjectief zijn.

Eindopdracht

Doe het zo:

Standpunt:

Argumenten:

Tegenargument:

Weerlegging:

Argumenten objectief of subjectief:

Fase 1

Ben je eerder klaar? Lees dan de tekst alvast door

Fase 2

Fase 3

Eindo

Eindopdracht

Les 6 / 6

10 min lezen

Theorie 

Tips voor de toets

Huiswerk bespreken

Opdracht 5

Maken

Keuzewerk

Bespreken opdracht 5

Stelling: Ouders moeten altijd kunnen meekijken met het internet- en telefoongedrag van hun tienerkinderen.

Bedenk een argument, een tegenargument en een weerlegging bij deze stelling.

Ga als volgt te werk:

• Bedenk een argument bij de stelling.

• Bedenk een tegenargument bij de stelling.

• Bedenk een weerlegging van het tegenargument.

• Noteer je (tegen)argumenten en weerlegging.

Algemene tips

• Lees de tekst volgens het stappenplan. Je hebt daar tijd genoeg voor! Onderstreep de kernzinnen, markeer de signaalwoorden en schrijf in de kantlijn de alineafunctie en/of de kern van de alinea. ​​
• Bedenk bij een meerkeuzevraag altijd eerst zelf het antwoord. ​​
• Herhaal bij een open vraag de vraag in je antwoord. ​​
• Controleer of je alle elementen uit de vraag hebt genoemd in je antwoord. Bijvoorbeeld: bij een verschil tussen hoofdtekst en fragment bestaat je antwoord uit minimaal twee elementen.​​
• Gebruik GEEN verwijswoorden. Benoem begrippen zoals ze in de vraag en in de tekst staan. Zo wordt je antwoord duidelijker. ​​
• Verander slechts twee woorden als er staat ‘in eigen woorden’. ​​
• Tel je woorden goed! Jouw herhaling van de vraag (tot aan de komma) telt NIET mee voor het maximum aantal woorden. ​​
• Controleer je spelling. Hoofdletters, werkwoordspelling: alles telt mee bij de aftrek voor spelling. Zie ook de dia met Belangrijkste tips taal en spelling.​​

Tips taal en spelling

• Zie de algemene tips: gebruik geen (of in ieder geval: zo min mogelijk) verwijswoorden.​
  
• Let op hoofdletters en punten: maak een duidelijk onderscheid tussen woorden (geen hoofdletter, geen punt), woordgroepen (idem) en zinnen (wel hoofdletter en punt). ​
  
• Dwing jezelf de vraag te herhalen en formuleer (daardoor) steeds een hoofdzin. Vermijd losstaande bijzinnen. ​
  
• Controleer de spelling van lastige woorden steeds in de tekst.​
  
• Controleer de werkwoorden. 
  
• Formuleer bij open vragen volledige zinnen en herhaal daarbij de vraag.​
  

Verder..

• Neem bestand 'Taal en spelling bij toetsen' nog een keer door.
• Oefen met blad 'Taal en spelling bij toetsen'.
• Leer overzicht over leesvaardigheid uit leerjaar 1 en 2.
• Maak de Test Jezelf als oefentoets.