Job, Joris & Marieke. A Triple Life.

• Kunstzinnige oriëntatie
• Kunst
• +6
• Basisschool
• Groep 5-8

Introductie

In deze filmles voor groep 5 tot en met 8 van het primair onderwijs ontdekken leerlingen aan de hand van de films van Job, Joris & Marieke dat alles - maar dan ook echt álles - kan gebeuren in een animatiefilm. Leerlingen onderzoeken hoe je een (absurd) idee voor een (film)verhaal bedenkt, hoe je de meest ingewikkelde personages vorm kunt geven en worden uitgedaagd om zelf creatieve oplossingen voor onmogelijke (film)problemen te verzinnen. Net als Job, Joris & Marieke. De les kan uitgebreid worden met een extra verwerkingsopdracht. Deze les is gemaakt door Kunsthal Rotterdam, met dank aan Job, Joris & Marieke en het Netwerk Filmeducatie.

Instructies

Instructie

• Je kunt deze les, inclusief de docentnotities, printen via bovenstaande printknop. Tijdens de les kun je de notities ook weergeven (let op: deze zijn dan ook zichtbaar voor de leerlingen).
• Ons advies is om bij deze les niet te werken met 'devices in de klas'. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
• Benodigdheden voor de extra opdracht: papier, kleurpotloden en zaklampen.

Lesdoelen

• Leerlingen kunnen in eigen woorden uitleggen wat animatie is en onderzoeken belangrijke kenmerken van een animatiefilm.
• Leerlingen maken kennis met de films van Job, Joris & Marieke en krijgen een inkijkje in de keuzes van de makers.
• Leerlingen denken na over de start van een (film)verhaal. Hoe kom je op een goed idee voor een film?
• Leerlingen onderzoeken het verband tussen het verhaal en de vormgeving van de personages.
• Leerlingen bedenken – in de stijl van Job, Joris & Marieke - creatieve oplossingen voor ingewikkelde (film)problemen en ontdekken hoe de makers dit hebben aangepakt.
• Extra opdracht: Leerlingen ontwerpen een eigen schaduwkarakter en presenteren deze aan de klas.

Job, Joris & Marieke

A Triple Life

Job, Joris & Marieke

A Triple Life

Job, Joris & Marieke. A triple life. 

Vooraf voor de docent

In animatie kan alles, zeker in de films van Job, Joris & Marieke. Maar als alles kan, waar begin je dan? 

In deze les leren leerlingen aan de hand van de films van Job, Joris & Marieke dat alles - maar dan ook echt álles - kan gebeuren in een animatiefilm, hoe je een (absurd) idee voor een (film)verhaal bedenkt, hoe je de meest ingewikkelde personages vorm kunt geven, én worden leerlingen uitgedaagd om zelf creatieve oplossingen voor onmogelijke (film)problemen te verzinnen. Net als Job, Joris & Marieke.

Vraag

Tip

Opdracht

Lesinstructie

• Het icoontje met het potlood staat voor een opdracht. Je kunt op dit icoontje klikken om de opdracht te bekijken. Dit geldt ook voor de icoontjes voor vragen (vraagteken) en tips (ster).
• Er zijn geen goede of foute antwoorden.
• Dit is een klassikale les. Bij de vragen en opdrachten kun je kiezen voor verschillende werkvormen: individueel, in duo's of in groepjes.
• Ons advies is om niet te werken met 'devices in de klas'. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
• De docentnotities vind je in de gele post-it. Deze kun je ook printen (zie de PDF op de beginpagina).

Welke animatiefilms ken je? 

Wat is een animatiefilm eigenlijk?

Laten we ontdekken wat voor films Job, Joris & Marieke maken én hoe ze dat doen!

Welkom in de wereld van Job, Joris & Marieke!

Op de foto zie je Job, Joris en Marieke. Zij bedenken verhalen en maken van álles, vooral animatiefilms. Zij hebben samen een animatiestudio. En die heet ‘Job, Joris & Marieke’. Niet heel verrassend denk je misschien. Maar dan ken je Job, Joris & Marieke nog niet. Want ook al is hun studionaam heel makkelijk, ze verzinnen graag absurde en onmogelijke filmproblemen, die ze vervolgens zelf gaan oplossen.

Vraag:

1) Welke animatiefilms ken je?

2) Wat is een animatiefilm eigenlijk?

Antwoorden:

1) Eigen antwoorden.
2) Een animatiefilm is een film waarin verzonnen personages spelen, dus geen levende acteurs. De film bestaat uit losse beelden, een soort foto's. Door deze beelden heel snel achter elkaar af te spelen, lijkt het niet alsof je naar losse foto's kijkt, maar naar een film!

Wat voor films Job, Joris & Marieke maken? Dat ga je nu zien! In 20 seconden zie je verschillende fragmenten uit films van Job, Joris & Marieke voorbij komen. 

Bekijk het fragment. Start de video door op de play-knop te drukken. Vergeet het geluid niet aan te zetten. 

Vraag

Hoe maken Job, Joris & Marieke deze films denk je? Het antwoord zie je op de volgende slide. 

Wat is het verschil tussen animatiefilms en andere films?

Nou... zo! Op de foto's zie je waar Job, Joris & Marieke werken. Zo zie je hun kantoor rechtsboven en werken ze soms ook op andere plekken, bijvoorbeeld in een café (foto linksonder). 

Vragen

1) Kijk goed naar de foto's, kan je ontdekken hoe Job, Joris & Marieke animatiefilms maken? 

2) Wat is het verschil tussen animatiefilms en andere films? 

Antwoorden

1) Job, Joris & Marieke maken animatiefilms met behulp van de computer. Op de foto's zie je onder andere hun kantoor, computerschermen en computerprogramma's, teksten en tekeningen over filmideeën en een geluidstudio (foto linksboven), waar geluiden voor de film worden opgenomen. 

2) Alles in een animatiefilm is verzonnen. Niet een beetje, maar echt alles. De wereld die je ziet in de film bestaat niet in het echt. Van het tapijt op de vloer tot de sokken van de filmkarakters, alles is bedacht en hierna met de computer gemaakt. Behoorlijk veel werk dus, maar dat betekent ook dat in een animatiefilm alles kan gebeuren wat je maar bedenkt! Een magische wasmachine? Een confettimonster? Geen probleem. In de films van Job, Joris en Marieke kan het allemaal! 

Hoe kom je op een goed idee? 

Heb jij ook wel eens iets meegemaakt wat een goed idee voor een animatiefilm kan zijn? 

"Bij ons komen goede ideeën voort uit een gekke gedachte. En een gekke gedachte komt altijd onverwachts."

Mute

Joris stootte op een dag zijn teen. Het wondje op zijn voet leek op een mondje. Een goed idee voor een nieuwe film!

Maar als álles kan, waar begin je dan?

Als je net begint aan een nieuwe animatiefilm, is er nog niets. Je moet eerst een filmidee bedenken. 

Vragen

1) Hoe kom je op een goed idee?

2) Heb jij ook wel eens iets meegemaakt dat zomaar een idee voor een animatiefilm zou kunnen zijn? 

Antwoorden

1) Eigen antwoorden. Tip van Job, Joris & Marieke: "Bij ons komen goede ideeën voort uit een gekke gedachte. En een gekke gedachte komt altijd onverwachts, als je in de rij staat in de supermarkt, op de wc, op de fiets... Zo’n gekke gedachte moet je dus wel weten te vangen, gelijk opschrijven dus."

Een voorbeeld: Toen Joris zijn teen stootte, had hij een bloederig wondje. Door in zijn teen te knijpen, maakt hij een mondje van dat wondje. Een beetje goor, maar wel het begin van een nieuwe film! In de film Mute zie je mondloze mensen, die leven in een wereld waarin het hebben van een mond eigenlijk wel handig zou zijn... 

2) Eigen antwoorden. Bespreek een paar ideeën met de klas. 

Tip van Job, Joris & Marieke: Hoe weet je nu of een gekke gedachte ook een goed idee voor een film oplevert? Dat kun je testen door na te denken over de ‘wat als’ vraag. Stel je hebt de gekke gedachte dat je van hoofd zou kunnen wisselen met iemand en je wilt weten of dat een goed idee voor een film is. Dan stel je de vraag, wat als ik (of iemand anders) zou wisselen van hoofd? Als er dan een grappig verhaal in je opkomt dan heb je een goed idee te pakken. Maar stel je je bedenkt dat de nieuwslezer van het jeugdjournaal opeens paars is. En je stelt dan de ‘wat als’ vraag. Dan bedenk je misschien dat het heel grappig is, en dat hij veel aandacht krijgt van de kijkers. Maar dat is niet echt een verhaal. Dan is het dus blijkbaar geen goed idee voor een film."

Wat valt je op aan de vorm van de personages? 

Personages

Met een personage bedoelen we een persoon, dier of verzonnen wezen in een film. 

De filmfamilie van Job, Joris & Marieke 

Verhalen kunnen niet bestaan zonder personages. Anders is er niemand die het verhaal kan beleven. Job, Joris & Marieke hebben al heel veel personages bedacht en tot leven gewekt.

Vraag

Bekijk de personages op het scherm. Wat valt je op de vorm van de personages? Denk aan: Wel of geen neus? Wel of geen nek? Welke vorm heeft het hoofd?

Antwoord

De personages van Job, Joris & Marieke lijken niet echt op echte mensen. Ze hebben vaak geen nek, maar drie vingers (soms vier) en alleen een neus als dat écht nodig is. Personages hebben vaak de vorm van een pil of van een worstje, waar nog een paar dingen aan worden toegevoegd. Zo weinig mogelijk. Zo krijg je de personages van Job, Joris & Marieke. 

In de film Kop Op verwisselen drie vrienden van hoofd, nadat ze deze in een magische wasmachine hebben gestopt.

Wat weet je hierdoor al over de hoofden van de personages?

Filmposter

Kop Op

Wanneer kies je nu voor een pilvormig hoofd en wanneer voor een worstjesvorm? Soms maakt een ingewikkeld filmidee het je makkelijker. Klinkt gek? Let maar op!

Job, Joris & Marieke bedachten een magische wasmachine. In de film Kop Op verwisselen drie vrienden van hoofd, nadat ze deze in de wasmachine hebben gestopt. Klinkt best ingewikkeld, maar... hierdoor weet je wel al iets over hoe hun hoofden eruit moeten komen te zien.

Vraag

Wat weet je hierdoor al over de hoofden van de personages? (Denk aan de vorm!)

Antwoord

De personages moeten met hun hoofd in een wasmachine passen. De hoofden kunnen dus geen vierkante vorm hebben en kunnen niet heel groot of heel lang zijn.

Extra: Als de vrienden van hoofd zijn gewisseld, merken de mensen om hen heen dat eigenlijk niet in de film. De personages moeten dus heel erg op elkaar lijken, anders geloof je als kijker niet dat niemand om hen heen dit door heeft. Daarom lijken ook de lichamen van de personages op elkaar, alleen de kleding en kapsels zijn anders. 

Bekijk de personages op de filmposter. 

Op de volgende slide bekijk je een kort fragment uit Kop Op. 

Bekijk het fragment uit Kop Op

Duur: 10 seconden

Het hoofd van Wesley past precies in de magische wasmachine. 

Tip: Na de korte film Kop Op is er nu ook de gloednieuwe serie Kop Op. Deze is te zien op NPO. 

De film (Otto) gaat over Winnie en haar onzichtbare fantasievriendje. 

Opdracht

Hoe kun je zonder te praten duidelijk maken dat je een onzichtbare vriend hebt? 

Onzichtbare Otto

Nog een bijzonder filmvraagstuk. In de film (Otto) raakt Winnie haar onzichtbare fantasievriendje Otto kwijt. Hoe kun je in een film iemand laten zien die onzichtbaar is?

Opdracht:

Verdeel de klas in duo's of kleine groepjes.

Oefenen maar! Hoe kun je aan iemand anders duidelijk maken dat je een onzichtbare vriend hebt? Laat de leerlingen een fantasie(huis)dier bedenken. Zij moeten nu om de beurt aan elkaar proberen duidelijk te maken om welk dier het gaat. En dit zonder te praten.

Heeft iedereen zijn dier uitgebeeld? Maak het dan nog lastiger door de volgende opdrachten te geven:

- Maak een onzichtbaar cadeau open. Kunnen je klasgenoten raden wat jij hebt gekregen?

- Maak je klasgenoten duidelijk dat er vandaag een onzichtbare klasgenoot bij is. Overal waar jij staat, is de onzichtbare klasgenoot er ook. Hoe kun je dit geluidloos uitleggen?

Nabespreking:

- Hoeveel dieren en cadeaus werden er goed geraden?

- Hoe hebben jullie zonder te praten duidelijk gemaakt dat er vandaag een onzichtbare klasgenoot bij is?

- Was het lastiger of makkelijker dan je dacht om een onzichtbaar personage uit te beelden?

Op de volgende slide zie je het begin van de film (Otto). 

(On)zichtbaar?

Hoe hebben Job, Joris & Marieke ervoor gezorgd dat jij weet waar Otto is, ook al kun je hem niet zien?

Bekijk het fragment. Je ziet het begin van de film (Otto). Duur: 29 seconden. 

Vragen

- Wat zag je?

- Waar was Otto?

- Hoe komt het dat jij dit weet zonder dat je Otto kon zien? 

Antwoorden

- Je ziet een meisje in een kamer. Ze speelt doktertje en houdt de stethoscoop boven een lege stoel. 

- In de kamer bij het meisje (Winnie). Hij loopt met Winnie mee en zit vervolgens op de stoel. 

- Job, Joris & Marieke hebben allerlei manieren bedacht om in hele korte tijd aan de kijker duidelijk te maken waar Otto is. Zo lijkt het alsof Winnie iemand aan haar hand meeneemt naar de stoel. Ze loopt voorzichtig, kijkt omlaag alsof ze naar iemand kijkt en tilt dan met haar beide handen iemand op de stoel. Vervolgens speelt ze samen met diegene het spelletje 'doktertje'. Ze luistert met de stethoscoop. Normaalgesproken luister je hiermee naar iemands hart. Slim bedacht dus door de makers, want hierdoor weet je als kijker niet alleen dat er inderdaad iemand op de stoel zit, maar ook waar het hart van die persoon zit. Zo krijg je direct een idee van hoe groot deze persoon ongeveer is. 

Je krijgt nog meer hints. Als de camera hierna langzaam inzoomt op de lege stoel, zie je de titel (Otto) in beeld komen. Nu weet je het zeker, de onzichtbare persoon op de stoel moet wel Otto zijn! Zo weet je toch waar Otto is, zonder dat je dit personage kunt zien. 

Bekijk het volgende fragment en zie en hoor van Job, Joris & Marieke zelf hoe zij de film (Otto) hebben bedacht én gemaakt.

Duur: 1 minuut en 48 seconden.

Opdracht

Stel je voor dat niet Florian, maar jij verandert in een schaduw. Hoe zou jouw schaduwpersonage er dan uitzien?

Nobody

In de film Nobody verandert het personage Florian langzaam in een schaduw.

Extra opdracht: 

Maak je eigen schaduwpersonage

NB: Deze opdracht is niet meegerekend in de 55 minuten die voor deze les staat. 

Na een hoofdenverwisseling en een fantasievriendje is het tijd voor de volgende uitdaging: een schaduwpersonage!

Voor de tentoonstelling in Kunsthal Rotterdam ontwikkelden Job, Joris & Marieke Nobody. Een verhaal dat zich niet alleen voor je afspeelt, maar ook om je heen. In Nobody is Florian (te zien op deze slide) alleen maar bezig met het verzamelen van likes. Tot hij langzaam verandert in een schaduw... 

Opdracht

Verdeel de klas in duo's of kleine groepjes. Benodigdheden: papier, kleurpotloden en zaklampen.

Hoe maak je een film over iemand die alleen maar uit een schaduw bestaat? Denk als Job, Joris & Marieke en maak je eigen schaduwpersonage!

- Wanneer zie je je eigen schaduw en wanneer niet? Ga in duo's op zoek naar jullie schaduwen. De één zorgt voor het licht, de ander voor de schaduw. 

Zonder licht geen schaduw. Probeer maar uit. 

- Wat gebeurt er met jouw schaduw als je dichterbij de lamp gaat staan? Of juist verder weg? 

- Hoe kun je aan jouw schaduw herkennen dat jij het bent? Heb je bijvoorbeeld je haar in een staart, een puntige neus of een bril die je ook in jouw schaduw terugziet? 

- Kijk goed naar je eigen schaduw en teken deze na op papier. Tadaa, je eigen schaduwpersonage! 

- Herken jij de schaduwpersonages van je klasgenoten? 

Ben je benieuwd hoe Florian als schaduw door de kamer beweegt? Bekijk het fragment op de volgende slide. 

Bekijk het fragment, waarin Florian ontdekt dat hij is veranderd in een schaduw. 

Duur: 46 seconden. 

Kijkvraag 1: Hoe weet je dat Florian in het begin in de slaapkamer is? 
Je ziet Florian zelf niet, maar je hoort hem wel en je ziet dingen in de kamer bewegen. Zo hoor je een wekker afgaan en hoor je iemand gapen. Hierna zie je het laken in de slaapkamer bewegen. Je hoort voetstappen en ziet dat de deur van de slaapkamer wordt opengetrokken.

Kijkvraag 2: Wanneer zie je de schaduw van Florian wel en wanneer niet? Hoe komt dat?  

Als Florian in het licht staat, voor het raam, zie je zijn schaduw op de muur. Als er geen licht is in de kamer, zoals in de slaapkamer, zie je zijn schaduw niet. 

Hoeveel sterren geef jij deze les? 

We horen graag hoe jij en je leerlingen de les hebben ervaren! Je kunt hem een score geven via de sterren op de homepage van de les op LessonUp. 

Job, Joris & Marieke in de Kunsthal 

Zien welke bijzondere films Job, Joris & Marieke nog meer hebben gemaakt? De tentoonstelling Job, Joris & Marieke. A Triple Life. is van 26 februari 2022 tot en met 8 mei 2022 te zien in Kunsthal Rotterdam. 

Films in de klas

Films van Job, Joris & Marieke kijken in de klas? Bekijk de korte film Kop Op en (Otto) gratis via Film in de Klas op Schooltv of bekijk de film A Single Life in deze filmles op LessonUp.