Nascholing

• schrijven
• HBO
• Studiejaar 1

Van voorwaarden

tot schrijven

Programma

introductie

ervaringen koppelen/ verklaren vanuit de theorie

Motoriekcircuit / Motorlab

1

2

rijp

Primaire schrijfvoorwaarden

Plaats, afstand, richting. Deze ontstaan vanuit ruimtelijke ervaringen en sensorische oefening. Inzetten en stoppen.

Kennis van begrippen:

• statische verwijzen naar een vorm (recht, gebogen, schuin)

• dynamische verwijzen naar een beweging (omlaag, linksom, opzij)

Oriënteren op het platte vlak:

'bovenaan beginnen' is 'ver weg beginnen'

Ruimtelijk oriëntatie

Oog- handcoördinatie

Het oog leidt de hand. 

• mikken

• materiaal bepaalt naast de rijping de grootte van de beweging

Temporele ordening van handelen

Letterperceptie: 

• herkennen van vormen, overeenkomsten en verschillen, 
• geven van een nauwgezette beschrijving van een letter,
• welke bewegingsvormen (traject) nodig zijn voor het maken van een letter.

• evenwicht (afstand neus - werkvlak)
• stabiliteit
• spiertonus

handen vrij om te manipuleren (schrijven)

• rompisolatie  
• tactiel
• proprioceptief

Lichaamsbesef / evenwicht

ontwikkeling handfunctie

(van binnen naar buiten)

• opponeren
• inscriptiebeweging
• pols naar buiten kantelen
• functionele tweedeling
• in hand manipulatie

Duimoppositie / functionele pengreep 

ontwikkeling van pen en papiertaken

op tijd stoppen en blad vasthouden

 

open webspace 

Handvoorkeur / gelateraliseerd zijn

• in hand manipulatie
• werkhand - steunhand

• lichaamshelften apart van elkaar kunnen aansturen

• kruisen van de mediaanlijn

Wat doe je als een kind geen duidelijke handvoorkeur heeft halverwege groep 2?

Motiveer je beslissing.

Lemniscaat patroon: kussende kippen

bij ambidexter kinderen is eind groep 2 een dominantieonderzoek aan te raden 

Secundaire schrijfvoorwaarden

•  Zit-schrijfhouding

•  Papierligging

•  Pengreep

Van voorwaarden

tot schrijven

Zit-schrijfhouding

Evenwicht ligt aan de basis van al het bewegen.

• spiertonus te hoog of te laag
• sensorische integratieprobleem
• concentratieverlies
• motivatieverlies

Papierligging  L & R-handig

Ruitenwisserprogramma

complexe samengestelde beweging

• stand van de onderarm
• functie van de niet schrijfhand

Pengreep

Onder te verdelen in drie groepen:

• de onrijpe pengreep
• de overgangsgrepen
• de rijpe grepen

Wat te doen met de 'verkeerde'

pengreep?

Wat zijn goede pennen?

Maak de schrijfbeweging en voeg je afbeelding toe

kleuters kleuren in één bewegingsrichting en draaien hun papier, om een ander gedeelte in te kleuren.

schuine bewegingen zijn van nature voorkeursbewegingen.

later de vingerbewegingen, waardoor er kleine en ronde bewegingen gemaakt kunnen worden. (inscriptiebeweging - dynamische pengreep - papierligging)

conclusie: 

vanuit motorisch perspectief zijn veel voor- en nadelen van beide methodes te benoemen.

Niet verbonden schrift?

Verbonden schrift?

Opdracht: 15 minuten

 

zoek drie oefeningen

• kleuren - arceren
• groot - klein 
• hard - zacht drukken

uit te voeren met één hand

of twee handen tegelijkertijd.

Grafomotorische oefeningen 

zijn bewegingsoefeningen op papier

ooghandcoördinatie

ruimtelijke oriëntatie

buig- en strekbewegingen

op tijd stoppen

vasthouden van het blad

beheersing en dosering

van groot naar klein

heen en weer gaand

cirkelvorming

bewegingsuitslag

Opdracht: 15 minuten

 

zoek drie oefeningen met duidelijke vormgevingseis:

• traject
• vorm 
• verbaliseren

uit te voeren met één hand.

Grafocognitieve oefeningen 

werken met vormgevingseisen

ooghandcoördinatie

ruimtelijke oriëntatie

buig- en strekbewegingen

op tijd stoppen

vasthouden van het blad

beheersing en dosering

van groot naar klein

heen en weer gaand

cirkelvorming

bewegingsuitslag

voeg foto toe