Voeding en vertering

Voeding en vertering

Voedselproductie door bacteriën en schimmels

* Bacteriën en schimmels kunnen koolhydraten omzetten in stoffen die nuttig zijn bij de productie van voedingsmiddelen

* Gisting en het ontstaan van melkzuur zijn voorbeelden van stofwisselingsprocessen.

* Stoffen worden omgezet in andere stoffen (stofwisseling)

enzymen

• In veel verteringssappen zitten enzymen.
  
• Dit zijn stofjes die de moleculen kunnen 'knippen' in kleinere stukjes.
  

ENZYMENACTIVITEIT

Bij bepaalde temperaturen werken enzymen beter. Bij welke temperatuur is dat bij de mens?

(Zie optimumkromme)

Bij ziekte eet je minder omdat...

Enzymen zijn ook afhankelijk van

de zuurgraad (pH).

Voedsel conserveren. 

Conserveren (bewaren) op vijf manieren

Bescherming tegen onder andere Salmonellabacterie

Conserveermiddelen en andere toegevoegde stoffen

Ook conserveermiddelen zorgen ervoor dat producten langer houdbaar blijven.  

• Natuurlijke conserveermiddelen. 
• Kunstmatige conserveermiddelen 
• Kleur, geur en smaakstoffen. 

Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen 

Voedingsstoffen

Verschillende functies in je lichaam:

- bouwstoffen

- brandstoffen

- reservestoffen

- beschermende stoffen

(voedingsvezel is geen voedingsstof!)

Voedingsstoffen

Voedingsstoffen aantonen

Voedingsstoffen kun je aantonen met indicatoren 

zetmeel aantonen met joodoplossing 

glucose aantonen met een teststrookje 

Adviezen voor gezonde voeding

1. eet gevarieerd
2. eet niet te veel en beweeg voldoende
   
3. eet weinig verzadigd vet
   
4. eet veel groente, fruit en volkorenbrood
   
5. ga veilig met voedsel om
   

Hoeveel moet je eten en drinken?

Hoeveel je moet eten en drinken is dus 

afhankelijk van de factoren:

• leeftijd 
• gewicht
• lengte 
• omgevingstemperatuur 
• hoeveel je beweegt

De adviezen in de tabel hiernaast zijn dan ook 

richtlijnen en hoeven voor jou niet te kloppen.

Misschien heb je meer nodig en misschien ook minder.

Energiebehoefte

De hoeveelheid energie die je nodig hebt, is afhankelijk van je energiebehoefte. Meer beweging = meer energiebehoefte (kcal). 

Verteringsstelsel

• Alles wat je eet of drinkt gaat door het verteringsstelsel
• Doel van het verteringsstelsel: Het klein maken van voedsel zodat de voedingsstoffen opgenomen kunnen worden.

Niet verteren

Glucose, Mineralen, Water, Vitaminen

Wel verteren

Vetten, Eiwitten, Koolhydraten

Verteringssappen

• Vertering gebeurt met verteringssappen
• Die verteringssappen worden gemaakt in de verteringsklieren
• Verteringssappen bevatten enzymen

Darmperistaltiek

Mondholte, keelholte en slokdarm

Speeksel: water, slijm, enzym

Maak ook een tabel vergelijkbaar met het bovenstaande en vul deze aan.

slijm heeft nog andere functie: verhoogt glijbaarheid voedsel -> makkelijk inslikken

De maag (buitenkant)

De maag (binnenkant)

In de maag zit                   De maag is altijd in beweging door 

maagsap                             lengtespieren

Maagportier sluit 

de maag af, 

laat steeds maar een beetje voedsel doorgaan naar de 12vingerigedarm

12-vingerigedarm, lever, galblaas, alvleesklier

lever produceert gal --> opgeslagen in galblaas. vetten worden kleiner gemaakt --> Emulgeren. alvleesklier produceert alvleessap. 

Gal emulgeert vet

Dunne darm

Dunne darm binnenkant

Blinde darm, dikke darm, endeldarm:

• Blindedarm: vlak onder de uitmonding dunne darm. Bevat een uitstulping, het wormvormig aanhangsel (appendix).
  
  
  
• Dikke darm: lengte ongeveer 1,5 meter.
  
• Functie dikke darm: water onttrekken aan de voedselbrij en opnemen in het bloed. Indikken voedselbrij.
  
    Diarree: geen water opgenomen uit de voedselbrij.
• Bacteriën verteren overgebleven cellulose, daaruit ontstaat glucose.
    De bacteriën breken ook gal af wat poep zijn bruine kleur geeft.
  
  
  
• Geen verteringssappen!
  
• Door peristaltiek gaan de onverteerde resten naar de endeldarm, die het verzameld en die wordt afgesloten door een
    kringspier, de anus.
  
• Van tijd tot tijd ontspant de kringspier en dan wordt de endeldarm geleegd = ontlasting of poepen.
  

Bouw van het gebit 

planteneters

Planteneters.

Taaie celwanden.

Plooikiezen.

Harde richels.

Lang maagdarmkanaal vergeleken

andere diëten.

Alleseters

• Eten zowel plantaardig als dierlijk voedsel.

• Alleseters hebben knobbelkiezen.

• Mensen zijn ook alleseters.

• Alleseters hebben een middellang verteringsstelsel.

Carnivoren

• Vleeseters
• Snijtanden
• Hoektanden
• Knipkiezen

Hebben een kort maag-

darmkanaal.

Verzorging van het gebit

* Tandbederf

* Tandplak

* Tanderosie