Wetenschapsfilosofie 2.0 - X. Hempel
1 / 14
Lesduur is: 45 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Dit model is deductief omdat het gebruik maakt van de logische vorm van deductie. Dat wil zeggen je start met een algemeen aanvaarde regel, je toetst daar een specifiek geval aan en je trekt daar een conclusie uit. De algemeen aanvaarde regel moet een norm zijn; nomologisch. Dit is een premisse die de natuurwetenschappen algemeen aanvaarden of als bewezen acht. Denk aan zwaartekracht.
De conclusie moet volgen uit de premissen.
p1. essentiële natuurwet
p2. specifiek geval
c. conclusie
Slide 8 - Tekstslide
Een wetenschappelijke verklaring (conclusie) is dus alleen wetenschappelijk als de premissen waar zijn. Daarbij moet de logische redenering de vorm hebben van deductie. Een van de premissen moet een algemeen aanvaarde natuurwet zijn.
Slide 9 - Tekstslide
Het deductief-nomologisch model kan de wetenschap straks en saai doen lijken. Dat is het volgens Hempel niet. Om iets te onderzoeken, iets nieuws te bedenken moet je buiten bestaande (onderzochte) kaders denken. Daarom is vindingrijkheid en creativiteit belangrijk om iets nieuws uit te vinden (inventie). Wetenschappers dienen over deze kwaliteit te bezitten. Zonder deze wetenschap wordt er nooit iets nieuws ontdekt/onderzocht.
Slide 10 - Tekstslide
Als we de meest ideale manier van wetenschap analyseren, dan bestaat dit uit vier stadia van onderzoek. Hij noemt dit ideaal-wetenschappelijk.
1. De eerste stap is dat er empirisch materiaal opgedaan wordt, oftewel waarnemen van iets dat gebeurt. Dit wordt feitelijk vastgelegd. Hierbij wordt er nog geen enkel oordeel gekoppeld aan de bevindingen.
2. De tweede stap is dat al het verkregen data geanalyseerd wordt en gecategoriseerd wordt. Dat wil zeggen dat het binnen een raamwerk/methode van onderzoek geplaatst wordt. Ook hierbij is er nog geen oordeel over de theorie, er is alleen een oordeel over verkregen data (waar hoort wat bij?).
3. Met de data kun je gaan redeneren. Dit is een inductieve afleiding. Je hebt namelijk veel specifieke gevallen (data) waaruit je een algemene conclusie haalt.
p1. specifiek geval 1
p2. specifiek geval 2
c. conclusie
De conclusie hieruit is een generalisering.
4. Wanneer er een generalisering is, kan deze verder getoetst worden volgens het deductief-nomologisch model.
Slide 11 - Tekstslide
Belangrijk bij de eerste twee stadia is dat je je eigen oordeel als onderzoeker niet mee mag nemen. Dan kun je namelijk resultaten gaan zien die er niet zijn. Je bent in die eerste twee stadia zo objectief mogelijk. Dat voorkomt aannames!
Hempel noemt dit de eng-inductivistische opvatting. Eng omdat het erg strikt is. Inductivistisch omdat het uitgaat van specifieke observaties/data.
Slide 12 - Tekstslide
Hempel heeft kritiek op die eng-inductivistische opvatting.
Namelijk de kritiek die er al was op inductie (het inductieprobleem); je kunt niet oneindig veel waarnemen. Bijvoorbeeld je kunt niet al het water op de wereld koken om te testen of het kookt op 100gr.
Wanneer is een nieuw empirisch feit relevant of irrelevant? Dat ligt aan de hypothese die opgesteld wordt, niet aan het probleem dat daaraan ten grondslag ligt.
Een oplossing zou kunnen zijn om alleen te kijken naar nieuwe feiten. Dus niet al het water koken, maar alleen wat erbij zou komen.
Kritiek Hempel: die oplossing kan niet. Wij mensen weet niet wat nieuwe feiten zijn. Wanneer we ons hierop baseren dan doen we een gok (een gissing).
Slide 13 - Tekstslide
Het tweede stadium, de analyse, moet ook getoetst worden aan de hypothese. Dus welke classificerende categorieën die je gebruikt hangt af van de hypothese, niet van het probleem!
Stel je voor je hebt heel veel data over beïnvloeding van social media op de mens. Hoe je de data categoriseert ligt aan de hypothese die je opstelt, niet aan het probleem van beïnvloeding door sociale media.
Echter moet de wetenschapper wel creatief en inventief zijn om uit zoveel date een hypothese te halen. Dat is het werk van de wetenschapper!
Slide 14 - Tekstslide
Wetenschappelijke doorbraken kan verschillende oorzaken hebben; een geniale ingeving, een droom of per ongelijk. Dat is allemaal mogelijk. Dit is de context van ontdekking. Hiervoor is vindingrijkheid (inventiviteit) belangrijk. Hierdoor kunnen vruchtbare theorieën ontstaan.
Om wetenschappelijke objectiviteit te waarborgen hebben we de deductief-nomologisch model nodig; een geldige constructie.
Een hypothese die voortkomt uit empirische data is een voorlopig antwoord. Dit kan je weer empirisch toetsen.
Zo blijft wetenschap altijd in beweging.
