herhaling voorzetselvoorwerp, bijwoordelijke bepaling en bepaling van gesteldheid

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Herhaling voorzetselvoorwerp, bijwoordelijke bepalng en bepaling van gesteldheid

Lesdoelen

• Je weet wat een voorzetselvoorwerp (vzv), bijwoordelijke bepaling en bepaling van gesteldheid is.
• Je kent het verschil tussen een voorzetselvoorwerp en een bijwoordelijke bepaling (bwb).

Wat weet je nog over het voorzetselvoorwerp?

Voorzetselvoorwerp

1. begint altijd met een voorzetsel ​

                                   én​ 

2. is altijd verbonden met het belangrijkste werkwoord van de zin.​

Voorzetselvoorwerp

De jongen zorgt voor zijn oma.

De klas klaagt over de moeilijke toets.

Verschil vzv en bwb

• Plaats of tijd -> bijwoordelijke bepaling
• Kun je het voorzetsel vervangen door een ander voorzetsel, is het een bijwoordelijke bepaling.

Voorzetselvoorwerp of bijwoordelijke bepaling?

Ik wacht op de trein.

Ik wacht op het station. 

Voorzetselvoorwerp: niet letterlijk

Bijwoordelijke bepaling: letterlijk

De jassen hangen aan de kapstok.

Wat is 'aan de kapstok'?

1. vzv
2. bwb

De jongens hangen aan de lippen van de rapper.
Wat is 'aan de lippen van de rapper'?

1. vzv
2. bwb

Benoem het voorzetselvoorwerp 

in de zinnen.

Als er geen voorzetselvoorwerp instaat, vul je 'geen' in.

Machteld houdt erg veel van haar nieuwe puppy.

Bij aankomst op het bureau worden je eigendommen in een zakje aan de kapstok gehangen.

Overtuig de politieagent zo meteen op het bureau van je gelijk!

Hij maakt zich zorgen over zijn cijfers.

De dakdekker zat afgelopen week elke dag op het Pallas Athene College.

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Om de bijwoordelijke bepaling te vinden, stel je de vragen:

• waar?= bijwoordelijke bepaling van plaats
  
• wanneer?= bijwoordelijke bepaling van tijd
  
• hoe?= bijwoordelijke bepaling van reden
  

Wat is de bijwoordelijke bepaling/wat zijn de bijwoordelijke bepalingen in deze zin?

Ik heb alles aan mijn vriendin verteld.

1. aan mijn vriendin
2. ik
3. alles
4. er is in deze zin geen bijwoordelijke bepaling

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Vandaag hebben we de bijwoordelijke bepaling behandeld.

1. Vandaag
2. we
3. de bijwoordelijke bepaling
4. hebben behandeld

Wat is de bijwoordelijke bepaling/wat zijn de bijwoordelijke bepalingen in deze zin?

Ik heb mijn pyjama eigenlijk aan.

1. ik
2. heb
3. mijn pyjama
4. eigenlijk

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Vorige week hebben we de bijwoordelijke bepaling behandeld.

1. we
2. hebben behandeld
3. de bijwoordelijke bepaling
4. vorige week

De bijwoordelijke bepaling....

1. Geeft antwoord op vragen zoals: Waar ?Wanneer? Hoe?
2. Geeft geen duidelijke handeling weer.
3. Is alles wat overblijft in de zin, een soort prullenbak.
4. Ondergaat de handeling van het onderwerp.

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Ik heb alles aan mijn vriendin verteld.

1. aan mijn vriendin
2. ik
3. alles
4. geen bwb

Wat is de bijwoordelijke bepaling:

Met deze auto wil ik rijden.

1. ik
2. wil rijden
3. auto
4. met deze auto

Benoem het juist zinsdeel. (sleep het ernaar toe)

Zinsdeel 

ONDERWERP

Zinsdeel

GEZEGDE

Overige woorden/ bijwoordelijke bepaling

Zinsdeel

LIJDEND VOORWERP

Jo 

heeft

voor haar broertje

opgehaald.

een boek

Bepaling van gesteldheid

Vertelt iets over de "gesteldheid"(toestand) van het onderwerp of het lijdend voorwerp.

• De partijleider verscheen smalend lachend voor de camera 
• Tim verft zijn haren groen

Stel de vraag hoe + gezegde + onderwerp/lijdend voorwerp.

Controleer dan of het antwoord iets zegt over zowel het gezegde als over het onderwerp of het lijdend voorwerp. Zo ja, dan is dat een bepaling van gesteldheid. 

De Nederlandse militairen in 't Harde moesten voor de kamerinspectie hun gevechtstenue keurig opgevouwen in hun kledingkast leggen.
Welk zinsdeel is 'keurig opgevouwen'?

1. Onderwerp
2. Bepaling van gesteldheid
3. Bijwoordelijke bepaling
4. Lijdend voorwerp

'Toen hij de klap hoorde, sloeg hij onmiddellijk alarm.'
'Onmiddellijk' is:

1. bepaling van gesteldheid
2. bijwoordelijke bepaling
3. oorzakelijk voorwerp
4. voorzetselvoorwerp

onderwerp

w gez

Naamw gez

Bepaling van gesteldheid

Oorzakelijk voorwerp

wie of wat + gezegde?

Alle werkwoorden in een zin

Tekst

Gaat over wat het onderwerp is (niet wat hij/zij/het doet)

Wat + onderwerp+NG?

Lees de theorie op blz. 108 en 109 nog even door.

Maken opdracht 1 t/m 9 op blz. 110 en 111.

Klaar? Ga stillezen. 

Aan de slag!

Aan de slag?

Aan de slag.