20.1 Veredelen

Hoe slim is je sanseveria?
newscientist okt 2024 blz. 106
H20 Planten
1 / 24
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 24 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Hoe slim is je sanseveria?
newscientist okt 2024 blz. 106
H20 Planten

Slide 1 - Tekstslide

our living world afl 1 min 27:50

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Bestuiving door insecten
Bestuiving door de wind

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

20.1 Veredelen
Wat is veredelen?
selecteren
kruisen

Slide 8 - Tekstslide

Genen beïnvloeden
Klassieke veredeling:
Planten/ dieren die een gunstige combinatie van allelen hebben selecteren en met elkaar kruisen (bij dieren heet dat fokken)

Genetische modificatie:
Een stukje DNA van een ander organisme inbrengen in het DNA van een organisme: transgene organismen.
Als er genen worden ingebouwd van hetzelfde soort: cisgene organismen.

Slide 9 - Tekstslide

Genetische modificatie
binas 71 M

Slide 10 - Tekstslide

Waarvoor gebruik je eenzelfde enzym bij het open knippen van de plasmide en het knippen van een gen uit DNA van een donororganisme?

Slide 11 - Open vraag

Polyploïdie

  • vergroot opbrengst gewassen



Gebruik colchicine: spoelfiguur wordt afgebroken, chromatiden splitsen wel

hierdoor polyploïdie: veelvoud van het aantal chromosomen

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Video

Maïs is een belangrijk voedselgewas. Door jarenlange veredeling via kruising en selectie zijn de maiskolven steeds groter en voedzamer geworden. Een nadeel van deze veredelingsmethode is dat deze zeer veel tijd kost. Een ander nadeel is dat niet elk gewenst resultaat kan worden bereikt. Het verhogen van de weerstand tegen insectenvraat bleek bij maïsplanten via kruising en selectie niet te lukken. Hiervoor worden de volgende verklaringen bedacht:
1 Doordat maïsplanten door de wind worden bestoven, vindt overdracht van genen willekeurig plaats.
2 Een gen dat weerstand geeft tegen insectenvraat komt bij maïs van nature niet voor.

Welke verklaringen is/zijn juist?
A
geen van beide verklaringen
B
alleen verklaring 1
C
alleen verklaring 2
D
beide verklaringen

Slide 14 - Quizvraag

Veel rassen kiwiplanten zijn tweehuizig; een plant heeft bloemen met alleen stampers (♀) of bloemen met alleen meeldraden (♂). Leg uit dat dit genetische variatie tussen de nakomelingen bevordert.

Slide 15 - Open vraag

Leg uit dat de genenpool in een populatie verkleint wanneer planten van hetzelfde ras zich onderling geslachtelijk voortplanten.

Slide 16 - Open vraag

Leg uit dat genetische variatie bij wilde rozen belangrijk is, maar bij gekweekte rozen vaak ongewenst.

Slide 17 - Open vraag

Sporen van schimmels zijn altijd haploïd. Ze ontstaan uit haploïde, maar soms ook uit diploïde schimmeldelen. Licht van beide typen sporen toe welk type deling hiervoor nodig is.

Slide 18 - Open vraag

Flavr Savr-tomaten rotten minder snel doordat ze het enzym polygalacturonase niet maken. Het enzym breekt pectine af, dat celwanden aan elkaar hecht.
Het Flavr Savr-gen codeert voor een streng RNA die complementair is aan het RNA (RNAi, H18) dat codeert voor polygalacturonase. Met behulp van een plasmide uit de bacterie E. coli kan dit Flavr Savr-allel in tomatencellen komen. Door rijping verdwijnt pectine in vruchten. Leg uit dat dit proces vruchten zachter maakt.

Slide 19 - Open vraag

Leg uit hoe een complementaire streng RNA de productie van het enzym polygalacturonase verhindert.

Slide 20 - Open vraag

Video's
Basis bestuiving en bevruchting (voorkennis) (8min)
Veredelen (7 min)
Polyploïdie, GMO (recombinant DNA techniek), klonen (15 min)

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Video

Slide 23 - Video

Slide 24 - Video