4. Renaissance

1 / 43
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 43 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Waar hebben we het de vorige les over gehad?

Slide 2 - Woordweb

Renaissance

Revolutie in de Nederlandse literatuur
Wilhelmus
Rederijkersliteratuur



Slide 3 - Tekstslide

Lesdoelen

~ Je weet wie P.C. Hooft is en wat zijn belangrijkste werken zijn.
~ Je weet wie Joost van den Vondel is en wat zijn belangrijkste werken zijn. 
~ Je weet wie Maria Tesselschade Roemers(dochter) Visscher is.
~ Je kunt uitleggen waarom de gebruikte humor in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden van elkaar verschilde. 

Slide 4 - Tekstslide

Renaissance
Revolutie in de Nederlandse literatuur
Wilhelmus
Rederijkersliteratuur
Pieter Corneliszoon Hooft
Joost van den Vondel
Gysbreght van Aemstel 
Maria Tesselschade Roemers(dochter) Visscher
Lachen is gezond


Slide 5 - Tekstslide

P.C. Hooft 
P.C. Hooft was burgemeester van Muiden, maar was in de eerste plaats kunstenaar
 
Hij woonde 's winters in Amsterdam en 's zomers op het Muiderslot

'De Muiderkring': onder anderen Vondel, Hugo de Groot, Roemer Visscher
 en diens dochters (Anna en Maria Tesselschade ), Bredero, Constantijn 
Huygens.

Slide 6 - Tekstslide

P.C. HOOFT
Pieter Corneliszoon Hooft werd op 16 maart 1581 in Amsterdam geboren, dertien jaar na het begin van de Tachtigjarige oorlog.

Slide 7 - Tekstslide

Wat voor gedicht?

Rijmschema?

Slide 8 - Tekstslide

Vorm: sonnet
Een sonnet is een rijmend gedicht van 14 regels 
(4 + 4 + 3 +3). 

In een sonnet zit meestal een wending (volta) na de achtste regel. 
mensen

Slide 9 - Tekstslide

Inhoud: lofdicht
Lofdicht van P.C. Hooft op Hugo de Groot naar aanleiding van diens Poëmata (1617).

Hooft eert hem als veelbelovend geleerde en kunstenaar.
Machtige
oorzaak en belang
uit te leggen
vallen
schitteren
mensen

Slide 10 - Tekstslide

Pieter Cornelisz. Hooft
Toen Hooft zeventien was, stuurde zijn vader hem op een lange reis naar Italië en Frankrijk. Daar maakt hij onder andere kennis met de sonnetten die Petrarca aan zijn geliefde Laura schreef. 

Die kunst heeft hij goed afgekeken: Hooft was vaak verliefd en schreef liefdesgedichten aan verschillende meisjes. 


Slide 11 - Tekstslide

Pieter Cornelisz. Hooft
Classicisme: invloed Latijn
Estheticisme: sonnetten

Schreef:
  • Liefdespoëzie en sonnetten
  • Toneelstukken: Warenar
  • Nederlandse historiën (1642) (geschiedenis Nederlandse opstand)

Slide 12 - Tekstslide

Emblemata
Populair genre in de 17e eeuw.
Prenten voorzien van belerende gedichten (of proza). 
Vaak een motto boven de prent.
Tekst met didactische uitleg

Slide 13 - Tekstslide

'Touwde deuntjen
Altijt hoop, 
nemmer heijl ben ick t'ontfaen ghewent,
En wat ick loop of jaech, 
mijn slooven heeft gheen endt.

P.C. Hooft

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Video

Renaissance
Revolutie in de Nederlandse literatuur
Wilhelmus
Rederijkersliteratuur
Pieter Corneliszoon Hooft
Joost van den Vondel
Gysbreght van Aemstel 
Maria Tesselschade Roemers(dochter) Visscher
Lachen is gezond


Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Link

Joost van den Vondel
Joost van den Vondel werd de beroemdste dichter uit de zeventiende eeuw. Hij schreef veel en liet zijn mening duidelijk horen. Zijn werk zorgde voor opschudding en werd soms zelfs verboden. Maar daar trok hij zich weinig van aan: voor hem moest kunst over normen en waarden gaan.

Slide 18 - Tekstslide

Joost van den Vondel
Politieke en godsdienstige onderwerpen komen regelmatig in zijn werk voor. Ook schreef hij veel over Amsterdam, bijvoorbeeld een lofdicht bij de inwijding van een nieuw Stadhuis, het tegenwoordige Paleis op de Dam (1655). Met dat soort gelegenheidsgedichten kon je behoorlijk bijverdienen.


Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Video

Gijsbrecht
van Aemstel




Klassiek voorbeeld van een tragedie

Slide 21 - Tekstslide

Bij een tragedie staat de ondergang van een hoofdpersoon centraal
 
Shakespeare: Romeo & Juliet

Slide 22 - Tekstslide

Een tragedie heeft een vaste opbouw van vijf bedrijven

Het diner - Herman Koch
 


Slide 23 - Tekstslide

Een tragedie heeft een eenheid van plaats, tijd en handeling.
 


Slide 24 - Tekstslide

Dichten was voor rederijkers
A
een beroep
B
een hobby

Slide 25 - Quizvraag

Wat is Hoofts achtergrond?
A
rijk
B
vader is één van de burgemeesters van Amsterdam
C
kousenhandelaar die failliet gaat
D
drost (bestuursambtenaar) van het Muiderslot

Slide 26 - Quizvraag

De literaire wedstrijden die rederijkers hielden werden ... genoemd
A
rondelen
B
landjuwelen
C
rederijkerskamers
D
poetry slams

Slide 27 - Quizvraag

Wat is Vondels achtergrond?
A
rijk
B
vader is één van de burgemeesters van Amsterdam
C
kousenhandelaar die failliet gaat
D
drost (bestuursambtenaar) van het Muiderslot

Slide 28 - Quizvraag

Wat schreef Vondel?
A
toneelstukken
B
emblemen
C
epen
D
gedichten

Slide 29 - Quizvraag

Wie is Gysbreght van Aemstel?
A
De drost van het Muiderslot
B
Een Amsterdamse kasteelheer
C
Een banneling
D
De moordenaar van graaf Floris V

Slide 30 - Quizvraag

tragedie
komedie
klucht
P.C. Hooft
G.A. Bredero
Joost van den Vondel

Slide 31 - Sleepvraag

't kan verkeren
Warenar
Gysbrecht van Aemstel
Bredero
Hooft
Vondel

Slide 32 - Sleepvraag

Renaissance
Revolutie in de Nederlandse literatuur
Wilhelmus
Rederijkersliteratuur
Pieter Corneliszoon Hooft
Joost van den Vondel
Gysbreght van Aemstel 
Maria Tesselschade Roemers(dochter) Visscher
Lachen is gezond


Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Video

Tesselschade

 Haar vader gaf haar met haar tweede naam, Tesselschade, een levensadvies mee. Die naam herinnerde aan een scheepsramp bij Texel, enkele maanden vóór haar geboorte, waarbij Roemer Visscher flinke verliezen geleden had. Hij bedoelde: denk eraan dat het aardse bezit vergankelijk is.

Slide 35 - Tekstslide

Welke kritiek heeft Huygens op Tesselschade?

Slide 36 - Tekstslide

Slide 37 - Video

Renaissance
Revolutie in de Nederlandse literatuur
Wilhelmus
Rederijkersliteratuur
Pieter Corneliszoon Hooft
Joost van den Vondel
Gysbreght van Aemstel 
Maria Tesselschade Roemers(dochter) Visscher
Lachen is gezond


Slide 38 - Tekstslide

Humor in de Gouden Eeuw

Slide 39 - Tekstslide

Slide 40 - Link

Waar was de persvrijheid groter in de Gouden Eeuw?
A
De Noordelijke Nederlanden
B
De Zuidelijke Nederlanden

Slide 41 - Quizvraag

Waarom was de persvrijheid in de
Zuidelijke Nederlanden minder groot?

Slide 42 - Woordweb

Humor in de Zuidelijke Nederlanden
In de Zuidelijke Nederlanden hielden de Spaanse overheid en de rooms-katholieke kerk de openbare moraal goed in de gaten, onder meer door een strenge censuur op gedrukte boeken. Grappen die daar populair waren en gedrukt mochten worden, gingen bijvoorbeeld over meisjes die voor het huwelijk hun maagdelijkheid verloren. Het waren eigenlijk levenslessen in de vorm van een grap over verkeerd gedrag

Slide 43 - Tekstslide