Tussenletters in samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Tussenletters in samenstellingen

Doel van deze les:

Weet welke tussenletters je moet gebruiken in samenstellingen.

Wat is een samenstelling?

Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee of meer andere woorden.

Soms moet je 1 of 2 tussenletters toevoegen om de samenstelling te maken.

Schrijf drie verschillende samenstellingen op waarbij je andere tussenletters gebruikt.

1e mogelijkheid: schrijf (e)n

Als het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is met alleen een meervoud op -n  of -en heeft.

Ballenjongen

rozenstruik

getuigenverklaring

2e mogelijkheid: schrijf geen  -en

1 : Als het eerste deel geen meervoud heeft.

tarwebrood, rijstevlaai, ereplaats

2 Als het eerste deel een uniek persoon of zaak  is.

zonnebank , Koninginnedag, maneschijn

2 Als het twee meervoudsvormen heeft.

groentesoep (groenten / groentes)

secondewijzer (secondes / seconden)

hoogtemeter (hoogtes / hoogten)

4 Als het eerste deel een werkwoord of versterkend woord is.

kwijlebal, brekebeen, 

apetrots, leeuwesterk, boordevol

5 Als het een meervoud heeft op -s.

meisjesfiets, garagehouder, horlogebandje.

6 Als het woord lijkt op een samenstelling maar dat nooit is geweest

schattebout, spillebeen, armelui.

3e mogelijkheid: schrijf -s

1 Als je de klank hoort.

dorpskern, reddingsboot

2 Als je de tussen -s niet hoort, vervang dan het tweede deel:

meisjesstem - je schrijft ook meisjesfiets

liefdesscene - je schrijft ook liefdesverdriet

Ezelsbruggetje

 "Altijd een tussen-n, behalve 1-2-3." 

1> als er maar "1" van is (zon, koningin, maan), 

2> als er 2 meervouden zijn (hoogte, seconde) 

3... meervoud bestaat niet (rijst, benzine, maar ook beresterk, want het is geen beer). 

hond + baan =

1. hondebaan
2. hondenbaan

route + beschrijving =

1. routenbeschrijving
2. routebeschrijving
3. routesbeschrijving

bil + koek =

1. billenkoek
2. billekoek

maan + schijn =

1. maaneschijn
2. manenschijn
3. maneschijn

koning + zoon =

1. koningzoon
2. koningszoon

blind + darm =

1. blindedarm
2. blindendarm

rijst + pap

1. rijstpap
2. rijstenpap
3. rijstepap

rogge+ brood =

1. roggebrood
2. roggenbrood

korting +sticker

1. kortingsticker
2. kortingssticker

spin + web =

1. spinnenweb
2. spinneweb

spin + wiel =

1. spinnenwiel
2. spinnewiel

Maken:

Blok 4 opdracht 4.10 2

Bijspijkeren spelling opdracht 4.10