Herhalingsles Thema 3

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Doel

Voorbereiden op de repetitie.

Herhalen van de lesstof

Herhalingsles Thema 3

Keuze programma

Maak een samenvatting

Maak de diagnostische toets

Maak test je zelf

Oefen met de flitskaarten

Is de volgende eigenschap erfelijk of niet erfelijk?

Stijl haar vanaf de geboorte

1. Erfelijk
2. Niet erfelijk

de stof met de erfelijke informatie

een verandering in de erfelijke informatie

proces waarbij een cel zich opsplits in twee nieuwe cellen

ontstaan van nieuw organisme met eigen genotype vanuit uit twee geslachtscellen met ieder hun eigen enkelvoudige genen

de zichtbare erfelijke eigenschappen

alle informatie over de erfelijke eigenschappen

een stukje van een chromosoom (of een stukje DNA) met informatie over één erfelijke eigenschap

een streng DNA waarin de informatie van meerdere erfelijke eigenschappen zit

Dat wat je van je ouders aan eigenschappen hebt meegekregen

erfelijkheid

genotype

fenotype

chromosoom

gen

DNA

celdeling

geslachtelijke voortplanting

mutatie

Thema Erfelijkheid
HET GENOTYPE wordt bepaald door erfelijkheid en invloeden uit het milieu

1. juist
2. onjuist

Is deze eigenschap erfelijk of
niet-erfelijk?

1. erfelijk
2. niet-erfelijk

genotype

Fenotype

XY chromosomen

kan niet veranderen!

is erfelijk

kan tijdens het leven veranderen

is niet overerfbaar

een litteken

Is niet altijd zichtbaar

Wat is een erfelijke eigenschap?

1. Litteken
2. Piercing
3. Blauwe ogen

Zijn onderstaande voorbeelden van fenotypen erfelijk of niet-erfelijk?

erfelijk

niet erfelijk

navelpiercing

flaporen

stijl haar

blauwe plukken haar

Nummer 5 en 6 in de stamboom zijn beiden heterozygoot voor het gen dat taaislijmziekte veroorzaakt. Ze krijgen nog een dochter.

Hoe groot is de kans dat deze dochter geen taaislijmziekte heeft?

Sleep het vinkje naar het goede antwoord.

0%

25%

50%

75%

100%

Wat is het intermediaire fenotype?

1. KwKw
2. KrKr
3. KwKr
4. Roze

Welke is een intermediair fenotype?

1. AA
2. Aa
3. aa
4. ArAw

Hoofdhaar groeit bij de kruin een bepaalde kant op (zie afbeelding). De groeirichting is erfelijk bepaald. Het gen voor de groeirichting naar rechts is dominant (G).

Een man en een vrouw krijgen een kind. De man is heterozygoot voor de groeirichting van het haar. Bij de vrouw groeit het haar naar links.

Maak het kruisingsschema.

Moeder

Vader

G

g

g

g

Gg

Gg

gg

gg

Met de informatie uit de afbeelding hieronder kan nu het genotype van de F2 generatie worden bepaald. Vul het kruisingsschema in.

 

Moeder

Vader

H

H

h

h

Hh

Hh

HH

hh

Wat is evolutie?

1. Evolutie is het ontstaan van nieuwe soorten doordat organismen met de oorspronkelijke vorm uitsterven.
2. Evolutie is de ontwikkeling van leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
3. Evolutie is de grotere overlevingskans van individuen met een betere aanpassing aan het milieu.

De evolutietheorie gaat ervan uit dat:

1. Door mutatie steeds nieuwe ......................... ontstaan waardoor er steeds meer ................... is binnen een soort. 

2. Als een organisme zich kan aanpassen aan zijn omgeving heeft hij een grotere ............................. Dit verschijnsel noemen we .........................

3. Door ......................... kunnen individuen van dezelfde soort steeds meer verschillen van elkaar, omdat ze in een andere omgeving leven. Hierdoor kunnen er uiteindelijk nieuwe ......................... ontstaan. Deze verschillende soorten kunnen zich uiteindelijk onderling niet meer samen .......................... .

soorten

overlevingskans

natuurlijke selectie

isolatie

genotypen

voortplanten

variatie

In de afbeelding zie je de evolutionaire stamboom van zowel een aantal uitgestorven als nu nog levende katachtigen. Zet de soorten in de juiste volgorde van ontstaan. Zet de soort die het langst geleden is ontstaan links.

Leeuw

Proailurus lemanensis

Sabeltand-tijger

Wat is biotechnologie?

1. Organismen worden gebruikt voor het maken van producten
2. Techniek
3. Er worden nieuwe producten gemaakt

Wat is waar over genetische modificatie?

1. Dat is hetzelfde als een mutatie
2. Dit is alleen toegestaan bij planten
3. Hiermee kunnen bacteriën bestreden worden
4. Daarbij wordt erfelijk materiaal van een andere soort ingebracht in het DNA

Sleep de juiste afbeelding naar de bijbehorende structuur.

overeenkomst in bouw

overeenkomst in functie

Rudimentair

Wat is crispr-cas voor techniek?

1. Bij crispr-cas worden wijzigingen aangebracht in bestaande genen van een organisme.
2. het gebruik van gene-editingtechnieken om kapotte genen te repareren.
3. organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens zonder DNA verandering.
4. test dat DNA uit cellen onderzoekt.