CVA (herhaling en verdieping)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3,4

CVA (herhaling en verdieping)

Waar staat de afkorting CVA voor?

Welke twee (of drie) vormen zijn er?

Herseninfarct

Bloedvat in de hersenen raakt verstopt

Oorzaak: Stolsel = trombus (slagaderverkalking)

Trombose kan in hersenen zelf ontstaan, maar kan ook van buiten de hersenen komen. 

Hoe noemen we een stolsel dat door het bloed meegenomen wordt en op een andere plek een bloedvat blokkeert?

1. Trombose
2. Ischemie
3. Embolie
4. Necrose

Noem minimaal één (liever meer) plek(ken) waar een stolsel kan ontstaan dat in de hersenen tot een infarct leidt.

hals

hart

Hersenbloeding

Bloedvat in de hersenen barst open.

   --> Bloedvoorziening naar de hersenen vermindert

   --> Bloed vloeit weg en verdrukt omliggend weefsel 

                                                        (Intracerebraal hematoom)

Hersenbloeding

- Intracerebraal hematoom; 

    bloedvat in de hersenen knapt

- Subarachnoïdale bloeding; 

  bloedvat (vaak een aneurysma) 

  tussen de hersenvliezen knapt. 

De verhouding tussen herseninfarcten en hersenbloedingen is....

1. 20% infarct; 80% bloeding
2. 40 infarct; 60% bloeding
3. 60% infarct; 40% bloeding
4. 80% infarct; 20% bloeding

Het ontstaansmechanisme bij een TIA lijkt het meest op die van een.....

1. Subarachnoïdale bloeding
2. Intracerebrale bloeding
3. Herseninfarct

TIA

Transiente Ischemische Aanval

Tijdelijke storing van de bloedvoorziening; binnen 24 uur zijn de klachten weg

Scheve mond, verwarde spraak, verlamde arm

Kan voorbode van een CVA zijn: meestal nadien bloedverdunners

Hoeveel procent van de mensen krijgt binnen drie maanden na een TIA een CVA?

-1100

10%

Hoeveel procent van de mensen met een CVA heeft eerder al eens een TIA gehad?

-2100

20-40%

Noem minimaal 4 risicofactoren voor het krijgen van een CVA

Risicofactoren

CVA algemeen:

- Hart- en vaatziekten: atherosclerose, hypertensie, DM, hoog cholesterol

- TIA’s of eerdere CVA’s in de voorgeschiedenis

- Hogere leeftijd

- Mannelijk geslacht

- Roken, stress, overgewicht, weinig lichaamsbeweging

Infarct:                                                                                          Bloeding:

- Trombose/ embolie                                                             - Aneurysma

- Verhoogde stollingsneiging                                          - Schedeltrauma

                                                                                                         - Hersentumor

Acute fase
Wat zie jij?

Verschijnselen

Krachtsverlies (arm/been)           Moeite met spreken (taal)

Moeite met begrip/ verward       Moeite met lopen

Evenwichtsstoornis                        Minder alert/ bewustzijnsdaling

Kauw/ slik klachten                         Hoofdpijn

Urineverlies                                        Scheve mond

...............                                                 ................

FAST-test

Waarom kan de behandeling van een CVA pas in het ziekenhuis starten?

Diagnostiek

Anamnese

- FAST/ GAST: Welke symptomen, wanneer ontstaan, acuut of sluipend?

Lichamelijk onderzoek:

- Vaststellen van uitval: bewustzijn, motoriek, sensibiliteit, taal, cognitie

- Vitale functies: ademhaling, bloeddruk, pols , temperatuur

Acute verschijnselen bij TIA/ infarct en bloeding zijn hetzelfde, behandeling zeker niet, daarom altijd…..

Aanvullend onderzoek

- CT of MRI om bloeding vast te stellen 

Behandeling

3 fases:

- acute fase

- revalidatiefase

- chronische fase

Behandeling; acute fase

infarct:

binnen 4 à 4,5 uur trombolyse (medicatie die stolsel oplost)

start met stollingsremmende medicatie

Bloeding:

soms operatie (clippen of coilen)

indien antistolling gebruikt wordt, dit stoppen.

Behandeling; revalidatie

Eerste 6 maanden is er nog duidelijk herstel van functies mogelijk. 

Behandeling is gericht op: 

- herstel van functies

- aanleren van compensatiestrategieën

- voorkómen van nieuw CVA (behandeling hypertensie, leefstijlaanpassing, bij infarct vervolg stollingsremmende medicatie)

Behandeling; chronische fase

Weinig verdere verbetering van functies.

Behandeling/ begeleiding is gericht op....

- ...verwerking & Acceptatie

- ...leren omgaan met blijvende beperkingen

-  ...ondersteuning van mantelzorg

- ...voorkómen nieuw CVA

Noem minimaal 2 factoren die invloed hebben op de prognose.

Plek

Oorzaak

Grootte

Snelheid behandelen

Onderliggende afwijkingen in de hersenen

Leeftijd

Gevolgen lange termijn

Geestelijke gevolgen, cognitief:

- Aandachts- en concentratiestoornissen (bijv. neglect)

- Geheugenstoornissen

- Stoornissen in de planning en uitvoering (bijv. apraxie)

- Stoornissen in waarneming en beoordeling (bijv. agnosie)

- Communicatiestoornissen (bijv. afasie) 

Geestelijke gevolgen, Gedragsmatig

-  Verstoord sociaal bewustzijn

-  Verstoorde controle

-  Niet in staat zijn te leren van ervaringen.

-  Catastrofe-reactie

-  Verlies van zelfredzaamheid

Lichamelijke gevolgen:

- Hemiplegie / hemiparese

- Halfzijdige gevoelsstoornissen

- Hemianopsie

- Dysartrie

- Incontinentie, of urineretentie

- Epilepsie

Geestelijke gevolgen, Emotioneel

- Persoonlijkheidsveranderingen

- Rouwreacties

Staan er hierboven termen die je niet kent of begrijpt? Zo ja, vraag om uitleg!

Hemianopsie        Neglect

Hemianopsie

VIDEO: man met neglect

Aflevering 4 van docu-serie over leven in revalidatiecentrum ('Stuk')

https://npo.nl/start/serie/stuk/seizoen-1/deel-vier/afspelen (vanaf 5 min 25 sec)