H18 Eiwitten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

H18 Eiwitten

Par 1 + 2. Van polypeptideketen tot werkzame eiwitten, functies van eiwitten

§18.1 Ik kan uitleggen hoe een cel van een of meer polypeptideketens een werkzaam eiwit maakt

§18.2 ik kan benoemen hoe eiwitmoleculen bijdragen aan het functioneren van een organisme

De Cel

met organellen

ER

Golgisysteem

voor het 'afmaken' van 

eiwit

Welk proces is nummer 1?
Welk proces is nummer 2?
DNA --> RNA --> ribosomen --> polypeptideketen
1 2

Welke functies van eiwitten ken jij?

DNA practicum

1. Welke celonderdelen gaan vooral 

kapot tijdens het fijnwrijven in de vijzel?

2. Welke celonderdelen gaan vooral 

kapot door het toevoegen van shampoo?

3. Zout verandert de structuur van 

eiwitten. Wat doet zout met de chromosomen?

DNA isoleren

4. In kiwicellen zit een eiwitsplitsend enzym dat de eiwitten in

chromosomen splitst. Waarvoor is het in dit verband belangrijk

dat het kiwimengsel precies 15 minuten in een waterbad van precies 60 °C staat?

5. Het DNA ‘overleeft’ dit waterbad van 60 °C doordat het een stabiele structuur heeft. Waardoor is de structuur van DNA zo stabiel?

Par 3 en 4

Ik begrijp hoe enzymen werken en op welke manier cellen de activiteit van enzymen regelen

 

Ik kan benoemen hoe een cel eiwitten opruimt en hoe een cel voorkomt dat er ongewenste eiwitten ontstaan

Enzymwerking

Regulatie door:

- Temperatuur, pH

- Co - factor (bv. Metaalionen)

- Blokkeringseiwitten

- hormonen

Hydrolyse en condensatiereactie

Soort reactie?

1. Condensatie
2. Hydrolyse

Regeling van

enzymwerking

Competitieve

remming

vs. 

allosterische 

remming 

                     

                                             Bezet houden van actief centrum      Binding aan allosterisch centrum -->                                                                                                                              vormverandering actief centrum

                                                                                                                          allos = anders. sterisch = ruimteljk

Binding aan allosterische centrum --> vormverandering actief centrum

allos = anders. sterisch = ruimteljk

Negatieve terugkoppeling

18.4 Regeling van eiwitten in een cel

Afbreken van verkeerde eiwitten

RNA inzetten bij regulering eiwitten

RNA (in V4 en V6) als:

1. transcriptie van DNA - boodschapper (mRNA)

2. Translatie bij ribosoom – (tRNA)

3. Onderdeel van ribosoom – (rRNA)

4. Afbraak van RNA virussen – (si RNA)

(dubbelstrengs )RNA van virus  -->  geknipt door dicer (nucleaser)

Smal interfering RNA’s

  

RNA-induced silencing complex (eiwitcomplex)

mRNA van virus kan worden gebonden en afgebroken

5. Blokkering van translatie

Mbv. miRNA 

(microRNA)

miRNA voorkomt 

vertaling naar eiwit

6. met gRNA in bacteriën

Transcriptie van CRISP-locus leidt tot gRNA --> er ontstaan enzymen die virus-DNA (faag) vernietigen

weektaak

Deze week: par 3 en 4

Volgende week par 5 + oefenen