Zinsdeelzinnen, havo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

Herhaling:
- enkelvoudige en samengestelde zinnen
- hoofd- en bijzinnen

Nieuwe lesstof:
- zinsdelen en zinsdeelzinnen

Oefenen met de lesstof

          VRAGEN

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Een samengestelde zin:

1. heeft maar één persoonsvorm
2. heeft maar twee persoonsvormen
3. heeft twee of meer persoonsvormen
4. heeft geen persoonsvorm

Enkelvoudig of samengesteld?
"Wilma ging naar huis omdat ze moe was."

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Enkelvoudig of samengesteld?
"De winkel op de hoek van de Hoogstraat is gisteren geopend."

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Enkelvoudig of samengesteld?
"Wil je die tas met boeken op tafel neerzetten?"

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Enkelvoudig of samengesteld?
"Het meisje verwacht dat ze van de slager een stukje worst krijgt."

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

          VRAGEN

Hoofdzinnen en bijzinnen 

Een samengestelde zin kan bestaan uit:

1. een bijzin en een bijzin
2. een hoofdzin
3. een hoofdzin met één of meer bijzinnen
4. een bijzin en een hoofdzin

Als je een samengestelde zin vragend maakt:

1. komt de persoonsvorm van de bijzin vooraan te staan
2. komt de persoonsvorm van de hoofdzin vooraan te staan

Wat is GEEN kenmerk van een hoofdzin?

1. onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar
2. de persoonsvorm staat vaak achter in de zin
3. de persoonsvorm staat voor in de zin

Wat is de zinsopbouw?
"Sabine had een gezicht getrokken alsof ze iets vies proefde."

1. hoofdzin-hoofdzin
2. hoofdzin-bijzin
3. bijzin-hoofdzin

Wat is de zinsopbouw?
"We gaan met de klas naar Parijs en we zullen daar een week blijven."

1. hoofdzin-hoofdzin
2. hoofdzin-bijzin
3. bijzin-hoofdzin

Wat is de zinsopbouw?
"Ik ga op vakantie en dat is leuk."

1. hoofdzin-hoofdzin
2. hoofdzin-bijzin
3. bijzin-hoofdzin

Wat is de zinsopbouw?
"Ik dacht dat we gingen fietsen."

1. hoofdzin-hoofdzin
2. hoofdzin-bijzin
3. bijzin-hoofdzin

Wat is de zinsopbouw?
"Als we in Parijs zijn, wil ik graag wat kledingwinkels bezoeken."

1. hoofdzin-hoofdzin
2. hoofdzin-bijzin
3. bijzin-hoofdzin

"Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met zes of meer kinderen."

1. Nevenschikkend (hz+hz)
2. Onderschikkend (hz+bz)

NIEUWE LESSTOF

Zinsdelen en zinsdeelzinnen

• Een enkelvoudige zin bestaat uit zinsdelen.
• Bijv. Het / regende / gisteren.
• Een samengestelde zin kan ook nog één of meer zinsdeelzinnen bevatten. Die zinsdeelzinnen hebben hun eigen persoonsvorm en zijn altijd bijzinnen.
• Bijv. [Bz=Omdat het gisteren regende], [Hz=zijn we niet naar buiten gegaan]. 

• Dus: een zinsdeel is een zinsdeelzin als er een persoonsvorm in staat.
• Je kunt van een zinsdeel een zinsdeelzin maken door er een persoonsvorm in te zetten. Bijv.:
  
• De winnaar van de quiz ontvangt een prijs.
• [Wie de quiz wint] ontvangt een prijs.

          VRAGEN

Zinsdelen en zinsdeelzinnen 

Een zinsdeel of zinsdeelzin?
DE DEELNEMERS AAN DE PRIJSVRAAG moeten een enquête invullen.

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

Een zinsdeel of zinsdeelzin?
TOEN DE FILM AFGELOPEN WAS, spoedde hij zich naar het toilet.

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

Een zinsdeel of zinsdeelzin?
ALS AZ KAMPIOEN WORDT, eet ik mijn schoenen op!

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

Maak van het in hoofdletters geschreven zinsdeel een zinsdeelzin.
DOOR DE BOSBRAND moesten de kangoeroes op de vlucht.

Vragen? Maak opdracht 3 NN online (H6 Grammatica zinsdelen). Klaar? Werk verder aan je praktische opdracht.