503

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b, vwo
• Leerjaar 4

Op tafel:

Wat we deze les doen:

Vorige les herhalen en opdrachten bespreken

Uitleg 5.1: 
Straling detecteren

+ Opdrachten

15 min

20 min

5 min

2 Kenmerken van atoomsoorten

⚛️en wat ze betekenen⚛️

☢️3 Soorten straling☢️ 

en hoe ze ontstaan

           Planning

week 9	4.1
week 10	4.2
week 11	4.3
week 12	4.4
week 13	5.1/5.2
week 14	5.2
week 15	5.3
week 16	5.4

week 17	meivakantie
week 18	meivakantie
week 19	H4 en H5 samenvatten en oefenen
week 20	Oefententamens
week 21	Tentamenweek

a) Onjuist, want...

b) Juist, want...

c) Onjuist, want...

d) Juist, want...

e) Juist, want...

f) Juist, want...

g) Onjuist, want...

h) Onjuist, want...

i) Onjuist, want...

j) Onjuist, want...

Hoe ontstaat kernstraling?

Lang geleden....

Een atoom is het kleinste wat er bestaat

600 voor Christus

Slimme mensen in zwart-wit

Marie en Pierre Curie

Mendelejev

Kleiner dan een atoom bestaat wel!

rond 1900

Hoe ziet een atoom eruit?

Elektronen (-) aan de buitenkant

Protonen (+) en neutronen in de kern

Groot is een beetje onhandig...

Hoe kan je dit handig opschrijven?

Hoe schrijf je dat op?

Kenmerk 1: atoomnummer

Alle elementen krijgen een atoomnummer

gelijk aan het aantal protonen in de kern.

Waterstof (H), één proton, atoomnummer 1.

Helium (He), twee protonen, atoomnummer 2.

Lithium (Li), drie protonen, atoomnummer 3.

... enz.

Kenmerk 2: massagetal

Alle atomen krijgen een massagetal, wat aangeeft hoeveel deeltjes er totaal in de kern zitten.      protonen + neutronen

BiNaS 25A

Isotopen:

Atomen met hetzelfde atoomnummer (dus het zelfde aantal protonen), maar een ander massagetal.

Hoe schrijf je dat op?

Atoomnummer = aantal protonen

Massagetal = protonen + neutronen

Symbool

Hoe schrijf je dat op?

Atoomnummer = aantal protonen

Massagetal = protonen + neutronen

Symbool

X

A

Z

Hoe schrijf je dat op?

Atoomnummer = aantal protonen

Massagetal = protonen + neutronen

Symbool

X

A

Z

Aantal neutronen (N)

= massagetal (A) - aantal protonen (Z)

Verschillende isotopen

Sommige isotopen zijn stabiel.

Sommige isotopen zijn instabiel.

Radioactief verval

Alfaverval

De kern valt uiteen in een 

kleinere kern en een helium kern.

Deze helium kern noemen we dan 

het alfa deeltje.

Alfa-deeltje: 

He

4

2

Alfaverval

De kern valt uiteen in een 

kleinere kern en een helium kern.

Deze helium kern noemen we dan 

het alfa deeltje.

Alfa-deeltje: 

He

4

2

Moederkern

Dochterkern

Betaverval

De kern valt uiteen in een 

kleine kern en een 

beta-deeltje.

Beta-deeltje:

                       

                      of: 

e

0

-1

e

0

+1

Betaverval

De kern valt uiteen in een 

kleine kern en een 

beta-deeltje.

Beta-deeltje:

                     of:  

e

0

-1

Moederkern

Dochterkern

e

0

+1

Gamma-straling

Gamma-straling zijn pakketjes 

energie, niet een deeltje. Meestal 

als bijproduct.

Gamma-straling zet je wel in de 

vervalvergelijking.

Gamma-straling: 

0

0

γ

Drie soorten verval

      - straling                             - straling                                   - straling

α

β

γ

0

0

He

γ

4

2

0

-1

e   of

0

+1

e  

Wat blijft erover na radioactief verval?

Het verval van Uranium-238:

Het verval van Boor-12:

Het verval van Stikstof-16:

Het verval van Samarium-147:

Maak het werkblad.

Dit is het huiswerk voor de volgende les.