3.3 Arme en rijke gebieden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

          Hoofdstuk 3: Arm en Rijk

Verdeeldheid in de wereld 

3.3 Arme en rijke gebieden

Introductie

• Kleding winkels
• Kleding maken
• Zo goedkoop mogelijk

Maken 3.1 - doe dit online. 

       1.  Je kunt uitleggen hoe kolonialisme heeft bijgedragen aan de verschillen tussen arm en rijk in de wereld.

Rond 1500 begon de tijd van het kolonialisme. Europese landen veroverden gebieden in Noord- en Zuid-Amerika, Afrika, Azië, en later ook Oceanië. Deze veroverde gebieden werden koloniën genoemd. Uit deze koloniën haalden de Europese landen grondstoffen, zoals goud, katoen en rubber, en zeldzame specerijen, zoals nootmuskaat en peper.

Vanaf de 18e eeuw haalden Europese landen steeds meer grondstoffen uit de koloniën voor hun industrie. Aan deze industrieproducten verdienden ze veel geld. Omdat de koloniën zelf bijna geen industrie hadden, moesten ze dure producten van Europese landen kopen. Zo werden Europese landen steeds rijker, terwijl de koloniën steeds meer geld kwijt waren.

Introductie

• Kleding winkels
• Kleding maken
• Zo goedkoop mogelijk

Maken 3.1 - doe dit online. 

       1.  Je kunt uitleggen hoe kolonialisme heeft bijgedragen aan de verschillen tussen arm en rijk in de wereld.

In de 19e en 20e eeuw werden de meeste koloniën onafhankelijke landen. Maar de gevolgen van de koloniale tijd zijn nog steeds zichtbaar. Landen die koloniën hebben gehad, zijn landen met veel geld, kennis en macht.

Landen met veel kennis en macht:  Centrum

Vroegere koloniën die arm blijven door veel conflict en slecht bestuur: Periferie  

 

Semiperiferie, Landen die wel industrie hebben en zich daardoor kunnen ontwikkelen tot een centrum land 

Introductie

• Kleding winkels
• Kleding maken
• Zo goedkoop mogelijk

Maken 3.1 - doe dit online. 

                               2. Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie.

Introductie

• Kleding winkels
• Kleding maken
• Zo goedkoop mogelijk

Maken 3.1 - doe dit online. 

                               2. Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie.

- geld, kennis en macht. 

- landen is rijk geworden doordat ze vroegere koloniën hebben uitgebuit

- hoog op de HDI. 

- inwoners hebben prima inkomen en verdienen genoeg geld voor eten, kleding en een huis. 

- gezondheidszorg is er prima geregeld 

- goede scholen en universiteiten

- internet

De economie van centrumlanden is sterk. Er is veel kennis, die komt van onderzoeken door universiteiten en bedrijven. De industrie is er goed ontwikkeld. Industriële bedrijven bedenken en maken producten waar veel kennis voor nodig is, zoals nieuwe geneesmiddelen, elektrische auto’s en microchips voor je telefoon. In het centrum liggen ook de hoofdkantoren van grote bedrijven. Zij bepalen wat er geproduceerd wordt en waar dat in de wereld gebeurt..

CENTRUM

Introductie

• Kleding winkels
• Kleding maken
• Zo goedkoop mogelijk

Maken 3.1 - doe dit online. 

                               2. Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie.

- periferie is het tegenovergestelde van het centrum

- landen die erg arm zijn

- weinig kennis en macht hebben

- laag scoren op de HDI

- worden ook wel ontwikkelingslanden genoemd. 

- de meeste landen waren vroeger een kolonie van een centrumland en zijn nog sterk afhankelijk van dat land. 

Een groot deel van de bevolking werkt in de landbouw. Zij produceren voedselproducten en grondstoffen, die voor een deel naar het centrum en de semiperiferie gaan. Denk daarbij aan koffie, tropisch fruit, rubber en katoen. De prijs van deze landbouwproducten is laag, dus perifere landen verdienen er niet veel mee. Perifere landen leveren ook grondstoffen als mineralen en metalen aan het centrum en de semiperiferie, bijvoorbeeld voor de productie van telefoons. Ze kunnen deze grondstoffen niet zelf verwerken, omdat ze nog steeds weinig industrie hebben. Hun industrieproducten kopen ze van het centrum en de semiperiferie, tegen hoge prijzen .

PERIFERIE

Introductie

• Kleding winkels
• Kleding maken
• Zo goedkoop mogelijk

Maken 3.1 - doe dit online. 

                               2. Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie.

- periferie, maar ook niet bij het centrum.

- een grote groep landen, waarbij de verschillen tussen die landen groot zijn

- sommige landen zijn maar net iets rijker dan perifere landen

- andere landen worden juist steeds rijker en machtiger, zoals China, India en Brazilië. 

Ondanks de verschillen hebben semiperifere landen wel een aantal algemene kenmerken. In vergelijking met de periferie werkt een kleiner deel van de bevolking in de landbouw, maar een groter deel in de industrie. In deze industrie worden vaak de minder ingewikkelde producten gemaakt, zoals kleding en etenswaren. Maar sommige landen maken producten waarvoor veel kennis nodig is, zoals medicijnen en vliegtuigen.

SEMI PERIFERIE

Introductie

• Kleding winkels
• Kleding maken
• Zo goedkoop mogelijk

Maken 3.1 - doe dit online. 

                               3. Je kunt de relaties tussen landen in het centrum en landen in de periferie beschrijven.