Grammatica 2.2 + 2.3

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Grammatica 2.2 

Lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp

Enkelvoudige, samengestelde zin

Zinnen ontleden

• Persoonsvorm (pv)
• Gezegde (gez)
• Onderwerp (ow)
• Lijdend voorwerp (lv)
• Meewerkend voorwerp (mv)
• Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Hoe vind je de persoonsvorm (pv) in een zin?

1. Wat + onderwerp?
2. De zin in een andere tijd zetten.
3. De zin vragend maken.
4. Alle werkwoorden in de zin.

Wat is het werkwoordelijk gezegde (wwg) in de zin?

1. Alleen de pv.
2. Alle werkwoorden behalve de pv
3. Pv + alle andere werkwoorden.
4. Wie of wat + pv?

Hoe vind je het onderwerp (ow) in een zin?

1. Wie of wat + pv?
2. Aan/Voor wie?
3. Wat of wie + pv + gezegde?
4. Alle werkwoorden in de zin.

Lijdend voorwerp

Een LV kan NOOIT met een voorzetsel beginnen.

Het LV ondergaat de handeling.

WAT of wie + onderwerp + gezegde?

Bijvoorbeeld:

Sanne heeft een portemonnee gevonden.

PV: 

Lijdend voorwerp

WAT of wie + onderwerp + gezegde

Bijvoorbeeld:

Sanne heeft een portemonnee gevonden.

PV: heeft

OW: 

Lijdend voorwerp

WAT of wie + onderwerp + gezegde

Bijvoorbeeld:

Sanne heeft een portemonnee gevonden.

PV: heeft

OW: Sanne

GEZ: 

Lijdend voorwerp

WAT of wie + onderwerp + gezegde

Bijvoorbeeld:

Sanne heeft een portemonnee gevonden.

PV: heeft

OW: Sanne

GEZ: heeft gevonden

Lijdend voorwerp

WAT of wie + onderwerp + gezegde

Bijvoorbeeld:

Sanne heeft een portemonnee gevonden.

PV: heeft

OW: Sanne

GEZ: heeft gevonden

LV: 

Lijdend voorwerp

WAT of wie + onderwerp + gezegde

Bijvoorbeeld:

Sanne heeft een portemonnee gevonden.

PV: heeft

OW: Sanne

GEZ: heeft gevonden

LV: een portemonnee

We hebben gisteren een cadeaubon gekocht. 

PV:

OW:

GEZ:

LV:

Door corona heeft zij helaas het concours gemist. 

PV:

OW:

GEZ:

LV:

Meewerkend voorwerp (MV)

Niet iedere zin heeft een MV.

Je kan de woorden 'voor' of 'aan' toevoegen of weghalen bij het MV.

Aan of voor wie + GEZ + OW + (LV)?

Bijvoorbeeld:

Hij heeft aan zijn moeder een cadeau gegeven.

Aan wie heeft hij een cadeau gegeven? -> MW: aan zijn moeder

Anouk gaf een kus aan haar vriendje.

PV:

OW:

GEZ:

LV:

MV:

Iris stuurt haar vriendin een kaartje.

PV:

OW:

GEZ:

LV:

MV:

Bijwoordelijke bepaling (BWB)

• Alles wat overblijft in de zin.
• Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarheen, waarvandaan, waardoor, waarom.

Vorige week zijn we naar de bioscoop geweest.

PV: 

OW:

GEZ:

LV: