5H Economie par. 14.2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Soorten monopolies

- Wettelijk ( bijv. octrooi, patent, copyright )

- Natuurlijk ( bijv. benodigde mega investering )

Monopolie

Welke prijsafzetlijn vind je het

beste passen bij een 

monopolie?

Monopolist

Hoe hoger de prijs, 

hoe lager de afzet

Bereken de TO

Wat valt je op?

Monopolist

Hoe groot is de MO als de monopolist de productie uitbreidt van 2 naar 3?

Monopolie ( TO = p x q )

Bij uitbreiding van de productie neemt de MO niet toe met de huidige marktprijs

TOoud = 6 x 2 = 12, TOnieuw 5 x 3 = 15

Monopolie

Bij vvm p = GO = MO

want de marktprijs geldt voor iedere aanbieder

Bij monopolie p = GO ≠ MO

want monopolist is prijszetter

Monopolist

Hoe groot is de MO als de monopolist de productie uitbreidt van 4 naar 5?

Monopolie ( TO = p x q )

De MO kan dus zelfs negatief zijn bij uitbreiding productie

TOoud = 4 x 4 = 16, TOnieuw = 3 x 5 = 15

Monopolisten: prijszetters

Producenten die op een marktvorm van onvolkomen concurrentie aanbieden, zijn prijszetters. D.w.z. dat ze zelf hun prijs kunnen bepalen. Ze moeten hierbij wel rekening houden met het feit dat wanneer ze de prijs verhogen, de vraag daalt. 

De prijsafzetlijn wordt dan gegeven door de vraaglijn. 

MO-lijn bij prijszetters

De MO-lijn verloopt ook dalend; als de producent meer wil verkopen, moet de prijs omlaag. 

Omdat voor elk product dat de monopolist dan aanbiedt de prijs omlaag gaat, daalt de MO-lijn sneller dan de GO-lijn.

Precies 2x zo snel. De MO-lijn snijdt de q-as dus precies op de helft waar de p=GO-lijn de q-as snijdt

De maximale omzet wordt bereikt in het punt waar MO=0

Maximale omzet

De omzet is maximaal wanneer MO = 0.

Als MO namelijk positief is, zal TO toenemen als de afzet stijgt. 

Op een gegeven moment neemt TO echter af als de afzet stijgt, omdat vraag inelastisch wordt: de procentuele

stijging van de vraag (afzet) is kleiner dan de procentuele daling van de prijs. 

Maximale winst

Breakevenpoint

Maximale omzet

GO = GTK

MO = 0

MO = MK

Maximale winst in grafiek

De winst van een prijszetter 

bepaal je op dezelfde manier 

als van een hoeveelheids-

aanpasser: 

Stap 1: bepaal q waarbij er 

maximale winst is: MO=MK.

Stap 2: bij die q: (GO - GTK) x q

Maximale winst in grafiek

De winst van een prijszetter 

bepaal je op dezelfde manier 

als van een hoeveelheids-

aanpasser: 

Stap1: bepaal q waarbij er 

maximale winst is: MO=MK.

Stap2: bij die q: (GO - GTK) x q

Grafiek blz 73
Welke hoeveelheid biedt de producent aan als hij streeft naar maximale winst?

1. 6
2. 8,5
3. 9
4. 17

Grafiek blz 73
Welke prijs komt tot stand als de producent streeft naar maximale winst?

1. 60
2. 95
3. 110
4. 130

Schoolexamen

Groepsopdracht examenopgave

Zo veel mogelijk 4-tallen, dus 5 4-tallen en 1 3-tal

1e groep woensdag 6 oktober

Hw.

Huiswerkopgave 9 en 10