§ 2.4 Monopolie

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§ 2.4 Monopolie

Hoe bepaal je maximale winst bij prijszetter?

Kernwoorden:

- monopolist

- maximale winst: MO = MK

- prijsdiscriminatie

Monopolisten: prijszetters

Producenten die op een marktvorm van onvolkomen concurrentie aanbieden, zijn prijszetters. D.w.z. dat ze zelf hun prijs kunnen bepalen. Ze moeten hierbij wel rekening houden met het feit dat wanneer ze de prijs verhogen, de vraag daalt. 

De prijsafzetlijn wordt dan gegeven door de vraaglijn. 

MO-lijn bij prijszetters

De MO-lijn verloopt ook dalend; als de producent meer wil verkopen, moet de prijs omlaag. 

Dus, voor elk extra product, neemt de extra opbrengst af.

Voorbeeld

Stel dat de vraaglijn naar een 

bepaald product van een 

monopolist wordt gegeven door 

de volgende vraagfunctie: 

qv = -2p + 12

Voorbeeld

De MO-lijn daalt 2x zo snel 

als de prijsafzetlijn, 

dus de MO-lijn snijdt 

de q-as op de helft 

van waar de GO-lijn de 

q-as snijdt.

Maximale winst in grafiek

De winst van een prijszetter 

bepaal je op dezelfde manier 

als van een hoeveelheids-

aanpasser: 

Stap 1: bepaal q 

waarbij er maximale winst is.

Stap 2: bij die q: (GO - GTK) x q

Maximale winst in grafiek

De winst van een prijszetter 

bepaal je op dezelfde manier 

als van een hoeveelheids-

aanpasser: 

Stap 1: bepaal q 

waarbij er maximale winst is.

Stap 2: bij die q: (GO - GTK) x q

Maximale omzet

De omzet is maximaal wanneer MO = 0.

Als MO namelijk positief is, zal TO toenemen als de afzet stijgt. Op een gegeven moment neemt TO echter af als de afzet stijgt, omdat vraag inelastisch wordt: de procentuele

stijging van de vraag (afzet) is kleiner dan de procentuele daling van de prijs. 

De omzet is maximaal wanneer MO = 0. 

Prijsdiscriminatie

Een monopolist kan soms zijn winst vergroten door voor hetzelfde product aan verschillende groepen vragers (marktsegmenten) verschillende prijzen te vragen.

Het moet dan niet mogelijk zijn om het product of de dienst door te kunnen verkopen aan mensen uit een andere vragersgroep.