Voltooid en onvoltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Les 4

• Herhaling: Voltooid deelwoord.
• Hoe je een voltooid deelwoord herkent.
• Hoe je een voltooid deelwoord schrijft.
• Wat is een onvoltooid deelwoord.
• Hoe je een onvoltooid deelwoord herkent.
• Hoe je een onvoltooid deelwoord schrijft.

Wat leren we?

Goed of fout? 

Hij heeft het kind geredt.

1. Goed
2. Fout

Als er staat: 'Situatie gewijzigd.'

Welke werkwoordsvorm heeft het woord GEWIJZIGD dan?

1. persoonsvorm
2. hele werkwoord
3. voltooid deelwoord

Is de persoonsvorm hieronder goed of fout geschreven?

'Dat geld voor de hele buurt.'

1. Goed
2. Fout

Wat is de beste manier om een persoonsvorm in een zin te vinden?

1. De zin in een andere tijd te zetten.
2. De zin vragend te maken.
3. De zin veranderen: enkelvoud/meervoud
4. Alle werkwoorden zoeken

Welke voltooid deelwoorden staan in deze zin:

'Hij is fietsend naar huis gegaan.'

1. fietsend
2. gegaan
3. fietsend/ gegaan

Waarop eindigt het voltooid deelwoord in de zin: 

'De docent heeft de toetsen gecorrigeer.....

1. D
2. T
3. DT

Hoe herken je een voltooid deelwoord in de zin?

Neem hele werkwoord en haal daar '-en' af = de stam	verdelen -en = verdel
Kijk naar laatste letter	verde L = stam van het werkwoord
in XTC KoFFieSHoP of T SeXy FoKSCHaaP of T KoFSCHiP?	Nee
Nee	dan D- = verdeeld
Ja	dan T bijv fietsen = fiets= gefietst

Schrijf een voltooid deelwoord foutloos!

 

• Werkwoorden met stam Z
• Verhuizen
• Stam          verhuiz
• Z niet in  T KFSCHPX.
• Dus            D erachter.
• Maak ik-vorm: verhuis
• Zet D erachter.
•                    verhuisd

 

• Werkwoorden met stam V
• Erven
• Stam              erv
• V niet in t kofschip
• Dus                D erachter.
• Maak ik-vorm: erf
• Zet D erachter.
•                      erfde / geërfd

VD net even anders

Voltooid deelwoord - zwakke werkwoorden 

• Een voltooid deelwoord eindigt altijd op een 't' of 'd' bij zwakke werkwoorden.
  
• Twee manieren om te weten te komen hoe je het voltooid deelwoord schrijft: 
  

- Maak het woord langer. Vaak hoor je of je een d of een t moet schrijven. 

- ’t sexy fokschaap of 't ex kofschip (alleen de medeklinkers)

Infinitief van het ww min –en. Zit de laatste letter in ’t sexyfokschaap of 't ex kofschip, dan schrijf je een T. Zit de laatste letter er niet in, dan schrijven we een d.

Voorbeeld:

De artikelen zijn besteld.

Zij hebben hard gefietst.

EEN VOLTOOID DEELWOORD EINDIGT NOOIT OP -DT

Voltooid deelwoord - sterke werkwoorden

Een voltooid deelwoord eindigt meestal op 'en' bij sterke werkwoorden. Verder schrijven we het zoals je het hoort.

Voorbeelden:

Ik heb mijn zusje met haar huiswerk geholpen.

Wij hebben voor oma gezongen

De spullen zijn door mijn moeder gekocht.

Hij heeft van het feest genoten.

• Er gebeurt iets op dit moment of iets is nog niet voltooid.
• Hele werkwoord                 D erachter.
• Je kunt het onvoltooid deelwoord ook voor een zelfstandig naamwoord zetten. Soms moet je er dan een E achter zetten.
• Lopen                   lopend - de lopende man

Onvoltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

• Een onvoltooid deelwoord is een woord dat aangeeft hoe iemand bezig is. Vaak doet iemand iets, terwijl hij/zij tegelijkertijd ook iets anders aan het doen is.
• We schrijven het onvoltooid deelwoord op als infinitief (hele werkwoord) + D en soms +DE
• Gapend fietste hij ’s ochtends naar school. Pratend aten de kinderen hun eten op. Lachend deden de kinderen daarna een spelletje. Huilend van het lachen viel ze van haar stoel.

https:

Ik kan het onvoltooid deelwoord vinden in een zin

0100

Ik kan het onvoltooid deelwoord schrijven in een zin

0100

Ik kan het voltooid deelwoord vinden in een zin

😒🙁😐🙂😃

Ik kan het voltooid deelwoord schrijven in een zin

😒🙁😐🙂😃

Wat is in onderstaande zin het hulpwerkwoord en wat is het voltooid deelwoord?
Tim wordt door de reddingswerkers gezocht.

Benoem het hulpwerkwoord en het voltooid deelwoord.
De kinderen hebben erg hard gewerkt op school.

1. Hebben & gewerkt
2. Hebben & erg hard
3. Gerwerkt op school
4. De kinderen hebben gewerkt

Vul de goede vorm in (pvtt): Het (sneeuwen) al sinds vanochtend zeven uur.

TT: Een goede kok (proeven) zijn eten tijdens het koken.

VT: De hele ochtend (wachten) ik op een telefoontje van mijn werk.

Gisteren heb ik de blouse (ruilen) voor een broek.

Bij de klantenservice (worden) veel (klagen) over de slechte wifiverbinding.

 Bijvoeglijk naamwoord

• Het voltooid deelwoord kan als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt. Het voltooid deelwoord staat dan voor een zelfstandig naamwoord (mensen, dieren, dingen of planten).


• Bij zwakke werkwoorden eindigt het voltooid deelwoord op een –t of een –d. Dan schrijf je een –e bij het bijvoeglijk naamwoord. 
• De vergrote foto is mij heel dierbaar. Het geredde kind staat op de kant. De uitgebrande woningen staan op instorten. 


• Bij sterke werkwoorden zijn het voltooid deelwoord en het bijvoeglijk naamwoord hetzelfde: De jongen is gevallen. De gevallen jongen. De geschrokken bejaarde.

Tip: maak het 'supersimpel'!

Kun je het woord vervangen door 'supersimpele'? Dan schrijf je het deelwoord zo kort mogelijk! 

Hij vergrootte de foto. ---> de ..... foto (vergroten)

vergrootte of vergrote? 

--> de 'supersimpele' foto!

dus: vergrote

Schrijf het bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord en het voltooid deelwoord op.
Het .......(doden) hert werd door de dierenambulance ....... (ophalen)

Schrijf het bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord en het voltooid deelwoord op.
De .......(verwoesten) kathedraal is nooit meer ....... (opbouwen).

Schrijf het bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord op.
1. De meiden verkleden zich als Kardashians . —>
2. De ........ meisjes (verkleden)

Schrijf het onvoltooid deelwoord op.
........ ging hij het veld over. (rennen)

Schrijf het onvoltooid deelwoord op.
Je moet geen ........ honden wakker maken. (slapen)

Schrijf het bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord op.
1. Het proefwerk is gemaakt. —> 2. Het ........ proefwerk. (maken)

Schrijf het bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord op.
1. We verliezen de wedstrijd. —> 2. De ........ wedstrijd (verliezen)

Ik kan deelwoorden als bijvoeglijke naamwoord goed spellen!

😒🙁😐🙂😃