Opvoeding 4.2

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Opvoeding

Hoofdstuk 8: Observeren 
Paragraaf 8.2: Observeren met een stappenplan 

Periode 4

Week 1	Observeren en nauwkeurig kijken
Week 2	Observeren met een stappenplan
Week 3	Methoden van observeren
Week 4	Rapporteren
Week 5	Kinderen volgen
Week 6	Themakist ontwerpen
Week 7	Themakist ontwerpen
Week 8/9	Herhaling, presentaties, kennistoets

Terugkoppeling voorgaande les 

• Waarnemen en observeren 

Wat heb je .. 

Verschil tussen waarnemen en observeren

Waarnemen doe je met al je zintuigen. Je hersenen geven betekenis aan wat je waarneemt.

Observeren is doelgericht waarnemen. Waarnemen doe je overal, observeren doe je op bepaalde (bewust gekozen) momenten. Je wilt hiermee een vraag beantwoorden.

Lesweek 4.2 lesdoelen 

De student:

• Weet wat methodisch observeren is
  
• Kan een stappenplan maken voor een observatie
• Weet wat belangrijke aandachtspunten zijn bij het interpreteren van     observatiegegevens.

Als we waarnemen treden er meteen allerlei processen in werking. 

We willen van kleine brokjes informatie zo snel mogelijk een betekenisvol geheel maken. Niets is wat het lijkt… 

Lezen

Lees bladzijde 220 t/m 224

Methodisch observeren 

Het stappenplan bestaat uit de volgende stappen: 

1. Schrijf op waarom je gaat observeren

2. Schrijf op wat de achtergrond gegevens zijn

3. Schrijf de vraagstelling op

4. Kies de observatiemethode

5. Voer de observatie uit

Methodisch observeren 

Maak groepjes van 2 à 3 personen om 

samen te gaan observeren

Stap 1 

• Schrijf op waarom je gaat observeren: 

Bedenk wat de aanleiding is voor de observatie. De aanleiding hoeft niet altijd een probleem te zijn, maar het kan ook een positieve situatie zijn. 

Stap 2 

• Schrijf de achtergrondgegevens op: 

Denk bijvoorbeeld aan de leeftijd, thuissituatie of het gedrag van een leerling. 

Stap 3 

• Schrijf de vraagstelling op: 
  

1. Wie ga je observeren? (Benoem alleen de voorletter-  AVG wetgeving). 

2. Welk aspect van het gedrag ga je observeren? 

3. In welke situatie ga je observeren? (Denk hierbij bijvoorbeeld aan een groep studenten in de aula, het personeel bij de catering, de conciërges etc.)

Stap 4 

• Kies de volgende observatiemethode en hulpmiddelen uit: 

Hulpmiddelen bij observeren: pen, papier, laptop etc.

Observatiemethode: observatieformulier, filmopname, geluidsopname

Stap 5

Observatieplan gemaakt?

Vraag een go/ no go om aan de slag te gaan! 

Stap 6 

• Orden de gegevens: 

Orden alle notities van je observatie. Verzamel de meest opvallende dingen en beschrijf dit in een korte samenvatting. 

Stap 7 

• Geef antwoord op de vraagstelling:

Je geeft betekenis aan het gedrag dat je hebt geobserveerd.

Vervolgens geef je antwoord op de vraagstelling.

Wees voorzichtig met interpreteren.

Stap 8

Werk alle stappen uit in een rapportage. (zie eindopdracht)

Eindopdracht 4.2 

Wat moet je aanleveren voor de eindopdracht? 

• Bereid het stappenplan voor en de observatie van stap 1 t/m stap 4. 
• Bij een go van de docent kan je de observatie uitvoeren en uitwerken. 
• Evalueer de observatie op basis van stap 6 en 7 (minimaal een half A4). 
• Werk dit allen uit in een word document - Arial 11. 

Voor volgende week 

Lees hoofdstuk 8: Observeren

Paragraaf 8.3: Methoden van observeren