Spelling les 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Spelling les 4

Wat gaan we vandaag doen?

*Lesdoelen bespreken
* Voorkennis ophalen

* Uitleg over koppelteken/trema & verkleinwoorden
* Zelfstandig opdrachten maken 

* Voor een deel van de groep: uitleg toets spelling 

* Evalueren: lesdoelen behaald?

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

* weet je wanneer je een koppelteken en trema gebruikt;

* weet je hoe je een verkleinwoord moet maken.

Wat hebben we allemaal al geleerd?

* Ei of ij
* Gebruik van hoofdletters
* Au of ou

* Meervoud 
* Ie-klank

Hoofdletters

* Een zin begint altijd met een hoofdletter
>> 2 uitzonderingen

1. Wanneer de zin begint met een verkort woord ('t), dan:
volgende woord met een hoofdletter.

2. Wanneer de zin begint met een cijfer of teken, dan:
geen hoofdletter.

Daarnaast:

* Namen met een hoofdletter;
* Aardrijskundige namen met een hoofdletter;
* Officiële feestdagen met een hoofdletter
> afleidingen daarvan niet;
* Tijdschriften, radioprogramma's, restaurants, voetbalclubs, attractieparken, scholen, merken --> hoofdletter

Meervoud

• Meervoud op zowel -en & -s (seconde)
• Meervoud met een -ën (zeeën)
• Meervoud waarbij een letter verandert (grens, laars)
• Meervoud met 's (oma's)
• Meervoud met verschillende uitgangen en betekenis (wortel)
• Meervoud op -lieden/-lui (zakeman-zakenlui)
• Afwijkende meervouden (stad-steden)
• meervoud met alleen enkelvoud of meervoud (wiskunde, jeans)
  
  

Koppelteken

* Je schrijft een koppelteken tussen twee woorden (-)

* Wanneer gebruik je een koppelteken? 

-> als een samenstelling verkeerd kan worden gelezen

Samenstelling: een woord dat is gemaakt van 2 woorden die ook los kunnen voorkomen (politieoptreden, ski-instructie)

Koppelteken

- Verkeerde uitspraak (mee-eten, diploma-uitreiking, auto-onderdelen, radio-omroep)

- In aardrijkskundige aanduidingen (Zuid-Amerika, Noord-Hollandse, Noord-Azië)

- Na een cijfer, afkorting of symbool (100-jarige, e-mail, EU-land)

Trema

* Je gebruikt een trema binnen een los woord als dat woord verkeerd kan worden gelezen.

Ingeademd
Reunie

Skier

Beeindigd

Beoefenen
Gekopieerd

Wel of geen trema?

Zonder trema:

1. ingeademd, beoefenen, milieu, bureau, gekopieerd

Met trema:

2. beëindigd, geïnstalleerd, reünie, ruïne, skiër

Verkleinwoorden

* Je kunt het horen:
bord - bordje
* Klinker verdubbeling bij a, é, o, u:
pizza - pizaatje
café - cafeetje
* i wordt ie
* y wordt 'y

Bezig met huiswerk voor morgen 15 november

* Wat? -->  Opdracht 27 en 28
* + maken: opdracht 19 (au of ou) en opdracht 26 (ie-klank)

* Hoe? --> Voor jezelf, in stilte.
* Muziek? --> mag met oortjes.
* Vraag? > Steek je hand op / Google --> geen overleg

* Klaar? --> Differentiatieboek, blz. 107, herhaling

Herkansing toets ww-spelling

Onderdeel A:

Schrijf het werkwoord goed op. Noteer achter het werkwoord: persoonsvorm (pv), voltooid deelwoord (vdw) of infinitief (inf)

1. Hij ... (ww: balen) heel erg toen hij zijn cijfer terugkreeg.
2. Twee jaar geleden hebben we de muur (ww: verven)  ..... .
3. Ik (ww: kopen) ..... elke week een broodje in de kantine.

Onderdeel B

Invullen van een schema

Infinitief                PV t.t.                   PV v.t.                 Vdw

maken                                                                                    

faxen                                                                               

voetballen                                                                                     
vernederen                                                                                     

Onderdeel C

Schrijf van de volgende werkwoorden de persoonsvorm in de v.t./t.t. ev/mv op.

1. Bobben
2. Dooien
3. Kijken
4. Tennissen

Onderdeel D

Noteer het voltooid deelwoord van de werkwoorden.

Vriezen
Wennen
Stuiten

Onderdeel E

Schrijf de infinitief van de schuingedrukte werkwoorden op.

Hij loopt elke dag een kwartier.

Heeft hij dat met jou afgesproken?

Ik benadrukte dat ik geen tijd had.

Meervoud van: bacterie

1. Bacterieën
2. Bacteriën
3. Bacterieeën

'filosoven' is goed geschreven

1. waar
2. niet waar

'skiinstructie' is goed geschreven

1. waar
2. niet waar

Meervoud van: bangerik

1. Bangerikken
2. Bangeriken

Het meervoud van grens is:

1. grensen
2. grenszen
3. grenzen
4. grens heeft geen meervoud

Wat is het meervoud van datum?

1. data
2. datums
3. data's
4. Heeft geen meervoud

'politieoptreden' is goed gespeld

1. waar
2. niet waar

Wat is het meervoud van alinea?

1. alineas
2. alinea's

Hoe schrijf je al...b...

1. alibi
2. aliby
3. alybi
4. geen van deze antwoorden

Hoe schrijf je: voll...balwedstrijd?

1. volliebalwedstrijd
2. vollybalwedstrijd
3. volleybalwedstrijd
4. vollieybalwedstrijd

Lesdoelen behaald?

* weet je wanneer je een koppelteken en trema gebruikt;

* weet je hoe je een verkleinwoord moet maken.

Aardbevingen