Suikerspiegel, immuniteit en bloedgroepen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Suikerspiegel, immuniteit en bloedgroepen

Waaruit bestaat ons lichaam

Waaruit bestaat je lichaam?

Van klein naar groot:

• Cellen
• weefsels
• Organen
• Orgaanstelsels
• Organismen

Orgaanstelsels

• Verteringsstelsel
• Ademhalingsstelsel
• Bloedvatenstelsel
• Uitscheidingsstelsel
• Zenuwstelsel
• Hormoonstelsel

Hoe kom je aan energie?

Door samenwerkende orgaanstelsels

Verteringsstelsel:

Voedingsstoffen (glucose)

Ademhalingsstelsel:

Zuurstof

Bloedvatenstelsel:

Vervoert glucose en zuurstof 

naar je cellen, alwaar verbranding plaatsvindt, dat levert energie op.

Verbranding van glucose:

Afvalstoffen

Je lichaam moet de afvalproducten van verbranding weer kwijt. Dat kan via longen, nieren en huid.

Op de afbeelding zie je welk orgaan welke afvalstoffen afvoert.

Regeling van het glucosegehalte

In de alvleesklier liggen de eilandjes van Langerhans, groepjes cellen die de hormonen glucagon en insuline maken. 

Deze twee hormonen regelen het glucosegehalte van het bloed.

Uw lichaam gebruikt het hormoon insuline om de glucose (bloedsuiker) in uw lichaamscellen opgenomen te krijgen. Die cellen zetten de glucose vervolgens om in energie. Daardoor is het mogelijk om na te denken en te bewegen. Je lichaam is dus continue bezig om de juiste hoeveelheid glucose in het bloed te krijgen

Regeling van glucose

• Glucose is een brandstof voor cellen.
• Regeling gebeurt door 2 hormonen
• Insuline en Glucagon

Insuline

• Teveel glucose in je bloed (na het eten)  -> insuline . 

• Glucose-gehalte gaat omlaag.

glucagon

• Te weinig glucose in je bloed         -> glucagon.

• Glucose-gehalte gaat omhoog

De bijnieren produceren adrenaline.

• Adrenaline komt vrij bij woede, angst en schrik. Het heeft een snelle, korte werking.
• Onder invloed van adrenaline wordt glycogeen in de lever en in spieren omgezet in glucose. Hierdoor stijgt het glucosegehalte van het bloed.
• Ook versnellen de hartslag en de ademhaling door adrenaline.

Natuurlijke actieve immuniteit

Jij bent ziek geweest 

Je witte bloedcellen hebben

 actief antistoffen 

aangemaakt tegen 

die ziekte

Actieve immunisatie 

Natuurlijke passieve immuniteit

Baby krijgt via moedermelk de antistoffen 

Je witte bloedcellen maken 

zelf geen antistoffen (passief)

Passieve immunisatie

Kunstmatige actieve immuniteit

Je wordt ingeënt met een vaccin

Vaccin zijn dode ziekteverwekkers

Je wordt dan niet ziek, 

maar je witte bloedcellen

maken wel actief antistoffen

Actieve immunisatie

Kunstmatige passieve immuniteit

Gebeten door een giftig of hondsdol dier/slang?

Dan krijg je een SERUM = met antistoffen

Je witte bloedcellen maken zelf geen antistoffen (passief)

Passieve immunisatie 

Opruimen van ziekteverwekkers

(Langzame weg)

1.Ziekteverwekker komt binnen

2. Witte bloedcellen zoeken passende antistof.

3. Witte bloedcel met de juiste antistof gaat delen en maakt heel veel antistoffen.

4. Antistoffen maken ziekteverwekkers onschadelijk, die worden opgeruimd door de vreetcellen 

Tijdens het zoeken van de juiste antistof word jij ziek, dit duurt een tijdje

Geheugencel

Een van de cellen (2) die antistoffen maakte word bewaard als geheugen-cel.

Dit om volgende keer als het antigeen binnen komt snel de juiste antistoffen te maken.

Je ben immuun  

Vaccinatie

Antibiotica tegen ziekteverwekkers?

Antibiotica bestrijdt bacteriën door de celwanden kapot te maken.

Bacteriën kunnen resistent worden --> dan werkt de antibiotica niet meer.

Dit werkt niet voor virussen 

want die hebben geen celwand.

Allergisch of hooikoorts

Je lichaam reageert extreem gevoelig op stoffen waar gezonde mensen niet op reageren--> afweerreactie. 

Wat is een auto-immuunziekte?

Je eigen witte bloedcellen herkennen lichaamseigen cellen niet meer.

Je maakt antistoffen aan tegen eigen cellen en ruimt ze op.

voorbeeld: diabetes 1 en reuma

Bloedgroepen

Bloedgroepen

• De antigenen van de rode bloedcellen heten bloedfactoren
• De bloedgroep wordt bepaald door welke bloedfactor er is.
• Bloedgroep A heeft bloedfactor A en antistof B 
• Bloedgroep B heeft bloedfactor B en antistof A 
• Bloedgroep AB heeft bloedfactor A en B en geen antistoffen 
• Bloedgroep 0 (nul) heeft geen bloedfactor en antistof A en B 

• Bloedgroep is erfelijk.

Bloedtransfusie

Bloedgroepen

Als het bloed van de ontvanger antistoffen bevat tegen de bloedfactoren van de donor dan gaat het bloed klonteren!!

Bloedgroepbepaling

bloed	antigeen	antistof
Rh+	resus	-
Rh-	-	anti-resus na contact met Rh+ bloed

De resusfactor: (resusantigeen) is een bloedfactor Rh- of Rh+

Resusnegatief kan antistof maken tegen resus (antiresus) alleen als er contact is geweest met Rh+ bloed!!!

De antistoffen tegen de resusfactor gaan we pas aanmaken na een eerste besmetting!

Resusfactor bij zwangerschap van baby met Rh+ en moeder Rh-

resuskindje!

C    Want bloedgroep AB heeft geen Anti-A én geen anti-B

Donor heeft bloedgroep A, anti-B