Cursus 4 §1 Waar komen woorden vandaan?

• Cursus 4 taal
• Voorkennis
• Kennen en kunnen
• Informatie
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Hoeveel procent van de Nederlandse taal bestaat uit woorden afkomstige van andere talen?

1. 50 %
2. 25 %
3. 75%
4. 40%

Uit welke taal komt het volgende woord: bureau

1. Duits
2. Engels
3. Frans
4. Spaans

Uit welke taal komt het volgende woord: muesli

1. Duits
2. Engels
3. Frans
4. Spaans

Het woord 'bajes' is afkomstig van een andere taal.

1. Waar
2. Niet waar

Het woord 'straat' is afkomstig van een andere taal.

1. Waar
2. Niet waar

Latijn

De naam komt van het Latijnse 'via strata' dat 'geplaveide weg' betekent.

Verharde weg

• Etymologie
• Germaans
• Latijn

• Uitleggen dat veel woorden in het Nederlands afkomstig zijn uit een oude talen en andere talen.
  
• Benoemen waarom woorden in verschillende talen op elkaar lijken.

• Wat: Lees tekst 1 en 2 en maak opdracht 1 en 2 blz. 86/87
• Hoe: individueel
• Hulp: lesboek, mevrouw de Vries
• Tijd: 15 min
• Uitkomst: bespreken/nakijken
• Klaar?: Ga verder in je leesboek.

www.tiktok.com

Wat zijn leenwoorden?

1. Woorden die we tijdelijk gebruiken in de Nederlandse taal.
2. Woorden die uit het oud-Nederlands komen.
3. Woorden uit het Engels die we in het Nederlands ook gebruiken.
4. Woorden die we uit een andere taal hebben overgenomen.

Hoe noemen we de term voor het bestuderen van de herkomst en geschiedenis van woorden.

1. Etniciteit
2. Etymologie
3. Leenwoorden
4. Historie

Hoe kan het dat woorden in verschillende talen soms op elkaar lijken?

• Herhaling vorige les
• Kennen en kunnen
• Informatie
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Wat zijn leenwoorden?

1. Woorden die we tijdelijk gebruiken in de Nederlandse taal.
2. Woorden die uit het oud-Nederlands komen.
3. Woorden uit het Engels die we in het Nederlands ook gebruiken.
4. Woorden die we uit een andere taal hebben overgenomen.

Hoe noemen we de term voor het bestuderen van de herkomst en geschiedenis van woorden.

1. Etniciteit
2. Etymologie
3. Leenwoorden
4. Historie

Hoe kan het dat woorden in verschillende talen soms op elkaar lijken?

• Etymologie
• Germaans
• Latijn

• Uitleggen waarom er steeds nieuwe woorden bijkomen.
• Uitleggen wat voor soort nieuwe woorden er zijn.
• Testen of een woord blijft of weer gaat verdwijnen. 

Waarom krijgen we nieuwe woorden?

• Nieuwe maatschappij: de maatschappij verandert, dus komen er ook nieuwe woorden (brexit, nexit)

• Taalleemte dichten: woord bedenken voor een voorwerp wat nog geen Nederlands woord heeft (beurtbalkje)

• Verwarring vermijden: vaan bij homoniemen (gijzelaar  gegijzelde en gijzelnemer)

• i.p.v. een leenwoord: keeper  doelman

• creatief: gelegenheidswoorden, zelf bedenken (Belfie, voor een juichende België supporter)

Hoe maken wij nieuwe woorden?

• Nieuwe woorden bedenken bij een voorwerp/betekenis: google

• Samenstellingen, afleidingen, samentrekkingen (conculega), conversie (woord dat van woordsoort verandert: super, vet, bagger), letterwoord (CV, HEMA)

• Ontleningen: woorden overnemen uit een andere taal: barista, hufterproof

• Woord krijgt nieuwe betekenis

• Begrip krijgt een nieuw woord: fototoestel  nu digitale camera of analoog fototoestel

• Niet alle woorden kunnen ontstaan: systematische en toevallige gaten in ons lexicon.

Bv. splrkunk = systematisch

Proenk = toevallig, want het kan wel een woord zijn, het is uit te spreken

Is een woord een blijver of niet? --> FUDGE test

Een woord is een blijver als:

- 30/40 jaar overleeft

- Nederlands klinkt (vorm)

- Als het door verschillende groepen wordt gebruikt

- Als een deel van het woord in andere woorden voorkomt (sletvrees, smetvrees)

- Bestaat iets niet meer dan verdwijnt het woord ook (vuvuzela)

- Woord wordt opgenomen in woordenboek als het drie jaar regenmatig in schriftelijk taalgebruik voorkomt.