AF thema 8 bewegingsstelsel

• afp
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie en fysiologie

Thema 8

Hoofdstuk 9

Bewegingsstelsel

paragraaf: 9.1 tot en met 9.4

Blz. 156 t/m 161

Inhoud les

• Terugblik vorige les
• 9.1 inleiding
  
• 9.2 skelet
  
• 9.3 botten
• 9.4 botverbindingen
• Huiswerk

Lesdoelen

Aan het eind van deze les ben je in staat om;

- de functies en onderdelen van het skelet te benoemen,

- verschillende soorten botten te benoemen en de functies ervan,

- te kunnen verwoorden wat botverbindingen zijn en daar voorbeelden bij noemen.

Terugblik vorige les

Bespreken van de gemaakte vragen in Thieme (voor de vakantie) 

Zijn er nog vragen ?

Een voorbeeld van glad spierweefsel is de slokdarm die het voedsel naar de maag transporteert

1. Juist
2. Onjuist

Spiercellen met langgerekte cellen met draden die kunnen samentrekken: dit noem je

1. spiervezels
2. osteoblasten
3. osteoclasten
4. substantia compacta

Een voorbeeld van gebruik van het dwarsgestreepte spierweefsel is: het maken van een salto

1. Juist
2. Onjuist

9.1 Inleiding

- We bewegen de hele dag

- Ook als je stil zit; kloppend hart, ademen, knipperen, enz.

Alle bewegende delen samen = bewegingsstelsel

Waar denk jij aan bij het woord bewegingsstelsel?

9.2 Skelet

Al je botten samen = je skelet

- Volwassen mens heeft  206 botten

- Een baby 350 botten

Functie skelet 

- Stevigheid en vorm

- Beschermt belangrijke organen

- Maak beweging mogelijk

- Zorgt voor aanmaak van bloedcellen

Hoe kan het dat ouderen sneller een bot breken dan jongeren?

https:

Hoeveel botten heeft een volwassen persoon?

1. 205
2. 206
3. 207
4. 208

En een baby?

1. 349
2. 350
3. 360
4. 355

Hoe kan het dat een baby meer botten heeft dan een volwassene ?

1. Baby's hebben meer kalk
2. Omdat een baby flexibeler is
3. Kinderen/volwassenen breken botten vaker
4. Groeien in de loop der jaren aan elkaar vast

Het skelet 

9.3 Botten

Botten geven stevigheid aan je lichaam.

Bot is levend weefsel

Kan aangroeien, maar ook afsterven

9.3 Botten

Opbouw:

Botvlies (periost) = vlies dat om de buitenzijde van het bot zit 

Inhoud botvlies:

Zenuwen, bloedvaten en lymfevaten

- Zenuwen in botvlies zorgen  voor gevoel

- Bloedvaten zorgen voor aanvoer voedings-

stoffen naar de botten

- Lymfevaten vervoeren lymfe

9.3 Botten

Onder het botvlies ligt het botweefsel

2 lagen:

- Compact: erg hard, buitenste laag

- Sponsachtig: binnenste laag, met holtes

Botweefsel bestaat uit kalkzouten en collagene vezels

9.3 Botten

Collagene vezels zijn buigzaam, elastisch.

Baby's meer collagene vezels en ouderen minder.

Aanmaak en afbraak

- Resorptie: aanmaak en afbraak van botten

3 belangrijke cellen die de botopbouw regelen

1. botcellen, osteocyten --> meten de druk van het bot

2. botvormende cellen, osteoblasten --> aanmaak van botweefsel

3. botafbrekende cellen, osteoclasten --> breken het bot weer af

9.3 Soorten botten

5 verschillende soorten

- pijpbeenderen: slanke botten met schacht en 2 uiteinden bv bovenbeen

- korte beenderen: lijkt een beetje op een kubus, dun laag compact bot bv handwortelbeentjes

- platte beenderen: plat uiterlijk, compact bot, geven bescherming bv schouderblad

- onregelmatige beenderen: onregelmatig. Bv de wervels

- sesambeenderen: botten in een pees, ontstaan door druk of wrijving bv knieschijf

9.4 Botverbindingen

Botten zijn vaak met 1 of meerdere botten verbonden.

Sommige verbindingen beweeglijk, anderen niet.

Verbonden door:

- kraakbeen --> bv. tussen de ribben en borstbeen

- gewricht --> bv. knie

- naad --> bv. schedelbeenderen

9.4 Botverbindingen

Gewrichten:

Beweegbare verbinding tussen twee of meer botdelen.

- gewrichtsuiteinden zijn bedekt met kraakbeen

- gewricht blijft stevig tegen elkaar aan door het gewrichtskapsel

- binnenvlies = gewrichtssmeer

- rond je gewrichten slijmbeurzen 

9.4 Botverbindingen

5 soorten gewrichten:

1. kogelgewricht

in  3 richtingen bewegen, bv schouder en heup

2. eigewricht 

kan om 2 assen bewegen, bv je pols buigen, strekken en klein beetje zijwaarts

3. zadelgewricht

kan om 2 assen bewegen, voor/achter en links/rechts bv je duim

4. scharniergewricht

alleen maar buigen en strekken, bv je elleboog. om 1 as bewegen

5. rolgewricht

om 1 as bewegen. 2 botdelen rollen over elkaar heen. bv ellepijn en spaakbeen

Welk gewricht is welk nummer?

Huiswerk

Thema 8.9: Bewegingsstelsel

Verwerkingsopdrachten 1-20