Communicatie en communicatiemodellen

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Communicatie en communicatiemodellen

Wat is communicatie?

1. Het gebruiken van taal
2. Het interpreteren van een boodschap
3. Het overbrengen van informatie van de een naar de ander
4. Het begrijpen van een boodschap

Communicatie bestaat alleen uit taal

Wat is formele communicatie?

1. communicatie die niet volgens bepaalde regels gaat
2. communicatie die je voert met externe personen
3. communicatie die je voert met interne personeel
4. communicatie die volgens een plan verloopt en georganiseerd is

communicatiemodel

Een communicatiemodel is een model waarin de relaties tussen een zender, boodschap en een ontvanger schematisch worden weergegeven. 

Communicatiemodellen worden voornamelijk gebruikt om een communicatieadvies op te stellen. --> inzicht in communiceren

communicatie - eenduidig

Communicatie is het proces waarbij je informatie overdraagt aan iemand anders. 

Je communiceert niet alleen door wat je zegt (verbaal) of door je gedrag en/of houding (non-verbaal), 

maar meestal door een combinatie van communicatievormen.

Het lezen van een informatiebrochure

Intakegesprek met een patient 

Chat in een groepsapp

Eenzijdige communicatie 

Tweezijdige communicatie 

Meerzijdige communicatie 

Als je voor de televisie zit, is dit eenzijdige communicatie of tweezijdige communicatie?

1. eenzijdige communicatie
2. tweezijdige communicatie

Wat is verbale communicatie?

1. spreken
2. spreken & luisteren
3. met handen en voeten praten
4. afbeeldingen gebruiken

Glimlachen

handen schudden

Whatsappberichtje 

emoji's :)

Praten tijdens de les

gebarentaal

Knipoog

geschreven brief

High five

Verbale communicatie

non-verbale communicatie

zender

ontvanger

context

Medium

boodschap

doel

Feedback / reactie

ruis

de persoon die de boodschap verstuurt

de persoon aan wie de boodschap is gericht

de manier waarop de boodschap wordt gestuurd

alles wat de communicatie verstoort

de situatie waarin de communicatie plaatsvindt

wat er wordt verstuurd

de reden waarom de boodschap wordt gestuurd

het resultaat van de communicatie 

Verbale

 communicatie

Non-verbale communicatie

communicatie - wetenschappelijk

Symbolische informatie: Alle signalen die verwijzen naar iets anders. Bijvoorbeeld schrifttekens, (gesproken of geschreven) woorden, symbolen, gebaren, … . Symbolische informatie bevat een code.

Gemedieerd: Dit betekent dat er een medium of middel tussen mensen staat, zoals een brief, een telefoon, een Whatsappbericht, …

communicatie - wetenschappelijk

De uitwisseling van symbolische informatie die plaatsvindt tussen mensen die zich van elkaars onmiddellijke of gemedieerde aanwezigheid bewust zijn. Die informatie wordt deels bewust, deels onbewust gegeven, ontvangen en geïnterpreteerd.’

communicatie - wetenschappelijk

Onbewust: We zijn ons als communicator niet altijd bewust van het geven, ontvangen en interpreteren van informatie. Voorbeeld: als communicator heb je je non-verbale communicatie niet altijd onder controle.

Interpreteren: Ten slotte wordt de boodschap verwerkt en wordt er betekenis aan gegeven. Dit noemen we ook ‘decoderen’.

Volgens het communicatiemodel begint communicatie bij:

1. de boodschap
2. de zender
3. de ontvanger
4. het medium

Verbale communicatie 

Non-Verbale communicatie

Grofweg zijn er drie soorten communicatie: verbale communicatie, non-verbale communicatie en stemgebruik. Een deel van de communicatie wordt dus bepaald door het non-verbale deel.

[           ] van de betekenis die de ontvanger geeft aan de communicatie die jij zendt, wordt bepaald door de woorden die jij kiest. Dit is de verbale communicatie.

Ongeveer [           ] wordt bepaald door stemgebruik: intonatie, ritme, volume en dergelijke.

Dan blijft er dus [            ] over. Dit deel van de betekenis van jouw boodschap straal jij uit met jouw non-verbale signalen.

7%

35%

58%

video.saxion.nl

Communicatiemodel van Laswell

• Harold Dwight Lasswell
  (1902 – 1978)
• Amerikaanse socioloog en psycholoog
• Creatieve en invloedrijke wetenschapper
• Onderzoek naar hoe politiek en maatschappij functioneel in mekaar zitten.

Communicatiemodel van Laswell

• Bestudeerde ook de inhoud van

communicatie.

• ontwikkelde een model dat algemeen beschouwd wordt als HET basismodel voor communicatie. 
• Dit werd later ook gebruikt voor politieke analyses.

Communicatiemodel van Lasswel

Wo says what through which channel to whom with what effect?

Communicatiemodel van Lasswel

1. Wie is de zender? Wie formuleert en verspreidt een boodschap?

Communicatiemodel van Lasswel

2. Wat is de boodschap? Wat is de inhoud van het bericht of de boodschap, die de zender verspreidt.

Communicatiemodel van Lasswel

3. Via welk kanaal wordt er gecommuniceerd? Het kanaal is het medium dat gebruikt wordt om de boodschap over te brengen en te verzenden.

Communicatiemodel van Lasswel

4. Aan wie? Wie is de ontvanger van de boodschap? Voor welke doelgroep of publiek is de boodschap gericht?

Communicatiemodel van Lasswel

5. Met welk effect? Het effect is waar het bericht toe leidt. Om dit effect te omschrijven wordt er vaak een attitudedriehoek gebruikt waarin kennis, houding en gedrag worden geanalyseerd.

De zender zender

De ontvangerzender

Het communicatiekanaal

De sms, de e-mail, het telefoon gesprek,...

Non-verbale communicatie

Verbale communicatie

Boos kijken

Lichaamstaal

Een interview

Een gesprek 

onderwijs.hetarchief.be

www.tiktok.com

Communicatiemodel Shannon en Weaver

Moeder van alle communicatiemodellen

Claude Shannon

• Ingenieur, wiskundige
  
• Werkt voor Bell Company
  
• Ontwikkelt in het Bell labo het geheime communicatiesysteem waarmee president Roosevelt en Winston Churchill tijdens WOII met mekaar in contact treden.
• Schreef een basiswerk over het belang van digitale codes in vrijwel alle vormen van communicatie
• Bestudeert het communicatieproces vanuit de wiskunde

Warren Weaver

• Warren Weaver
  
• Professor in de wiskunde
  
• Werkt voor de luchtmacht
  
• Bestudeerde woord-voor-woord vertalingen door machines en is daarmee een pionier in de studie van alles wat computers kunnen doen in een context van taal en communicatie.

Communicatiemodel Shannon en Weaver

zender-ontvanger model 1949

•  als reactie en kritiek op het model van Lasswell.
• Tussen zender en  ontvanger worden boodschappen en reacties uitgewisseld. 
• geeft op een simpele en duidelijke manier weer hoe communicatie werkt.

theorie evolutie

• oorspronkelijk -->telecommunicatie beter te verklaren,
• uitgebreid naar een verklaring rondom menselijke communicatie.
  
• alle communicatie bestaatuit een aantal standaardfactoren: Zender, boodschap, medium,ontvanger.
• ZBMO-model 

Welke drie elementen voegt dit model toe aan het model van Lasswel?

• ruis die de boodschap onderweg verstoort
• feedback van ontvanger naar zender
• circulaire werking van communicatie

Betteke van Ruler

• Nederlandse
• professor communicatiewetenschappen
• wil de brug slaan tussen communicatie theorie en praktijk

 Communicatiekruispunt van van Ruler

Informering

• informeren
• boodschap overbrengen
• bijna geen interactie
• eenrichtingsverkeer met bekendmaking als doel

 Communicatiekruispunt van van Ruler

• doel: éénrichtingsverkeer vermijden
• welke communicatiestrategie past bij welke situatie en doelgroep?

 Communicatiekruispunt van van Ruler

• horizontale as (X)--> mate van beïnvloeding
  
• verticale as (Y) één of tweerichtingsverkeer

 Communicatiekruispunt van van Ruler

• horizontale as (X)--> mate van beïnvloeding
  
• verticale as (Y) één of tweerichtingsverkeer

overreding

• houding, kennis en gedrag
  
• eenrichtingsverkeer met beïnvloeding als doel. 
• gebeurt vaak via
• basis voor

massacommunicatie en social media

reclame en propaganda

dialogisering 

• ga als bemiddelaar het gesprek aan met jouw doelgroep
• doel : meningen in kaart brengen en  problemen oplossen
• tweerichtingsverkeer zonder beïnvloeding

massacommunicatie en social media

reclame en propaganda

formering

• in gesprek met jouw doelgroep en is het ook het doel om met hen in gesprek te blijven
• tweerichtingsverkeer met beïnvloeding als doel.