H 3.4 omzetten bedrijvende zin en lijdende zin blz 113

3.4 Grammatica
Bedrijvende en lijdende vorm
1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolmavoLeerjaar 2

In deze les zitten 16 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

3.4 Grammatica
Bedrijvende en lijdende vorm

Slide 1 - Tekstslide

Lezen
timer
10:00

Slide 2 - Tekstslide

Lesdoel
Aan het einde van de les kan ik van een bedrijvende zin een lijdende zin maken en andersom.


Slide 3 - Tekstslide

Bedrijvende vorm
Jara| laat | de hond | uit

Onderwerp:

Slide 4 - Tekstslide

Bedrijvende vorm
Jara| laat | de hond | uit
  • Jara is het onderwerp
  • Jara doet iets in deze zin: Ze laat de hond uit
  • Bedrijvend of actief


Slide 5 - Tekstslide

Lijdende vorm
De hond | wordt | door Jara |uitgelaten

Onderwerp: 

Slide 6 - Tekstslide

Lijdende vorm
De hond | wordt | door Jara |uitgelaten

  • De hond is het onderwerp
  • De hond doet niets in deze zin: Hij wordt uitgelaten
  • Lijdend of passief

Slide 7 - Tekstslide

Bedrijvend of lijdend?
  1. Zoek het werkwoordelijk gezegde in de zin.
  2. Zoek het onderwerp in de zin.
  3. Doet het onderwerp wat in het werkwoordelijk gezegde staat?
  4. Ja --> Bedrijvend
  5. Nee --> Lijdend

Slide 8 - Tekstslide

Het omzetten van de bedrijvende zin naar de 
lijdende vorm
       Bedrijvend                                              Lijdend
Jara|laat |de hond |uit <-->De hond|wordt|door Jara |uitgelaten 
Jara| heeft | de hond| uitgelaten <--> De hond| is | door Jara| uitgelaten



  • Zoek het lijdend voorwerp 
  • Het lijdend voorwerp wordt het nieuwe onderwerp
  • Na het onderwerp volgt het werkwoord worden (onvoltoooide tijd) of zijn (voltooide tijd)
  • door- bepaling + het oude onderwerp
  • Maak de rest van de zin af.

Slide 9 - Tekstslide

Het omzetten van de lijdende zin naar de
bedrijvende zin
 
De hond|wordt|door Jara |uitgelaten <-->Jara|laat |de hond |uit 
De hond | is| door Jara |uitgelaten <--> Jara | heeft| de hond  |uitgelaten


  • De door -bepaling wordt het nieuwe onderwerp
  • Het woordje door verdwijnt.
  • Het onderwerp wordt het lijdend voorwerp. 
  • Onvoltoooide tijd: werkwoord worden verdwijnt. Voltooid deelwoord wordt de persoonsvorm
  • Voltoooide tijd: hulpwerkwoord hebben of zijn + voltooid deelwoord

Slide 10 - Tekstslide

Het omzetten van de bedrijvende en
lijdende vorm
  • De bijwoordelijke bepaling in de passieve zin die met door begint,
    heet een door-bepaling.
  • Worden is het hulpwerkwoord van de lijdende vorm in de onvoltooide tijd, in de voltooide tijd is het zijn. Het voltooid deelwoord geworden laten we in het Nederlands weg: De hond is door Jara uitgelaten (geworden). 

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Tekstslide

Zet in de lijdende vorm.
Kindertjes leren al snel trucjes aan.

Slide 13 - Open vraag

Zet in de bedrijvende vorm
De regels zijn door de kinderen meteen geaccepteerd.

Slide 14 - Open vraag

Ik snap hoe je een bedrijvende zin verandert in een lijdende zin en andersom
A
Ja
B
Nee, ik zou graag nog extra uitleg willen

Slide 15 - Quizvraag

Bolletjespapier
  • Je gaat zelfstandig aan het werk.
  • Er wordt stil gewerkt.
  • Heb je een vraag dan steek je jouw hand op.

Slide 16 - Tekstslide