Les 6 Stamboom en het stamboek

• Genetica
• MBO
• Studiejaar 1

Week 6: De stamboom en het stamboek

Begrippen van deze les

Fokwaarde

Fokschema

Uitteelt

heterosiseffect

Leerdoelen

• Je weet hoe je gericht en doelbewust kan fokken met verantwoorde resultaten.
• Je kent het belang van fokwaarden en weet waar het op gebaseerd is.

Welke stelling is waar over het begrip ''ras''

1. Een ras is een groep dieren die niet verwant zijn.
2. De definitie van een ras verschilt per diersoort.
3. Een ras is hetzelfde als een populatie
4. Een ras is een populatie van verwante dieren.

Hoeveel procent moet een ras minimaal zijn om als raszuiver gezien te worden?

1. >75%
2. >87,5%
3. >95%
4. >99%

Wat is een ander woord voor lijnenteelt?

1. Selectielijn
2. Bloedlijn
3. Inteelt
4. Raszuiver

Benoem een aantal voorbeelden waaraan je een inteeltdepressie kan herkennen.

In ieder ras is in meer of mindere mate spraken van inteelt?

1. Waar
2. Nietwaar

Fokwaarde

Met fokwaarden kan je hetzelfde diersoort/ras onderling vergelijken. Er komt een bepaalde score uit de vergelijking. 

In de vergelijking wordt meegenomen:

•  Afstamming (ouders, grootouders)
  
•  (Half) broers en zussen
  
•  Nakomelingen
  
•  Eigen voorkomen en prestaties
  

Fokwaarde

Neem een (landbouw)huisdier in gedachten en zoek op van welke eigenschappen fokwaarden bestaan?

Fokwaarde

Twee soorten eigenschappen:

1. Kwalitatieve eigenschappen

    - Gemakkelijk te herkennen zoals kleur vacht of ogen

    - Genetisch niet te veranderen zoals bij een bloedgroep

    - Enkele genen

    - Hoge erfelijkheidsgraad

Fokwaarde

2. Kwantitatieve eigenschappen

      - Vaststellen door meting

      - Meerdere (vele) genen

      - Milieu grote rol bv: 

      - Weinig voeding = weinig groei/productie

      - hoogte melkproductie, vruchtbaarheid

      - Hoe meer gegevens hoe beter vast te stellen

Uitteelt / Heterosis

Uitteelt:

Het inbrengen van nieuwe lijnen of rassen om vitaliteit en vruchtbaarheid te verbeteren.

Heterosiseffect:

Als de nakomeling bij uitteelt veel beter is dan het gemiddelde van beide ouders.

Opdracht rashond 50 min

Bedenk een willekeurig honden of katten ras.

kijk op de website van:

https://www.dierenrecht.nl/rashondenwijzer óf

https://www.dierenrecht.nl/raskattenwijzer

Maak een flyer en informeer een fokker naar de risico's van het door jou gekozen ras. Leg ook uit hoe de fokker het ras gezonder kan maken door verantwoord te fokken door minimaal 8 begrippen te gebruiken uit de afgelopen lessen.

Einde van de rashond

https://prod.bnnvara.nl/zembla/artikelen/einde-van-de-rashond

https://www.dierenrecht.nl/nieuwsartikelen/open-brief-aan-raad-van-beheer-over-meldpunt-epilepsie 

Feedback

Feedback formulier

Opdracht H6

Maak de opdrachten die behoren bij hoofdstuk 6