1.1 Het leven van de jager-verzamelaars

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Blz. 12-13

1.1 Hoe leefden de eerste mensen op aarde?

Introductie lesvraag: Wat weet je al van het onderwerp? → Samen mindmap maken. 

Leervragen

• Wanneer leefden de jager-verzamelaars?
• Wat was hun middel van bestaan?
• Hoe konden de eerste mensen zelfvoorzienend leven?

Blz. 12

Blz. 12

De tijd van jagers en boeren is de periode dat de eerste mensen zijn ontstaan. Deze periode duurt tot ongeveer 3000 voor Christus.

Jager-verzamelaars

Ongeveer 10 000 jaar geleden kwamen de eerste jager-verzamelaars naar Nederland.

Nomaden

De jager-verzamelaars hadden geen vaste woonplaats. Ze woonden een tijdje op plaatsen waar genoeg te eten was en daarna trokken ze weer verder. 

Middel van bestaan

Jager-verzamalaars leven van:

• de jacht op wilde dieren
• het verzamelen van eetbare planten, noten en vruchten
• vissen

Welk twee middelen van bestaan zie je in de afbeelding?

Dierenhuiden

Van dierenhuiden werden kleding en tenten gemaakt.

Hout

Van hout werden palen en handvaten gemaakt. Van jonge takken konden manden worden gevlochten.

Botten en stenen

Van dierenbotten, geweien en stenen werden scherpe mespunten gemaakt om mee te jagen.

Zelfvoorzienend

De jager-verzamelaars maakten al hun werktuigen (gereedschappen) zelf. Alles wat ze nodig hadden om te leven maakten ze zelf. Je noemt dat zelfvoorzienend.

Werktijd

 1. Lees de leerstof op blz. 12-13-14

 2. Maak opdracht 2 t/m 5

 4. Herhalingsopdr. 1 + 2 (blz. 17)

Extra

HW

Blz. 12-13

1.1 Hoe leefden de jager-verzamelaars?

Lesvragen

• Wat is de samenleving van jager-verzamelaars?
• Wat is een archeoloog en wat doe hij voor werk?

Blz. 12

Blz. 15

Samenleving

De manier waarop mensen in een grote groep samenleven, noemen we een maatschappij of een samenleving.

Samenleving van jager-verzamelaars

De samenleving waarin mensen leven zoals nomaden en jagen en verzamelen.

Dit is de industriële samenleving. Deze ontstaat verderop in de geschiedenis, rond 1850. 

Dit is de landbouwsamenleving. Deze ontstaat verderop in de geschiedenis, rond 1850. 

Dit is de digitale samenleving. Deze ontstaat verderop in de geschiedenis, vanaf ongeveer het jaar 2000.

Bronnen van onze kennis

Alles wat wij weten over het verleden komt van bronnen. 

Welke twee soorten bronnen zijn er?

• geschreven bronnen (bijv. dagboeken en kranten)
• ongeschreven bronnen (bijv. werktuigen en
    grotschilderingen)

Hoe noemen we de tijd waaruit we geen geschreven bronnen hebben?

• prehistorie
  

Hoe noemen we wetenschappers die ongeschreven bronnen vinden, opgraven en bestuderen?

• archeologen
  

Blz. 15

Prehistorie (tot 3000 v.C.)

Na de prehistorie

Werktijd

 1. Lees de leerstof op blz. 15

 2. Maak opdracht 6 t/m 9

 4. Herhaling (blz. 17)

Extra

HW

Tijd over? 

Voorbeeld archeologie Ötzi.