H1 - Trema, apostrof, accent, cedille

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Nederlands - 3havo

Lesdoel spelling

Doel van deze les:

- je weet wanneer je trema’s, apostroffen, accenten en cedilles moet gebruiken en past dit toe bij de opdrachten.  

Leg in je eigen woorden uit wanneer je een trema gebruikt

Wanneer gebruik je een apostrof?

Noem een voorbeeld van de 3 verschillende accenten die er zijn

Trema

Uitspraak: 

- om te voorkomen dat twee klinkers in één woord samen worden             uitgesproken: kopiëren, beëindigen, Azië, ideeën

- geen trema nodig in: gekopieerd, video, buiig

Leenwoorden: fröbelen, conciërge -> in Duits heet trema Umlaut.

Let op: in samenstellingen gebruik je geen trema, maar een koppelteken: radio-interview, mee-eten, opera-achtig, cd-speler.

Apostrof

- Als weglatingsteken: ’s avonds, Lars’ scooter, ’s-Hertogenbosch;

- om uitspraakproblemen te voorkomen als je een -s schrijft achter woorden     op -a, -i, -o, -u en -y: kiwi’s, baby’s, Hanna’s fiets

      Niet bij: cadeaus, cowboys, Annes fiets

- Afleidingen en meervouden van afkortingen: cc’en, dvd’tje, pc’s;

- Verkleinwoorden op -y voorafgegaan door een medeklinker: baby’tje (maar: displaytje).

Accenten

1. Accent aigu: logé, decolleté, soirée (geeft klemtoon aan)

      – Dat is volgens mij dé manier om de zaak aan te pakken. 

      – Jort heeft twéé auto’s en geen drie. 

2. Accent grave: barrière, crèche, fin de siècle

3. Accent circonflexe: crêpe, moment suprême

 

Cedille

De cedille onderaan de c (ç) zorgt ervoor dat een c als s klinkt, wanneer die voor een a, o of u staat: Curaçao, garçon, reçu. 

Normaal klinkt de c in die gevallen als k (caravan, cake, curieus).

Quiz

Bij de volgende quizvragen kunnen meerdere antwoorden juist zijn.

Sleep het voorbeeld naar het juiste leesteken. 

Kopiëren

's avonds

Logé

Curaçao

Trema

Apostrof

Accent

Cedille

Wat is juist gespeld?

1. Mirjam's broer
2. wc-bril
3. wcbril
4. Mirjams broer

Wat is juist gespeld?

1. Trix' fiets is gestolen.
2. Trix d'r fiets is gestolen.
3. Patricks tas is leeg.
4. Patrick's tas is leeg.

Wat is juist gespeld?

1. De cadeau's voor Lucas' verjaardag liggen op tafel.
2. De cadeaus voor Lucas's verjaardag liggen op tafel.
3. De cadeaus voor Lucas' verjaardag liggen op tafel.
4. De kado's voor Lucas' verjaardag liggen op tafel.

Wat is juist gespeld?

1. hbo'studie
2. hbo-studie
3. HBO'studie
4. HBO-studie

Wat is juist gespeld?

1. cafes
2. cafe's
3. cafés
4. café's

Wat is juist gespeld?

1. Mijn tante's wonen in 's Hertogenbosch
2. Mijn tantes wonen in 's hertogenbosch.
3. Mijn tantes wonen in Den Bosch.
4. Mijn tante's wonen in 's-Hertogenbosch.

Wat is juist gespeld?

1. 's Morgen's neemt niemand z'n telefoon op.
2. 'S morgens neemt niemand z'n telefoon op.
3. 's Morgens neemt niemand zen telefoon op.
4. 's Morgens neemt niemand z'n telefoon op.