Middeleeuwen 5 september '23

Middeleeuwen 
5 september '22
1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 23 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Middeleeuwen 
5 september '22

Slide 1 - Tekstslide

Planning
Zelfstandig lezen uit boek
Theorie liefde, toneel, onderwijs en rederijkers
Vooruitblik afronding middeleeuwen

Slide 2 - Tekstslide

Na deze les...
  1. Weet je meer over liefde in de middeleeuwen, Jacob van Maerlant en onderwijs, de overgang naar de Renaissance en de Rederijkers.

Slide 3 - Tekstslide

Wat weet je (nog) over hoofse liefde?

Slide 4 - Woordweb

Theorie 7: Liefde in de literatuur
Hoofse minnelyriek aan het hof

Liefde in poëzie = Liederen (bijv. Hendrik van Veldeke)


Slide 5 - Tekstslide

Theorie 7: liefde 
Liefde op het toneel = 
  • Abele spelen aan het hof
  • Sotternie en boerden in de dorpen
Liefde in verhalen = Tragiek  (bijv. Tristan en Isolde) 

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Link

Theorie 9/10: Jacob van Maerlant & Rederijkers

Slide 8 - Tekstslide

Jacob van Maerlant

Van feodaliteit/hofcultuur...
naar steden...
naar renaissance...
Jacob van Maerlant (1235-1300): "stamvader van alle dichters in het Nederlands"

Slide 9 - Tekstslide

Jacob van Maerlant
In volkstaal met steun van veel edelen als mecenas.
Ridderromans en verhalen, rijmbijbel, maar ook encyclopedie!

Slide 10 - Tekstslide

Wat is een encyclopedie?
A
Boek of bestand waarin de woorden van een taal in een bep. volgorde, bv. alfabetisch, zijn gerangschikt, met de verklaring of vertaling ervan
B
Alfabetisch geordend boek of bestand met beschrijvende informatie, afbeeldingen enz. over een groot aantal zaken en begrippen
C
Boek met landkaarten en informatie over regio's en streken

Slide 11 - Quizvraag

Een encyclopedie: over welke zaken wordt hier uitleg gegeven?

Slide 12 - Tekstslide


Slide 13 - Open vraag

Waarom zou de geestelijkheid weinig ingenomen zijn met de encyclopedie van Van Maerlant?

Slide 14 - Open vraag

Onderwijs
Rond 1250: kerkelijke instellingen (Latijn)
  • grammatica
  • retorica
  • logica
= Trivium 
-> Quadrivium (rekenen/wiskunde/astronomie/muziek)
--> universiteit (theologie/filosofie/rechten/medicijnen) Dat kon alleen in Leuven, Parijs, Orleans of Bologna!

Slide 15 - Tekstslide

Als je toen een studie had moeten kiezen, waar zou je dan voor gaan? A theologie, B filosofie, C rechten, D medicijnen
A
Theologie
B
Filosofie
C
Rechten
D
Medicijnen

Slide 16 - Quizvraag

Onderwijs
Opkomst van de steden (13e/14e eeuw) + toenemende handel/nijverheid/diensten = groeiende behoefte aan mensen die konden lezen, schrijven en rekenen. 

Wel vooral in steden...

Slide 17 - Tekstslide

Rederijkers
Rond 15e eeuw: opkomst rederijkerskamers in steden
= georganiseerde verenigingen voor literatuur 
  • voorzitter (deken)
  • penningmeester (fiscaal)
  • erevoorzitter (prince)
  • artistiek leider (de factor) --> docent voor beginnende rederijkers en schrijver/regisseur toneelstukken. 
  • Iedere kamer had een blazoen (wapen) met een spreuk/devies.

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Rederijkers
Vorm belangrijk voor rederijkers: 
  • maandelijks gedicht, opgedragen aan Prince, met regels of anders boete!
  • Bijvoorbeeld 'refrein': minimaal vier strofen, met vaste slotregel (stok)
Waarom? 'kunstigheid' + goddelijke harmonie in de schepping. 

Zelfs wedstrijden tussen steden! 
Landjuwelen: organiserende kamer stuurde maanden van tevoren een uitnodiging naar alle steden in de wijde omgeving met de opdrachten en prijzen voor toneel en gedichten.

Slide 20 - Tekstslide

Wat betekent het woord "renaissance"? A filosofie, B wedergeboorte, C humanisme, D Griekse oudheid
A
filosofie
B
wedergeboorte
C
humanisme
D
Griekse oudheid

Slide 21 - Quizvraag

Overgang renaissance

Invloed van kerk -> nieuwe humanistische gedachten en vernieuwende artistieke inzichten 

De boekdrukkunst maakte de snelle verspreiding van deze nieuwe inzichten mogelijk = einde middeleeuwen

Slide 22 - Tekstslide

Vooruitblik
Deze week 36: laatste hoofdstukken middeleeuwen: Reinaert de Vos, lezen Boerde en uitleg over creatief schrijven 
Volgende week 37: creatief schrijven van een scheldkanonnade van een personage in je verhaal
Eind volgende week: middeleeuws boek uit
Week 38: schrijven uiteenzetting over middeleeuws boek

HW: stevig verder lezen uit middeleeuws boek :)

Slide 23 - Tekstslide