Les 1 Beatrijs slot

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

- Je kent de belangrijkste verbanden tussen De Beatrijs en de middeleeuwen.

- Je verwerft kennis en inzicht in de Nederlandse literaire cultuur van de middeleeuwen: Jacob van Maerlant

- Je kunt teksten vergelijken en bepalen welke beschouwing het meest geslaagd is. (Huiswerk)

Praktisch

Bijhouden van opdrachten

Talent Online

Middeleeuwen (Learnbeat)

Speech

Motivatie telt mee voor overgaan!

Beschouwing. De opdracht

• Lees naast de Beatrijs en een ander middeleeuws boek 
• Schrijf er een beschouwing over
• Beschijf hoe actueel de twee boeken nog zijn en hoe achterhaald vanuit 21e eeuws perspectief
• Gebruik andere bronnen
• Planning: week 20 uitleg, week 21 een schrijfplan, week 22 schrijven en samen beoordelen en week 23 inleveren

Typisch middeleeuws?

Wat maakt de Beatrijs typisch middeleeuws, denk je?

Beatrijs typisch middeleeuws?

Beatrijs en de middeleeuwen 

• Geschreven rond ca. 1374
• Geestelijke epiek: God (Maria) staat centraal
• Het is immers een Marialegende
• Weerspiegelt het theocentrisch wereldbeeld
• Moraliserend
• Niet heel creatief (gebaseerd op ander verhaal)
• Het weerspiegelt de ME standenmaatschappij

Beatrijs en de middeleeuwen

• De Beatrijs is gebaseerd op een Marialegende van  cisterciënzermonnik Caesarius van Heisterbach
• De schrijver is anoniem
• De schrijver hervertelt een bestaand verhaal (niet origineel)
• De schrijver gebruikte 20 keer zoveel woorden als het 'exempel' van Heisterbach
• Daarom is het zo levensecht.

En nu

In groepjes opdrachten doen over de Beatrijs

Uit welke stand komt Beatrijs?
(Geestelijken, Adel, Boeren)

Beatrijs edelstand? (3 min)

• In de Beatrijs komt de middeleeuwse standenmaatschappij tot uitdrukking (geestelijkheid, adel, boeren)
• Beatrijs komt uit de edelstand. 
  
• Voorbeelden: Beatrijs wil de liefde niet in buiten in het veld bedrijven. Ze kan niet veel, niet naaien of spinnen
• Beatrijs is bang voor schande, de angst haar goede naam te verliezen door niet te handelen zoals ze volgens haar stand verplicht is.

In de Beatrijs zit veel symboliek. Beatrijs spreekt af onder een egelantier (rozenstruik). Waar staat deze struik denk je voor?

Herinner je je nog meer symbolen? (denk aan getallen en kleuren)

• Symboliek in de Beatrijs

1. De egelantier/ witte roos in een boomgaard: de reine liefde van de vrouw 
2. Wit hemd: reinheid van de Moeder Maagd/ onschuld
3. Blauw overkleed: Maria de Hemelkoningin/ trouw. Beatrijs verlaat in blauw-wit het klooster: een bruidsgewaad
4. Beatrijs krijgt 3 visioenen. Drie is het goddelijke getal van de Heilige Drie-eenheid 

Is de Beatrijs nog zinvol voor mensen van nu?

literatuur-

geschiedenis 

middeleeuwen

Wat klopt er niet aan deze olifant?

Jacob van Maerlant (1235-1300)

Van den naturen bloeme

Wat beschreef Jacob van Maerlant in Van den naturen bloeme?

1. Verschillende soorten inheemse bloemen
2. Verschillende soorten olifanten in dierentuinen en de mensen die ze aten
3. Dieren, planten, stenen en hun geneeskracht en fabeldieren
4. Hoe planten groeiden en zich ontwikkelden in de natuur

0

Onderwijs in de middeleeuwen

Trivium

• de grammatica (het bestuderen van de structuur van het Latijn)
• de retorica (het er zich schriftelijk en mondeling in kunnen uitdrukken) 
• dialectica of logica (het opzetten van een betoog en het afwegen van argumenten). 

Quadrivium

rekenen

wiskunde 

astronomie

muziektheorie

En daarna...

• Minderheid ging naar de universiteit 
• Studies: theologie, filosofie, rechten of medicijnen
• Universiteiten alleen in Leuven, Parijs, Orleans of Bologna
• Op het platteland maar heel weinig scholing

En jij?

Als jij in de middeleeuwen had geleefd, zou jij dan denk je het trivium  en/ of het quadrivium hebben doorlopen?

En zou je naar de universiteit gaan?

https: