3.1 Machthebbers in Europa

 Machthebbers in Europa
paragraaf 3.1 
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

In deze les zitten 21 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

 Machthebbers in Europa
paragraaf 3.1 

Slide 1 - Tekstslide

leerdoelen
aan het eind van deze les:
  • kun je verklaren waarom en hoe Lodewijk Frankrijk centraliseerde 
  • weet je wat de Glorious Revolution was en hoe dit de macht van de Engelse koning verkleinde
  • weet je wie de Republiek bestuurde
  • kun je verklaren hoe het Rampjaar in 1672 heeft kunnen plaatsvinden 

Slide 2 - Tekstslide

17e & 18e eeuw
Ook wel tijd van de verlichting
  • kennis over wetenschap
  • nieuwe ideeën over de samenleving
  • kunst & cultuur
  • van memento mori naar carpe diem

Slide 3 - Tekstslide

Het Frankrijk van begin 17e eeuw
  • Lodewijk XIV werd koning op zijn 6e: regentes Anna van Oostenrijk regeerde met Mazarin voor Lodewijk
  • Frankrijk was in oorlog met Spanje: veel geld uitgegeven aan het leger
  • belastingverhoging door oorlogen: opstanden van het volk
  • Maar: Mazarin belegerde Parijs: verdeeldheid onder opstandelingen --> troon gered 

Slide 4 - Tekstslide

Lodewijk XIV
  • Koning van Frankrijk van 1643 t/m 1715.
  • vanaf 1661; zelf regeren
  • Machtigste man van Europa. 
  • Trok elk jaar ten strijde.
  • Hij streefde naar absolute macht.
  • Vervolgde protestanten (hugenoten).
  • Hugenoten vluchten land uit.

Slide 5 - Tekstslide

Burgeroorlog
  • katholieken waren vaak in oorlog met Hugenoten (calvinisten)
  • Edict van Nantes 1598 > Hugenoten kregen godsdienstvrijheid 
  • boze katholieken vermoordden Hendrik IV
  • Nieuwe oorlogen tussen katholieken en Hugenoten >  Lodewijk moest met zijn moeder Parijs uitvluchten > sindsdien hekel aan adel

Slide 6 - Tekstslide

L'etat c'est moi
  • 1653: Lodewijk op zijn 15e officieel tot koning gekroond
  • in 1661 overleed Mazarin: geen nieuwe minister aangesteld
  • Lodewijk heerste alleen: Absoluut vorst 
  • ook wel de 'Zonnekoning' 

Slide 7 - Tekstslide

Versailles 
  • Lodewijk haatte Parijs --> verhuisde in 1682 naar het Paleis van Versailles
  • adel woonde aan het hof: verplichte aanwezigheid bij gelegenheden --> pas dan kreeg je gunsten van de koning
  • ministers alleen als raadgevers

Slide 8 - Tekstslide

Glorious Revolution (GB)
  • Karel I afgezet als koning (streven naar teveel macht)
  • Jacobus II: katholiek koning in een protestants Engeland --> Engelse adel vreest godsdienstvervolgingen
  • 1688: Glorious Revolution
  • Stadhouder Willem III (getrouwd met de Engelse Mary Stuart, dochter van Jacobus) verdrijft Jacobus en wordt vorst van Engeland, op verzoek van het Parlement (stadhouderloos tijdperk)
  • Bill of rights (Geldt nog steeds)

Slide 9 - Tekstslide

De Republiek
  • 1588: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
  • staten: vergadering van gewesten afzonderlijk (binnenlands bestuur)
  • Staten Generaal: vergadering van alle gewesten samen (buitenlandse zaken)
  • alleen rijke burgers bestuurden = oligarchie 

Slide 10 - Tekstslide

Strijd
  • stadhouder= aanvoerder van leger en de vloot
  • raadspensionaris/landsadvocaat = voorzitter Staten Generaal 
  • vaak in strijd met elkaar; wel of geen oorlog
  • 1609: wapenstilstand met Spanje -> hoogverraad van Johan van Oldenbarnevelt 
  •  1619: Johan van Oldenbarnevelt onthoofd door Maurits 

Slide 11 - Tekstslide

Stadhouderloostijdperk 
  • 1648: vrede met Spanje -> stadhouder nog nodig?
  •  1650: Stadhouder Willem II overleed -> geen nieuwe stadhouder
  • raadspensionaris vanaf nu het machtigst
  • 1672: rampjaar -> nieuwe stadhouder Willem III 

Slide 12 - Tekstslide

Het rampjaar
  • In 1672 begon het Rampjaar.  
  • De Republiek werd aan 3 kanten tegelijk aangevallen: 
  • Engeland, Frankrijk en Münster & Keulen.  

Slide 13 - Tekstslide

Rampjaar 1672 (2)
  • Gebroeders de Witt (landsadvocaten) werden gezien als de veroorzakers van het rampjaar. 

  • Woedende menigte nam de gebroeders gevangen om te lynchen.  

Slide 14 - Tekstslide

Huiswerk
Maken: 3.1
opdracht: 2,3,4,5,8 

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Stadhouder
  • Opperbevelhebber van het leger en de vloot
  • Invloed op benoeming van regenten
  • Nakomelingen van Willem van Oranje
  • Hij kon roem vergaren door oorlog te voeren!

Slide 18 - Tekstslide

Raadpensionaris
  • Soort minister-president van de gewesten
  • Vertegenwoordigde het belangrijkste gewest (Holland) in de Staten-Generaal
  • Hij wilde rust en vrede om de handel veilig te stellen!
  • Machtstrijd met de stadhouder (van Oldenbarnevelt en Maurits)

Slide 19 - Tekstslide

Het rampjaar
  • In 1672 begon het Rampjaar.  
  • De Republiek werd aan 3 kanten tegelijk aangevallen: 
  • Engeland, Frankrijk en Münster & Keulen.  

Slide 20 - Tekstslide

Rampjaar 1672 (2)
  • Gebroeders de Witt (landsadvocaten) werden gezien als de veroorzakers van het rampjaar. 

  • Woedende menigte nam de gebroeders gevangen om te lynchen.  

Slide 21 - Tekstslide