V4 - T3 : BS 5 Ontstaan van soorten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 4 Evolutie

B7

Ontstaan van soorten

Leerdoel B7

• Je kunt manieren van reproductieve isolatie beschrijven
  

    - door geografische verschillen
    - door verschil in gedrag

• Je kunt aan de hand van het eilandbiogeografiemodel de eilandtheorie uitleggen

Reproductieve isolatie

• Geografische isolatie (allopathisch)
• Verschillen in gedrag (sympatische soortvorming)
  
• Tijd (sympatische soortvorming)
  

Ontstaan van soorten

• Voor het ontstaan van nieuwe soorten, moet langere tijd geen uitwisseling van genen zijn: reproductieve isolatie

• Vindt in één populatie een mutatie plaats, dan komt die niet in de andere populatie. Na een tijdje zijn ze zó verschillend, dat het twee soorten zijn geworden.

• Reproductieve isolatie kan plaatsvinden door geografische isolatie (bv. een bergketen) --> allopatrische soortvorming

Sympatrische soortvorming

In hetzelfde gebied zonder dat er een geografische barrière zit.

gedrag, tijd

• Of door polyploïdie: een meervoud van het diploïde aantal chromosomen in een (deel van een) organisme

• Polyploïdie ontstaat door fout tijdens de mitose

Eilandtheorie

allopathisch:

ander vaderland

Eilandtheorie

Grootte van het eiland beïnvloedt de snelheid van uitsterven:

- Klein eiland: veel concurrentie -> soorten sterven sneller uit.

- Groot eiland: minder concurrentie -> soorten sterven minder snel uit.

Groene lijnen in de grafiek.

Eilandtheorie

Afstand van het eiland tot het vaste land (bron van migratie)

- Dichtbij: veel migratie 

- Ver weg: weinig migratie 

Meer bij groot eiland dan bij klein eiland door meer beschikbare niches!

Rode lijnen in de grafiek.

Eilandtheorie

Dynamisch evenwicht: het punt waarop de immigratie gelijk is aan de snelheid van uitsterven.

De biodiversiteit blijft gelijk.

Er verdwijnen wel soorten en die worden vervangen door nieuwe.

Eilandtheorie

De eilandtheorie voorspelt dus de grootte van de biodiversiteit van geïsoleerde gebieden, zoals eilanden, bergtoppen, meren en bossen.

Eilandtheorie op de Wadden

Welke Waddeneiland heeft de grootste biodiversiteit? 

Waar meer soorten vanuit Den Helder? 

Verklaar met de eilandtheorie van BINAS 93C.

A     Texel

B     Ameland

C     Terschelling

93C

Samenvatting Eilandtheorie

In het voorkomen van het aantal soorten op eilanden zag Darwin een wetmatigheid: 

- hoe groter het eiland, hoe meer soorten. 

- hoe verder van het vaste land, hoe minder soorten.

De eilandtheorie beschrijft dus de biodiversiteit in relatie tot de grootte van een eiland (of een ander geïsoleerd ecosysteem) en de afstand tot het vaste land (of tot andere ecosystemen).

Zijn er vragen?

Zijn er vragen?

Zet de eiland vormen op volgorde van hoeveelheid soorten die er kunnen voorkomen van minste naar meeste soorten.

1 (minste soorten)

2

3

4 (meeste soorten)

klein eiland ver weg

groot eiland ver weg

groot eiland dichtbij

klein eiland dichtbij

Bij welke eiland komen de meeste soorten voor?

1. klein eiland, dichtbij
2. klein eiland ver weg
3. groot eiland, dichtbij
4. groot eiland, ver weg

Selectiedruk komt vanuit... (kies het beste antwoord)

1. het organisme
2. het ecosysteem
3. de levensgemeenschap
4. de populatie

Ben jij al begonnen met leren?

Ja

Beetje

Nee

Niet nodig, ik weet alles al

Maak opdracht 67 t/m 80

- klaar: maak test jezelf, 

Op de volgende slides staan drie oefentoetsen van het hele hoofdstuk. Deze moet je volgende week ook maken en je percentages invullen die je gescoord hebt.

Ook staat er nog een korte herhalingsvideo...

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Herhalingsvideo