Bloedtransfusie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Bloedtransfusie

Doel van de les

• Bloed(groep) en bloedproducten
  
• Indicaties toediening bloed(producten)
  
• Kruisproef
  
• Complicaties
  
• Controles
  
• Instellen toedieningssnelheid
  
• Nazorg

Vraag: waar worden bloedcellen aangemaakt? 

Antwoord: in het beenmerg 

Rode bloedcellen

Bloedplaatjes

Wat is de functie van erytrocyten?

Wat is een tekort aan hemoglobine en ijzer? 

Wat is de functie van de witte bloedcellen? 

Wat is de functie van bloedplaatjes? 

Zuurstof vervoeren m.b.v. hemoglobine

Bloedarmoede

Functie in de afweer tegen lichaamsvreemde stoffen

Zorgen ervoor dat het bloed stolt

• Immuniteit

Natuurlijke immuniteit

• actieve natuurlijke immuniteit
  

Het lichaam maakt zelf antistoffen

• Passieve natuurlijke immuniteit
  

Via de navelstreng / placenta

Kunstmatige immuniteit

• actieve kunstmatige immuniteit

Vaccin / Er wordt een vaccin gespoten met verzwakte ziekteverwekkers

• passieve kunstmatige immuniteit
  

serum

Welke bloedgroepen kan je onderscheiden?

jaarlijks ontvangen 250.000 Nederlanders een bloedtransfusie

Slachtoffers van  ongevallen

Patiënten die een grote operatie ondergaan

Patiënten die voor kanker of kwaadaardige bloedziekten behandeld worden.

Landelijke richtlijnen

Transfusie beleid:

een bloedgroep moet tweemaal worden bepaald uit twee onafhankelijke bloedmonsters

bloedgroep

wordt bepaalt met antistoffen tegen die bloedgroepen.

aan een druppel bloed worden antistoffen tegen bijv. bloedgroep A toegevoegd. Als het bloed gaat klonteren betekent dit dat op de rode bloedcellen bloedgroep A aanwezig is.

Bloedgroep O klontert met beide antistoffen niet.

Wat zijn redenen om rode bloedcellen toe te dienen?

Bloedplasma

Wat zijn redenen om bloedplasma toe te dienen?

Wat zijn redenen om bloedplaatjes toe te dienen.

Kruisproef

Laboratoriumtest: 

• Bij elkaar voegen van serum van patiënt (ontvanger) met rode bloedcellen van de donor
• Positieve kruisproef: geen bloedtransfusie

Kruisproef: past bloed ontvanger bij het donorbloed door te kijken of er klontering van het bloed plaatsvindt als het bloed wordt samengebracht. Zo ja, dan is de kruisproef positief. Dat wil zeggen dat het donorbloed niet geschikt is. 

Wat is een rhesusbaby

Toedieningswijzen

• Perifeer infuus
• Centraal veneuze katheter
• Perifeer ingebrachte centrale katheter (PICC)
• Port à cath

Risico's bij een bloedtransfusie

Zoek 2 transfusie reacties op.

Wat zijn de verschijnselen?

Wat doe je als je merkt dat er een transfusiereactie is?

Wat te doen bij transfusie reactie?

• Transfusie staken
• NaCl 0,9 aanhangen om infuus open te houden
• Arts waarschuwen
• Regelmatig controles, pols, RR, temp.
• Restant bloedzak naar bloedbank sturen om de oorzaak van de reactie te achterhalen

Controles bloedproduct

• Naam en geboortedatum
  
• Bloedgroep
  
• Kruisproef (moet negatief zijn)
  
• Conditie zak
  
• Administratieve gegevens zorgvrager
  
• Productnummer bloedproduct
  
• Vervaldatum bloedproduct
  

Controles voor toediening

• Wat/hoeveel/inloopsnelheid
• patiëntgegevens/dossier
• Kruisproef  
• Controle pols, bloeddruk en temperatuur: 5–15 minuten voor de transfusie
  
• Dubbele controle: controleer bloedproduct met het transfusieformulier en opdracht arts (product/hoeveelheid/toedieningssnelheid)

• Bij ophalen bloed bij het laboratorium 
• Voor aanhangen bij de patiënt controleer je de gegevens nogmaals met een collega. Je controleert pols, bloeddruk en temperatuur om transfusiereacties te observeren.

Toedieningssnelheid

• Met behulp van volumetrische pomp: bereken ml/uur
  
• Zonder pomp: druppelsnelheid/minuut berekenen
  (1ml = 18 druppels) 

 

  

Formule: totaal aantal druppels =

                  totaal aantal minuten

                  aantal ml x 18

                  uren x 60 

Transfusie en controles

• Zak met bloedproduct voorzichtig aanprikken (zak neerleggen en spike met een draaiende beweging insteken)
  
• Systeem vullen met bloed
  
• Druppelsnelheid instellen
  
• Controle pols, bloeddruk en temperatuur 5-15 minuten na de start

Druppelsnelheid: eerste 10 minuten: niet meer dan 20 ml van het bloedproduct toedienen.

Nazorg

Infuusslang naspoelen

Infuusslang direct vervangen of binnen 24 uur na beëindiging transfusie

Transfusiezak 24 uur bewaren

Dit was bloedtransfusie

Vragen?

Bij de praktijkles gaan we een opdracht maken.