Overtuigende teksten lezen > Ameland

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Overtuigende teksten lezen

Ameland
stap 20

Na deze les:

* Herken je overtuigende teksten.
* Kun je feiten en meningen onderscheiden.
* Ken je manieren voor een inleiding en een slot.

Overtuigende teksten

In een overtuigende tekst, of betoog, laat de schrijver duidelijk weten wat zijn mening is. Hij vertelt wat hij van het onderwerp vindt en hoopt dat jij het met zijn mening eens bent.

Voorbeelden van overtuigende teksten: beoordeling, ingezonden brief, folder, artikel in een krant of tijdschrift.

Feiten en meningen

Als je een overtuigende tekst leest, moet je goed letten op het verschil tussen feiten en meningen.

Feit
- Controleerbaar.

- Iets dat waar is.

- Je kunt opzoeken of controleren of het echt zo is.

Mening
- Persoonlijk.

- Iets waar je het wel of niet mee eens bent.

- Je kunt erover nadenken wat je er zelf van vindt.

Sleep het feit of de mening naar het juiste vakje

Feit

Mening

Het is in ons lokaal nu 19 graden Celsius.

Ik vind het hier lekker warm.

Het is hier ijskoud!

Ik heb gewoon kippenvel!

De tekst die bij de vragen in deze les hoort, vind je in de drive in het mapje van jouw Waddeneiland.

Kijk bij week 1.

Lees de tekst "Ben ik gevaarlijk met mijn telefoon op de fiets?" verkennend.
Wat is het onderwerp van de tekst? Waar zie je dat aan?

Voorspel het deelonderwerp van alinea 2, 3 en 4.

Lees de eerste en de laatste alinea van de tekst.
Wat is het doel van de schrijver, denk je?

Lees de tekst nu grondig.
Sleep de alinea's naar het juiste tekstdeel.

Inleiding

Middenstuk

Slot

alinea 1

alinea 2

alinea 3

alinea 4

alinea 5

alinea 6

Schrijf de kernzin op van alinea 2.

Schrijf de kernzin op van alinea 3.

Zijn de andere zinnen van alinea 3 uitleg of voorbeelden?

1. Uitleg
2. Voorbeelden

Zijn de volgende zinnen hoofdzaken of bijzaken?
Sleep ze naar het juiste vakje.

Hoofdzaak

Bijzaak

"Ik knalde nog net niet tegen hem aan." (regel 3)

"Jongeren vinden dat ze voorzichtig zijn, maar hun gedrag in het verkeer is dus meestal wél gevaarlijk." (regel 21-22)

"Je kunt daarvoor een boete van ruim 200 euro krijgen." (regel 25-26)

Zijn de volgende zinnen feiten of meningen?
Sleep ze naar het juiste vakje.

Feit

Mening

"Ik kijk heus wel goed uit."

"Volgens een online onderzoek van EenVandaag gebruikt 50% van de jongeren (12-24 jaar) hun telefoon tijdens het fietsen."

"Een derde van de jongeren is door hun mobiel weleens in een gevaarlijke situatie terechtgekomen."

"Dat is raar."

"... heb je echt een bord voor je kop."

Zeg in je eigen woorden:
"uit het onderzoek bleek" (regel 12).

Zeg in je eigen woorden:
"Het mobieltje is vaak de boosdoener" (regel 22).

Wat betekent de uitdrukking "je kop in het zand steken" (regel 30-31)?

Schrijf uit de tekst een synoniem op van "riskant" (regel 32).

Inleiding

Je weet al dat een tekst een inleiding, een middenstuk en een slot heeft.

De inleiding is bedoeld om lezers nieuwsgierig te maken.

Dat kan de schrijver op verschillende manieren doen:

• het onderwerp van de tekst noemen;
• een belangrijke vraag over het onderwerp stellen;
• een herkenbaar, opvallend of grappig verhaaltje vertellen.

Slot

Het slot is bedoeld om de tekst af te sluiten.

Ook daar zijn verschillende manieren voor:

• een korte samenvatting van de tekst geven;
• een conclusie trekken: de schrijver geeft een eindoordeel (vaak te herkennen aan het woord dus);
• een advies geven of een oproep doen aan de lezer.

Sleep de onderstaande zinnen naar het juiste tekstdeel.

Inleiding

Slot

Weleens een oude kaart of liefdesbrief van je (groot)ouders gevonden?

Het is dus nog niet zeker of het verbod er komt.

De film is niet alleen grappig maar ook superspannend. Alleen kijken als je durft!

Dit blok ging over verschillende soorten klimaat. Je weet nu wat een landklimaat is, een zeeklimaat en een woestijnklimaat.

In deze paragraaf leer je hoe de motor van een auto werkt.

Pling! Een bericht op je telefoon van je zakje sla: "Hallo! Ik moet vandaag nog worden opgegeten, anders is het te laat!"

Sleep de zinnen die bij de inleiding horen naar de juiste soort inleiding.

Een verhaaltje

Een vraag

Het onderwerp vertellen

Weleens een oude kaart of liefdesbrief van je (groot)ouders gevonden?

In deze paragraaf leer je hoe de motor van een auto werkt.

Pling! Een bericht op je telefoon van je zakje sla: "Hallo! Ik moet vandaag nog worden opgegeten, anders is het te laat!"

Sleep de zinnen die bij het slot horen naar het juiste soort slot.

Een conclusie

Een samenvatting

Een advies

Het is dus nog niet zeker of het verbod er komt.

De film is niet alleen grappig maar ook superspannend. Alleen kijken als je durft!

Dit blok ging over verschillende soorten klimaat. Je weet nu wat een landklimaat is, een zeeklimaat en een woestijnklimaat.

Welke manier gebruikt de schrijver van de tekst voor de inleiding?

1. Het onderwerp van de tekst noemen.
2. Een belangrijke vraag stellen.
3. Een verhaaltje vertellen.

Welke manier gebruikt de schrijver van de tekst voor het slot?

1. Een samenvatting geven.
2. Een conclusie trekken.
3. Een advies geven of een oproep doen.

Wat heb je geleerd?

* Je herkent overtuigende teksten.
* Je kunt feiten en meningen onderscheiden.
* Je kent manieren voor een inleiding en een slot.

Wat bereid je voor voor de volgende les?

Zoek een betogende tekst in een krant, tijdschrift of online.
Noteer de volgende dingen:

* de naam van de schrijver;
* de bron;
* de mening van de schrijver;
* de redenen die de schrijver geeft voor zijn/haar mening.

Plak de link naar of een afbeelding van je tekst in een Google Doc en noteer daar je antwoorden in. Deel je document met je docent.

Succes!