Romantiek introductieles KUA klas 3

• Kunst algemeen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Romantiek

KUA klas 3 introductieles kwartaal 3

Thema: Samenleven

Onderwerp: De Romantiek (19e eeuw)

KUA Kwartaal 3

Onderwerp: De Romantiek

Introductieles (LessonUp)

3 of 4 lessen werken aan PO (Escape Room Maken)

Laatste les: Escape Rooms spelen

Burgers en Stoommachines

De 19e eeuw

Eind 18e eeuw: 

• De Franse Revolutie (1789)
• Uitvinding stoommachine

Tijd van: 

• Industriële revolutie
• Groeiend nationalisme
  

Wat hoort NIET bij de 19e eeuw?

1. Napoleontische tijd
2. Industriële revolutie
3. De Verlichting
4. Nationalisme

00:45

De Verlichting

De Romantiek

Verstand stond centraal

Gevoel stond centraal

Tijd van burgers en stoommachines

Tijd van pruiken en revoluties

Wetenschap was belangrijk

Individuele beleving was belangrijk

Verlichting versus Romantiek

Ten tijde van de Verlichting was het idee ontstaan dat er een streng onderscheid bestond tussen de objectief waarneembare wereld en de subjectieve beleving daarvan. 

In de Romantiek komt hier een reactie op, die juist intuïtie, het verhevigde gevoel en de persoonlijke beleving meer centraal stelt."

0

De Romantiek

Het originele, individuele en authentieke wordt belangrijk in de kunst, net als het begrip 

'het sublieme'. 

Subliem 

Immanuel Kant: "We kunnen iets mooi  vinden omdat het aan bepaalde eisen voldoet, het benoembare. Maar er is ook een onbenoembaar aspect, waardoor we toch geraakt kunnen worden." 

Dat wordt bedoeld met het sublieme. 

Subliem

Zowel mooi en overweldigend als beangstigend of duister 

Met de uitvinding van de stoommachine in 1750, kwam de industriële revolutie op gang.

De Romantiek geeft een mogelijkheid om 'weg te vluchten' uit de dagelijkse werkelijkheid van industriële omgeving 

W. Turner

J. Constable

Goya

Gericault

C. Friedrich

C. Friedrich

Delacroix

oudheid/natuur

nationalisme

natuur

natuur

sprookjes

oudheid

drama/natuur

Wandelaar boven de nevelen 

Caspar David Friedrich ( 1818)

Door de industrialisatie veranderde de omgeving van de mensen sterk. Mede hierdoor zie je in de Romantiek de behoefte aan ESCAPISME:

Vluchten uit de dagelijkse werkelijkheid 

 

Escapisme

Vluchten uit dagelijkse werkelijkheid kan op meerdere manieren: 

- de natuur - het sublieme landschap

-door letterlijk te reizen naar exotische bestemmingen

-de (onbereikbare) liefde

-Sprookjes, mythen

-het verleden (de eigen geschiedenis --> opkomst nationalisme) 

-Dromen - hallucinaties

0

Wat is een hedendaags voorbeeld van Escapisme?

Dans

Romantisch ballet:

• Thema's zoals sprookjes, de liefde, zelfopoffering en de dood.
• Klassieke ballettechniek: Gestrekte houding, gewichtloos/zwevend/lichtvoetig.
• Kostuums: spitzen, tutu's, veel wit en roze
• Voorbeelden: Het zwanenmeer, De Notenkraker, Giselle

Giselle 

Giselle gaat over een graaf die verliefd wordt op een onbevangen boerenmeisje, haar – door niet zijn ware identiteit te onthullen – om de tuin leidt en daarmee uiteindelijk het noodlot over haar en zichzelf afroept. 

Na haar dood verandert Giselle in een 'Wili'. Een Wili is de geest van een ongetrouwde vrouw die in het boos woont. De Wili's verleiden mannen om naar het bos te komen. De mannen moeten de hele nacht dansen tot het licht wordt. Lukt dat niet, dan gaan ze dood.

Giselle beschermt de graaf als hij door de Wili's verleid wordt door met hem te dansen. Zo redt ze vanuit de dood haar geliefde.

Decor van eerste bedrijf/akte

Welke romantische thema's komen terug in dit verhaal?

1. De hoofse liefde, het geloof in God
2. Schoonheid als hoogste ideaal, evenwicht
3. De (onbereikbare) liefde, het occulte
4. Woeste natuur, educatieve boodschap

0

Welke kenmerken van het Romantisch ballet kun je in dit voorbeeld herkennen?

1. Ensemblewerk, een simpel decor
2. Zweverige bewegingen, witte gewaden
3. Verschillende hoogtelagen, veel grondwerk
4. Veel herhaling, eenvoudige passen

Muziek

• Expressie staat centraal (veel verschil in tempo en dynamiek)
• Grotere orkesten: meer instrumenten (koperblazers en slagwerk)
• Programmamuziek: de muziek beeldt iets uit (verhaal, schilderij)
• Opkomst nationalisme en 'nationale scholen' (inspiratie uit eigen geschiedenis, folklore, sprookjes)
• Opera's werden grootse meeslepende voorstellingen (Gesamtkunstwerk)

02:16

Welke muzikale kenmerken hoor je in de opening van 'The Hall of the Mountain King'?

1. Medium tempo, toonsterkte vrij zacht
2. Weinig instrumenten, rustig tempo
3. Weinig instrumenten, toonsterkte vrij luid
4. Snel tempo, veel instrumenten

00:23

Welke muzikale kenmerken hoor je in de opening van 'The Hall of the Mountain King'?

1. Medium tempo, toonsterkte vrij zacht
2. Toonsterkte vrij luid, langzaam tempo
3. Weinig instrumenten, toonsterkte vrij luid
4. Snel tempo, veel instrumenten

Deze muziek beeldt iets buitenmuzikaals uit (The Hall of the Mountain King), dat noem je:

1. Nationale scholen
2. Expressiemuziek
3. Dynamiek
4. Programmamuziek

Past de titel 'The Hall of the Mountain King' bij de thematiek van de Romantiek? Waarom wel of niet?

Schilderkunst

• Persoonlijke (subjectieve) beleving van de kunstenaar staat centraal 
• Onderwerpen die passen bij de romantiek: Natuur, landschappen, dramatische taferelen, historische gebeurtenissen, dromen
• Stijlkenmerken kunnen verschillen per land en per kunstenaar
• Kunstenaar was onafhankelijk

Wat kun je zeggen over de VOORSTELLING van dit schilderij?

1. Er wordt vooral gebruik gemaakt van grijze en blauwe tinten
2. Er is sprake van een centrale compositie
3. Je ziet een wandelaar op een rots die uitkijkt over het landschap
4. De natuur wordt verheerlijkt, een voorbeeld van escapisme

Wat kun je zeggen over de VORMGEVING van dit schilderij?

1. Er wordt vooral gebruik gemaakt van grijze en blauwe tinten
2. Er is sprake van een centrale compositie
3. Je ziet een wandelaar op een rots die uitkijkt over het landschap
4. De natuur wordt verheerlijkt, een voorbeeld van escapisme

Wat kun je zeggen over de BETEKENIS van dit schilderij?

1. Er wordt vooral gebruik gemaakt van grijze en blauwe tinten
2. Er is sprake van een centrale compositie
3. Je ziet een wandelaar op een rots die uitkijkt over het landschap
4. De natuur wordt verheerlijkt, een voorbeeld van escapisme

Wat staat er centraal in de Romantiek?

1. Liefde
2. Schoonheid
3. Gevoel
4. Verstand

Wat wordt er bedoeld met 'het sublieme'

1. Het perfecte
2. De ultieme schoonheid
3. Het filosofische
4. Het onbenoembare

Escapisme kon gevonden worden in:

1. Sprookjes, de natuur
2. De liefde, het geloof
3. Geschiedenis, films
4. Uitvindingen, nieuwe kennis

Wat bedoelen we met 'programmamuziek'?

1. Muziek die strak een bepaalde vorm volgt
2. Muziek die grote verschillen kent tussen hard en zacht
3. Muziek die iets buitenmuzikaals uitbeeldt
4. Muziek die in veel landen wordt gespeeld

Dit schilderij is illustratief voor de Romantiek. Leg uit waarom.

Wat zijn de belangrijkste aspecten van de Romantiek die je vandaag hebt geleerd?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃