Grammatica H2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Vandaag

Planning komende tijd.

Korte terugblik op de afgelopen lessen: snappen we alles?

Nieuwe lesstof: hoofdzinnen en bijzinnen.

Lesdoel van vandaag:

We bekijken vandaag wat we nog weten van de afgelopen lessen.

Nieuwe lesstof: theorie en inoefenen

Planning

Woensdag 20 mei: oefentoets

Maandag 25 mei: toets

Woensdag 27 mei: herkansing/tweede gelegenheid

Maandag 1 juni: tweede pinksterdag

Woensdag 3 juni: start Grammatica hoofdstuk 3.

Terugblik

persoonsvorm

verander van tijd of getal:

zet de zin in mv/ev

zet de zin in een andere tijd

het werkwoord wat veranderd is de pv

Gezegde

De persoonsvorm (met een bijbehorend (werk)woord).

Er gebeurt iets.

Je doet iets.

Je bent iets.

Er gebeurt iets:

Het sneeuwt.

De zon schijnt.

Sneeuwt is pv, het is ow.

Schijnt is pv, de zon is ow.

Je doet iets:

Je ligt te slapen. Je slaapt. Je hebt geslapen. Hij heeft geslapen.

Wij hebben geslapen. Jullie gaan aan het werk. Zij leveren hun werkstuk in (scheidbaar werkwoord: inleveren).

Werkwoordelijk gezegde.

Je bent iets.

Jij bent sterk. Hij is moe. Jullie zijn jarig/blij/verdrietig...

Naamwoordelijk gezegde.

Minister-president Rutte zal ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie.

Wat is in deze zin de persoonsvorm, gezegde, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling?

Minister-president Rutte zal ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie.

Minister-president Rutte zal ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie.

Minister-president Rutte zal ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie.

Minister-president Rutte zal ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie.

Minister-president Rutte zal ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie.

Minister-president Rutte zal ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie.

Is deze zin enkelvoudig of samengesteld?

Waarom is deze zin enkelvoudig?

1. Er is maar een persoonsvorm.
2. Er is maar een onderwerp.
3. Er is maar een gezegde.
4. Er is maar een bijwoordelijke bepaling.

Vanavond zal minister-president Rutte ons de versoepelingen mededelen tijdens de persconferentie op televisie.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoofdzinnen/Bijzinnen

Een zin met één persoonsvorm is een enkelvoudige zin en is altijd een hoofdzin (hz).​ Zinnen met twee of misschien wel drie of meer persoonsvormen zijn samengestelde zinnen. Deze bevat altijd minimaal één hoofdzin en verder een of meer hoofdzinnen en/of bijzinnen (bz).​

Hoofdzin

De persoonsvorm staat altijd vooraan in de zin en altijd in directe combinatie met het onderwerp. Er staan geen zinsdelen tussen de persoonsvorm en het onderwerp.

Hoofdzin

Roodkapje gaf de wolf een mep.

Roodkapje gaf de wolf een mep en zij rende hard weg. 

Samengestelde zin met twee hoofdzinnen.

Waarom?

De voegwoorden 'en, maar, want' zorgen voor nevenschikking.

Bijzin

De persoonsvorm staat acheraan in de zin.

Er staan zinsdelen tussen de persoonsvorm en het onderwerp.

De zin begint met een voegwoord (behalve: en, maar, want).

Bijzin

Roodkapje gaf de wolf een mep omdat ze bang voor hem was.

Vanaf 'omdat' is de bijzin.

Waarom? pv staat achteraan (was), er staan zinsdelen tussen de pv en ow (ze), de zin begint met een voegwoord (omdat).

Bijzin

De bijzin kan beginnen met voegwoorden zoals: omdat, aangezien, wanneer, toen, hoewel, doordat, etc.​ 

Je kunt van een bijzin ook weer een gewone mededelende hoofdzin maken, het voegwoord valt dan weg. 'Omdat ze bang voor hem was' wordt dan: Ze was bang voor hem.

​

Bijzin

De zin kan behalve met een voegwoord, ook beginnen met 'die, dat, wat, waarover, waarvan.

Roodkapje die bang voor de wolf was, gaf hem een mep.

'Die bang voor de wolf was' is de bijzin, hij staat ertussenin. De hoofdzin is: Roodkapje gaf hem een mep.

Wat is de bijzin?
Roodkapje sloeg de wolf die daar liep.​

Wat is de bijzin?
Aangezien Roodkapje bang was, gaf zij de wolf een mep.

Wat is de bijzin? Roodkapje gaf de wolf een mep want ze was erg bang voor hem.​

Opdrachten:

Maak in je licentie van Nu Nederlands de opdrachten 1-5 van Grammatica 2.4. Je vindt het bij 'planning'.

Je mag nu de opdrachten zelfstandig maken, maar we kunnen nu ook gezamenlijk starten met de opdrachten.

Laten we eens naar opdracht 1 kijken.

Nu Nederlands

Gram 2.4 Opdracht 1

Vul de zin aan met een hoofdzin:

Hoe zie je dat dit een bijzin is?

Hoe ziet een hoofdzin er dan uit? bv. 1.  ... moet je hard studeren.

2. ... wordt hij ontslagen

opdracht 2

vul aan met een bijzin:

1. .... wij voor vandaag hebben opgekregen?

Opdracht 3

omdat ... binnenkrijgt is de bijzin. Waarom?

Hoe zie je dan dat die andere de hoofdzin is? Zet eens in een andere tijd? Wat is de pv? Wat is het ow? Staan ze bijelkaar en vooraan in de zin?