2.2 Voorwaarden voor een rechtsstaat

2.2 Voorwaarden voor een rechtsstaat
1 / 38
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 38 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 90 min

Onderdelen in deze les

2.2 Voorwaarden voor een rechtsstaat

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Deze les
Korte terugblik vorige les

10 minuten a/d slag met opdrachten

Uitleg + stellingen

Afmaken huiswerk 

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een rechtsstaat?

Slide 3 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Nederland is een rechtsstaat
Een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rechtsbescherming

Wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid



Rechtshandhaving 

Staat moet ervoor zorgen dat wij ons aan de wet houden





Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De politie mag je niet zomaar oppakken
A
Rechtshandhaving
B
Rechtsbescherming

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De politie doet alcoholcontroles bij automobilisten
A
Rechtshandhaving
B
Rechtsbescherming

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

In een rechtsstaat moet ook de overheid zich aan de wet houden
A
Waar
B
Niet waar

Slide 8 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

In dit land zijn meerdere politieke partijen toegestaan
A
Democratie
B
Dictatuur

Slide 9 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Er is sprake van censuur
A
Democratie
B
Dictatuur

Slide 10 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Een rechter moet lid zijn van de grootste politieke partij
A
Democratie
B
Dictatuur

Slide 11 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Je mag de overheid aanklagen als je het niet eens bent met een beslissing
A
Waar
B
Niet waar

Slide 12 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

10 minuten stil aan het werk

2.2 Maken opdracht 2, 3, 4, 5, 7, 9 en 10

(Bij opdracht 4 is één verschil genoeg)


Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel
Je kan de voorwaarden voor de rechtsstaat benoemen en uitleggen 

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2.2 Voorwaarden voor een rechtsstaat 

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Nederland is een rechtsstaat
Een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Voorwaarden rechtsstaat
om te zorgen voor de veiligheid van de burgers, te zorgen dat ze gelijk worden behandeld en in vrijheid kunnen leven 

1. Grondwet met grondrechten 
2. Er is een machtsverdeling --> Trias Politica
3. Het legaliteitsbeginsel 
4. Onafhankelijke rechtspraak 


Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1. Grondwet
Belangrijkste document 

Grondrechten zijn de basis voor menswaardig bestaan

Onder te verdelen in klassieke en sociale grondrechten 

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

0

Slide 19 - Video

Uitleg klassieke en sociale grondrechten. 
Klassieke grondrechten

Beschermen ons tegen de overheid 
Geven ons rechten tegen een te machtige overheid

Hier mag je voor naar de rechter stappen als je denkt dat hier niet aan voldaan is 

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bijvoorbeeld: 

  • Artikel 1: discriminatieverbod 

  • Artikel 4: Kiesrecht

  • Artikel 7: Vrijheid van drukpers 

  • Artikel 8: Recht op vereniging

  • Artikel 9: Recht op vergadering

  • Artikel 10: Onaantastbaarheid van de persoonlijke levenssfeer

  • Artikel 11: Onaantastbaarheid van het lichaam

  • Artikel 13: Briefgeheim

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Sociale grondrechten

Plichten van de overheid: 

zorgen voor een goed bestaan


Zijn pas later (21ste eeuw) in de Grondwet gekomen

Overheid moet zich ervoor inspannen, maar je kan er niet voor naar de rechter stappen 

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


bijvoorbeeld:



  • Recht op veilig bestaan

  • Recht op onderwijs

  • Recht op gezondheidszorg

  • Recht op woongelegenheid

  • Recht op bewoonbaar gebied

  • Recht op rechtsbijstand

  • Recht op werk

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Grondwet
Grondwet kán aangepast worden

Maar het is niet zo als gewone regels als minimumleeftijd voor alcohol

2x stemmen is nodig

Voorbeeld: Kiesrecht voor alle mannen en 2 jaar later alle vrouwen

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2. Machtenscheiding
Franse filosoof Montesquieu (1689 - 1755): 'De ervaring leert dat iedereen die de macht heeft, geneigd is daar misbruik van te maken'

Daarom machtenscheiding!

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verdeling van de macht - Trias Politica
  • Maakt absolutisme en dictatuur onmogelijk
  • Voorkomt onrechtvaardigheid
  • Checks and balances: Verschillende machten
    controleren elkaar en ‘houden elkaar scherp’. 
  • Logisch? In dictaturen is er geen controle en kan de politie zo maar boetes uitschrijven of kunnen politici geld aannemen om plannen uit te voeren.

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 27 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wetgevende macht
  • TAAK: Maakt wetten
  • Parlement en regering samen
  • Parlement controleert of de uitvoerende macht zijn werk goed doet.

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Uitvoerende macht
  • TAAK: Voert wetten uit
  • Regering 
  • Is politiek verantwoordelijk       --> dagelijks bestuur van land.
  • Geeft leiding aan ambtenaren, militairen en politie

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rechterlijke macht
  • TAAK: Rechtspraak, is onafhankelijk
  • Beoordeelt of mensen straf moeten krijgen.
  • Geeft een oordeel als burgers, bedrijven en overheid een conflict hebben.

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3. Het legaliteitsbeginsel
De overheid mag alleen de vrijheid van burgers beperken als dat in wetten is vastgelegd. 

Dus wat niet in de wet staat = niet strafbaar. 

Nieuwe wetten worden niet met terugwerkende kracht toegepast. 
--> Waarom belangrijk / logisch?
--> Waarom soms een probleem?

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De _______ macht is verantwoording verschuldigd aan de wetgevende macht. De _______ macht is verantwoording schuldig aan de burgers. De burgers hebben invloed op de wetgevende macht door middel van _______.
De _______ macht controleert vervolgens de uitvoering van de wetten en regelgeving en treedt op als _______ bij conflicten tussen machten. De rechterlijke macht wordt gecontroleerd door de uitvoerende macht die de rechterlijke macht organiseert.
verkiezingen
wetgevende
rechterlijke
uitvoerende
scheidsrechter

Slide 32 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Straffen in Nederland
Hierna een aantal strafbare feiten.

Test je kennis...

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat kost de boete voor appen op de fiets?
A
90 euro
B
95 euro
C
100 euro
D
159 euro

Slide 34 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe lang is levenslang in Nederland?
A
De rest van je leven
B
30 jaar
C
25 jaar
D
20 jaar

Slide 35 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de maximale straf bij een verkrachting?
A
6 jaar
B
10 jaar
C
12 jaar
D
100 uur taakstraf

Slide 36 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de maximale strafmaat voor doodslag?
A
5 jaar gevangenis
B
10 jaar gevangenis
C
15 jaar gevangenis
D
25 jaar gevagenis

Slide 37 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk 2.2 


maken opdracht 2, 3, 4, 5, 7, 9 en 10 



Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies