V4 - Verlichting intro deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Verlichting

Lesplanning

• Eerste indruk cultuurblok NL
• Uitleg literatuur in de verlichting
• Afsluiten 

Lesdoelen

• Aan het einde van de les ken je de literatuurhistorische context van de verlichting.
• Aan het einde van de les ken je vijf verschillende soorten literatuur die van belang waren in de tijd van de verlichting.

Cultuurblok NL

• Eerste indruk?
• Hoe ging het?
• Wat hebben jullie gedaan?
• Hoever ben je in 'Joe Speedboot'? 

Literatuur - algemeen

• Franse filosoof en schrijver Voltaire vond NL in de 18e eeuw een land van kranten en boeken. 
• Uitvinding boekdrukkunst 1445 door Johannes Gutenberg.
• Grote productie drukwerk in NL.

Literatuur - Algemeen

• Kennis stond centraal en moest gedeeld worden.
• Gewone mensen moesten kunnen begrijpen wat er stond: drukwerk verscheen in begrijpelijke taal.
• Doel: verhaal kunnen volgen, leuk vinden en boodschap begrijpen én kunnen toepassen op het eigen leven.

Waarom moesten de mensen in de tijd van de verlichting de boodschap van een verhaal kunnen toepassen?

Literatuur - algemeen

• Groot aanbod aan literatuur -> werd veel gelezen, met name door vrouwen --> werd meer geschreven, door vrouwen.
• Toneel en gedichten waren belangrijke literaire genres.
• Door de briefroman kwam er meer waardering voor de gewone roman.

De roman behoorde in de 18e eeuw tot de lagere cultuur. Hoe is dat nu?

1. Hetzelfde. Het wordt nog steeds als lectuur gezien.
2. Dat is veranderd. Het wordt nu als literatuur gezien.

Toneel

• Veel publiek in de grote steden.
• Toneelstuk kon wel vijf uur duren.
• Tragedie -> klucht ( -> ballet).

Toneel

De tragedie zat nog strakker in elkaar dan tijdens de renaissance:

• alles wat in strijd met de waarschijnlijkheid was, werd geschrapt.
• Het koor aan het eind verdween.
• De wonderlijke ontknoping verdween.

Toneel

• Genre burgerlijk drama kwam op.
• De stof werd ontleed aan de eigen geschiedenis of aan het leven van alledag.
• Belangrijke personen werden de hoofdpersonen in het stuk.

Kinderboeken

Wat is het doel van kinderboeken in de verlichting?

1. amuseren
2. activeren
3. opvoeden
4. straffen

Kinderboeken

• Afbeelding passend bij de tekst
• Gedicht
• Moraal/opvoedkundige les over wat wel of niet mag 

Ollie wil ook!

Ollie wil ook!

Stukje voorlezen + plaatjes laten zien

Wat is het verschil in kinderboeken in de tijd van de verlichting en nu?

Wat is het verschil tussen kinderboeken en jeugdboeken (of volwassenboeken)?

Aan het einde van de les ken je de literatuurhistorische context van de verlichting.
Aan het einde van de les ken je twee genres binnen de literatuur in de tijd van de verlichting.

Ja, ik beheers beide lesdoelen.

Nee, ik ben nog bezig om de twee lesdoelen eigen te maken.

Wat zou je willen leren rondom de verlichting?

historiek.net