Les 3: Verzuiling en ontzuiling van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen:

• Welke zuilen er in NL waren
• Wat waren de oorzaken van de ontzuiling en waarom bleef die bestaan na WOII

Pieter Jelles Troelstra (SDAP)

Ferdinand Domela Nieuwenhuis (SDB)

Herman Schaepman (Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen)

Abraham Kuyper (ARP)

Waarom ontstaan politieke partijen?

• Katholieken voelen zich achtergesteld. Zij strijden voor emancipatie: gelijke rechten als protestanten
  

• Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.

• Tegen de ideeën van de Liberalen en/of de van de Franse Revolutie (vooral protestanten)

SDAP (Sociaal Democratische Arbeiders Partij)

ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

RKSP (Rooms-Katholieke Staatspartij)

Vrijheidsbond

verzuiling en ontzuiling van Nederland.

]

Ontzuiling vanaf jaren '60

• Ontzuilde partijen (D66)
• Samenwerking katholiek en protestant (CDA)
• Ontzuilde kranten 
• Ontzuilde omroepen (RTL)

• Ontzuilde docenten in christelijk onderwijs
• Ontzuilde vakbond (FNV)
• Ontzuilde werkgeversorgaisaties (VNO-NCW)

Antwoordmodel

18 maximumscore 3: Voorbeeld van een juist antwoord is:

• Brandt brengt (als voorlichter van het KNIL) de boodschap over dat het

Nederlandse ingrijpen legitiem is / de beste optie is voor Indonesië /

noodzakelijk is, omdat de opstandelingen niet het beste voor hebben

met het land / omdat de opstandelingen voortkomen uit de Japanse

vijandelijke bezetting 1

• door te schrijven dat opstandige Indonesiërs (een van de volgende): 1

> opgevoed zijn met blankenhaat

>geïndoctrineerd zijn door de Japanners

> losgebroken horden zijn

> uit dom wanbegrip de Nederlandse steun weigeren

>gedreven worden door fanatici

• Door in te grijpen wilde de Nederlandse regering 'verzet tegen het

West-Europese imperialisme' / 'de dekolonisatie die een einde maakt

aan de westerse hegemonie' tegengaan 1

Opmerking

Alleen als bij de eerste deelvraag een juiste boodschap van Brandt wordt

weergegeven, wordt 1 scorepunt toegekend aan een passende verwijzing

naar de bron.

Maar zuilen blijven bestaan...

• Nog steeds verzuilde partijen (VVD, SGP, SP, CU, PvdA)
• Nog steeds verzuilde omroepen (KRO, VPRO, EO)
• Opkomst islamitische zuil
• Nog steeds bijzonder onderwijs (Katholiek, protestant, islamitsch)

Praktische Opdracht

- Je gaat op onderzoek naar spotprenten uit de periode 1945-2008 in Nederland

- Je kiest minimaal 10 spotprenten uit die volgens jou over een belangrijke politieke situatie in de Nederlandse GS gaan.

Je legt uit wat je op de spotprenten ziet en waarom je hiervoor gekozen hebt.

- Vervolgens leg je hetgeen vast in, ppt. word, website (eigen keuze)

Morgen laptop mee!