Het ontstaan van een wereldeconomie (tijdvak 5 & 6)
De ontwikkeling van een wereldeconomie
1 / 39
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4,5
In deze les zitten 39 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.
Lesduur is: 45 min
Onderdelen in deze les
De ontwikkeling van een wereldeconomie
Slide 1 - Tekstslide
Exotische goederen als specerijen en zijde waren in de Middeleeuwen al bekend in Europa. Hoe liep de aanvoerroute in die tijd?
Slide 2 - Open vraag
Slide 3 - Tekstslide
Kenmerkende Aspecten
Het begin van de Europese overzeese expansie (5)
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie (6)
De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek (6)
Slide 4 - Tekstslide
Nieuwe route
Vanaf 15de eeuw afname handel met Azië:
1. Gevaarlijk door instorten Mongoolse rijk
2. Bevolkingskrimp door pest
3. Handelsblokkade door Ottomaanse Rijk
1453: Constantinopel valt in handen van Ottomanen --> verbod op Europese handel
Gevolg: zoektocht naar nieuwe route
Slide 5 - Tekstslide
Vanaf de 15de eeuw starten de ontdekkingsreizen. Welke oorzaak vind jij het belangrijkste?
A
Dure producten door tussenhandel
B
De val van Constantinopel
C
De reis werd te gevaarlijk
D
Bevolkingskrimp
Slide 6 - Quizvraag
Portugal
Technologische uitvindingen (kompas, karveel, sterrenkaarten) maken verre zeereizen mogelijk
15de eeuw: Portugezen beginnen met zoektocht naar route
Slide 7 - Tekstslide
Portugal
Hendrik de Zeevaarder
1488: Bartolomeus Diaz ontdekt Kaap van de Goede Hoop
1498: Vasco da Gama bereikt India
Concurrentie met Portugal leidt tot Spaanse ambities een eigen route te vinden
Slide 8 - Tekstslide
Waarom zijn de moslims verrast om de Europeanen tegen te komen in India?
Slide 9 - Open vraag
West-Indië
Oktober 1492: Columbus komt in Amerika aan
Om oorlog te voorkomen verdelen Portugal en Spanje de wereld: Verdrag van Tordesillas (1494)
Al snel sturen de Spanjaarden legers de binnenlanden in op zoek naar rijkdommen
Conquistadores, betere wapens en ziektes decimeren de lokale bevolking
Keizer Karel V gebruikt de rijkdommen om in Europa oorlogen te voeren...
Slide 10 - Tekstslide
Waar zijn de indianen verbaasd over?
Slide 11 - Open vraag
0
Slide 12 - Video
Slide 13 - Tekstslide
Portugezen in 'de Oost'
Deelname in complex handelssysteem
Proberen dominantie te verkrijgen
Richten factorijen op
Slide 14 - Tekstslide
Spanjaarden in
'de West'
Conquistadores vallen Azteken en Inca rijken gewapend binnen
Duizenden bewoners overlijden aan meegebrachte ziektes
Spanje koloniseert Amerika
Slide 15 - Tekstslide
Waardoor beleefde Nederland een Gouden Eeuw?
Slide 16 - Open vraag
De Nederlandse Gouden Eeuw
Gunstige geografische ligging:
- specialisatie
- oostzeehandel ('moedernegotie')
- stapelmarkt
Slide 17 - Tekstslide
Slide 18 - Tekstslide
Wat valt je op aan deze cijfers?
Slide 19 - Open vraag
Stapelmarkt
Slide 20 - Tekstslide
De Stapelmarkt
Het paleis op de Dam was het stadhuis van Amsterdam in de Gouden eeuw.
Dit is de waag. Hier werden goederen gewogen.
Mensen van over de héle wereld kwamen naar Amsterdam om te handelen.
Slide 21 - Tekstslide
Hoe zet Amsterdam zich neer als het handelscentrum van de wereld?
Amsterdam beheerst de wereld
Hoorn des overvloeds, de winsten
Handelaren uit alle windstreken
Op de achtergrond de handelsschepen
Enorme variatie in handelswaar
Een rijke stad
De god Hermes van de handel waakt over de stad
De Amsterdamse stedenmaagd is het middelpunt
Slide 22 - Tekstslide
Hollandse kooplieden
Handelskapitalisme
Oprichting V.O.C.
- Eerste aandelen
- Economisch monopolie
- Politieke en militaire bevoegdheden
Slide 23 - Tekstslide
De ontwikkeling van een wereldeconomie
Slide 24 - Tekstslide
Driehoekshandel
Slide 25 - Tekstslide
Waardoor beleefde Nederland een Gouden Eeuw?
Slide 26 - Open vraag
Slide 27 - Tekstslide
Economische rivaliteit!
Frankrijk: mercantilisme
Engeland: Engelse oorlogen + Act of Navigation
Slide 28 - Tekstslide
De nieuwe informatie die als gevolg van de kruistochten in Europa bekend werd (zowel over hoe de wereld er uit zag, als de kennis over de klassieken) kan gezien worden als een oorzaak voor de ontdekkingsreizen in de vroegmoderne tijd.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 29 - Quizvraag
Dat Columbus naar het westen voer met de hoop India te bereiken, bewijst dat zijn wereldbeeld anders was dan dat van de vroegere Middeleeuwers.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 30 - Quizvraag
Het omzeilen van de tussenhandel van de Arabieren was voor de ontdekkingsreizigers een belangrijk religieus motief om een zeeroute naar Indië te vinden.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 31 - Quizvraag
De ontdekking, verovering en kolonisatie van de wereld buiten Europa verliep vrijwel overal op vergelijkbare wijze.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 32 - Quizvraag
De handel in slaven, die vanuit Afrika naar Amerika werden vervoerd, houdt verband met het gebrek aan immuniteit van de ‘Indianen’ voor ziektes als de griep en de pokken.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 33 - Quizvraag
Vanuit Oost-Indië werden vooral goud en specerijen naar Europa gebracht, vanuit West-Indië vooral katoen en thee.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 34 - Quizvraag
Een belangrijke oorzaak voor de economische bloei van de Nederlandse Republiek in de zeventiende eeuw is de geografische ligging van het gebied.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 35 - Quizvraag
De stapelmarkt had als voornaamste voordeel dat het kooplieden gemakkelijker maakt om in te spelen op vraag en aanbod.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 36 - Quizvraag
Het monopolie dat de VOC kreeg op de handel met Oost-Indië past goed bij het Handelskapitalisme uit dit tijdvak.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 37 - Quizvraag
De Act of Navigation is een goed voorbeeld van een economische politiek die er op gericht was de eigen belangen te beschermen én specifiek die van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden te schaden.