Hoofdstuk 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Dinsdag, 12 maart 2024

Herhalingsles voor de toets:

Check of je alle opdrachten gemaakt hebt.

Zelfstandig aan de slag:

- Extra trainen

- Oefentoets

Klaar? Aan de slag met de praktijkopdracht!

Extra instructie:

Log in en doe mee :-)

VASTE TEKSTSTRUCTUREN

Vaste tekststructuren

Die driedeling kun je terugzien in verschillende 

vaste tekststructuren

Er zijn er veel, jullie moeten er 7 kennen 

Vaste tekststructuren

Naam	Inleiding	Kern	Slot
Aspectenstructuur	onderwerp	aspecten van onderwerp	samenvatting
Vraag-antwoordstructuur	vraag	mogelijke antwoorden	samenvatting / beste antwoord
Verleden-heden-toekomststructuur	onderwerp	situatie vroeger situatie nu	conclusie / toekomstverwachting
Voor-en-nadelen-structuur	vraag of stelling	voordelen nadelen	afweging / conclusie
Argumentatiestructuur	stelling	(tegen)argumenten weerleggingen	conclusie / stelling
Verklaringsstructuur	verschijnsel	kenmerken/voorbeelden oorzaken/verklaringen	conclusie / meest waarschijnlijke verklaring
Probleem-oplossingsstructuur	probleemstelling	beschrijving, oorzaken, gevolgen en oplossingen	beste oplossing

Wat is een 'vaste tekststructuur'?

1. Logische opeenvolging van alinea's met vaste functies
2. Inleiding, middenstuk, slot
3. Standpunt, argumenten
4. Anekdote, uitleg, samenvatting

Van welke vaste tekststructuur is sprake als de tekst als volgt is opgebouwd?
Inleiding: bepaald verschijnsel
Middenstuk: kenmerken/voorbeelden
verklaring(en)/oorza(a)k(en)/reden(en)\
Slot : samenvatting

1. probleem-oplossingsstructuur
2. verklaringsstructuur
3. argumentatiestructuur
4. voor- en nadelenstructuur

Welke vaste tekststructuren zijn geschikt
voor een betoog?

1. Verleden/heden/ toekomststructuur
2. Een voor-/nadelenstructuur
3. Een argumentatie-structuur
4. Een verklaringsstructuur

Welke vaste tekststructuur is zeker niet geschikt voor een informatieve tekst?

1. Een aspectenstructuur
2. Een vraag-antwoord-structuur
3. Een argumentatie-structuur
4. Een verklaringstructuur

Stijlfiguren

Een tekst kun je op verschillende manieren aantrekkelijk maken: met beeldspraak
(vergelijking, metafoor en personificatie),
met (rijmende) uitdrukkingen en met stijlfiguren.

Een stijlfiguur gebruik je om iets te benadrukken. 

Stijlfiguren:

Een stijlfiguur gebruik je om iets te benadrukken. Enkele stijlfiguren  zijn:

Herhaling

Tegenstelling

Opsomming (drieslag, climax, omgekeerde climax)

hyperbool

understatement

eufemisme

Beeldspraak

Stijlfiguur

Metafoor

Personificatie

Hyperbool

Pleonasme

hyperbool

understatement

eufemisme

Hij heeft een glaasje teveel op.

Hyperbool , eufemisme of understatement?

1. hyperbool
2. understatement
3. eufemisme

In welke zin staat een Understatement?

1. Peter wordt gek van de jeuk.
2. Peter moet een kleine boodschap.
3. Toen Peter klaar was met het overschrijven van de Bijbel, zei hij: "Ach, een kleine moeite."
4. Peter sterft van de honger.

Een eufemisme is:

1. iets lelijker maken dan het is
2. iets mooier zeggen dan het is

In welke zin staat een eufemisme?

1. Peter wordt gek van de jeuk.
2. Peter moet een kleine boodschap.
3. Toen Peter klaar was met het overschrijven van de Bijbel, zei hij: "Ach, een kleine moeite."
4. Peter sterft van de honger.

Wat is een hyperbool?

1. Een overdrijving
2. Een tegenstelling
3. Een druk persoon
4. Een verkleining

Welk van deze zijn hyperbool

1. Wat kun je doen met die ene paar tellen dat een mensenleven duurt
2. Ik verveel me dood
3. je kamer is net een varkensstal
4. Die directeur heeft wel een leuk salarisje

Hij riep, schreeuwde, brulde het uit van de pijn.

1. opsomming (drieslag)
2. tegenstelling
3. herhaling
4. opsomming (climax)

Hij heeft een grote mond, maar een klein hartje.

1. Opsomming (climax)
2. Tegenstelling
3. Herhaling
4. Opsomming (drieslag)

Mijn vader houdt niet van winkelen, maar mijn moeder vindt het heel erg leuk.

1. opsomming (drieslag)
2. tegenstelling
3. vaste combinatie
4. herhaling

Apple iPhoto. Shoot it. Save it. Share it.

1. opsomming: gewoon
2. opsomming: drieslag
3. opsomming: climax
4. opsomming: omgekeerde climax

De trainer werd eerst boos, toen kwaad en daarna woedend op Dirk.

1. opsomming: gewoon
2. opsomming: drieslag
3. opsomming: climax
4. opsomming: omgekeerde climax

Twan won nog geen E100, geen E50, geen E10, maar slechts E2 met zijn lot.

1. opsomming: gewoon
2. opsomming: drieslag
3. opsomming: climax
4. opsomming: omgekeerde climax

Wat is een samentrekking?

1. Herhaalde woorddelen/woorden/zinsdelen weglaten
2. Twee woorden of uitdrukkingen die je door elkaar gooit
3. Een bijzin waarbij het niet duidelijk is wie de handeling uitvoert
4. Een hoofdzin die het onderwerp bevat van de bijzin

Wat is geen samentrekking?

1. huis-, tuin- en keukenspullen
2. blauwe en groene schoenen
3. hotel-restaurant
4. kook- en bakboeken

Welke samentrekking is goed?

1. Anne maakte de bedden op en daarna het ontbijt klaar.
2. Jan spaart voor motorrijles en Anne voor rijles.
3. Het huiswerk was niet moeilijk en heb ik onder de les al af.

Waar is sprake van samentrekking op woordgroepniveau?

1. leuke en stomme cadeautjes
2. Ik wil en krijg een nieuwe fiets.
3. vanille- en aardbeienijs
4. binnen- en buitenland

Een foutieve samentrekking komt voor...

1. wanneer weggelaten woord/woordgroep dezelfde grammaticale functie heeft.
2. wanneer weggelaten woord/ woordgroep een andere vorm heeft.
3. wanneer weggelaten woord/woordgroep dezelfde betekenis heeft.
4. wanneer weggelaten woord/woordgroep op dezelfde plek staat t.o.v. pv.

Wat voor samentrekking is dit?

Voor- en achterwaarts

1. woordniveau
2. woordgroepniveau
3. zinsniveau

Wat is de juiste schrijfwijze van de samentrekking?

1. oude- en nieuwe schoenen
2. oude en nieuwe schoenen
3. oude- en nieuweschoenen
4. oude- en nieuwe-schoenen

Onbepaald voornaamwoord

Onbepaalde voornaamwoorden zijn onder andere: iets, niets, iemand, niemand, alles, men, wat elk, ieder(een).  

 

Een onbepaald voornaamwoord verwijst naar iets vaags. Dat kunnen personen of dingen zijn. 

Wat hoort er bij zinsontleding en wat bij woordsoorten?

lw

zww

pv

vz

wg

zinsontleding

woordsoorten 

Woordsoortbenoeming

ww

lw

bn

zn

vz

Hij

collecteert

voor

een

goed

doel.

Niemand vertelt mij iets!

Onbepaalde voornaamwoorden zijn..

1. Niemand en mij
2. Mij en iets
3. iets
4. Niemand en iets

Wat is in deze zin het onbepaald voornaamwoord?

'Het is hier altijd enorm gezellig.'

1. Het
2. hier
3. altijd
4. gezellig

'WAT' kan een vragend voornaamwoord zijn en een onbepaald voornaamwoord.

1. Waar
2. Niet waar

Gisteren heeft iemand een boek voor jou gebracht.
onbepaald voornaamwoord =

1. gisteren
2. iemand
3. jou
4. boek

Een onbepaald voornaamwoord...

1. als je een woordsoort niet kent
2. verwijst naar iets of iemand maar je weet niet precies wie of wat
3. verwijst naar een persoon of ding
4. wie, wat, welke, wat voor een

Zelfstandig gebruikt bijvoeglijk naamwoord of zelfstandig gebruikt telwoord

Zelfstandig gebruikte telwoorden schrijf je met een -n als ze personen aanduiden en zelfstandig gebruikt worden.

Allen hadden een zwemdiploma.

Weinigen konden ook echt goed zwemmen.

Noteer de juiste vorm van de telwoorden en de zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden (met of zonder -n).

Frank en Ronald de Boer waren [beide|beiden] zeer getalenteerde voetballers.

1. beide
2. beiden

Noteer de juiste vorm van de telwoorden en de zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden (met of zonder -n).

Onder de [gewonde|gewonden] bevond zich ook de burgemeester van het stadje.

1. gewonde
2. gewonden

Noteer de juiste vorm van de telwoorden en de zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden (met of zonder -n).

In Groningen wonen heel wat studenten en de [meeste|meesten] hadden zich dit jaar te laat ingeschreven.

1. meeste
2. meesten

Is de bewering juist of onjuist?

Telwoorden schrijf je met -n als ze zelfstandig gebruikt worden én personen aanduiden.

1. juist
2. onjuist

Ik heb vertrouwen in de toets volgende week!

😒🙁😐🙂😃