12.3 Eiwitten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

12.3 Eiwitten

13.1 Koolhydraten 

Sachariden = moeilijke naam voor koolhydraten

Glucose: 1 sacharide --> monosacharide

Sacharose: 2 sachariden --> disacharide

Zetmeel: veel sachariden --> polysacharide

12.2 Vetten 

                Vetten zijn tri-esters van glycerol (tri-glyceriden)

Binas Tabel 67G1 en 67G2

Glycerol

(Propaan-1,2,3-triol)

stearinezuur

stearine

Leerdoelen

Je kunt na afloop van de les:

• uitleggen dat eiwitten ontstaan uit aminozuren;
• een peptidebinding tekenen en herkennen;
• de vorming van een polypeptide en de hydrolyse in een reactievergelijking weergeven;
• de verschillende functies van eiwitten in een levend organisme noemen;
• de specifieke werking van enzymen toelichten;
• duidelijk maken dat enzymen een temperatuur‑ en een pH‑optimum kennen.

H12.3 Eiwitten

Eiwitten ontstaan uit aminozuren -> BINAS 67H

Dit zijn monomeren met hierin een zuurgroep en aminogroep:

Hoe heet de reactie om deze aminozuren aan elkaar te koppelen? 

Als het goed is herken je de condensatiereactie!

Essentiele aminozuren!

Vorming van een dipeptide

Eiwitten zijn biopolymeren

2 aminozuren -> condensatie -> dipeptide -> condensatie -> polypeptide (=eiwit)

De koppeling heet een peptidebinding

En is gelijk aan een amidebinding

Primaire structuur

Primaire structuur = volgorde van aminozuren

Maak opdracht 16

Antwoord 16

Eiwitten

Vanuit de primaire structuur kunnen H-bruggen en zwavelbruggen gevormd worden

en vouwt de polypeptideketen zich op -> netwerk van

meerdere polypeptideketens (=eiwit)

Ruimtelijke structuur bepaalt de eigenschappen

Structuur verstoren door verwarmen of pH veranderingen

Van aminozuur naar peptidebinding naar eiwit

Volgorde aminozuren is belangrijk!

TAAL betekent iets anders dan LAAT

Zo bepaalt ook de volgorde van de aminozuren welk eiwit er gevormd wordt.

Oefening

Het tripeptide Ala-Val-Ser is opgebouwd uit drie aminozuren: alanine, valine en serine. 

Geef de reactievergelijking in structuurformules van de vorming van Ala-Val-Ser. 

Afbraak van eiwitten

Afbraak tot aminozuren (Hoe heet deze reactie?)

hydrolyse

Maak opdracht 18

Antwoord opdracht 18

Enzymen (soort eiwit)

enzymen = biokatalysatoren 

• Enzym gaat binding aan met substraat (=stof waar enzym op inwerkt)
• enzym en substraat veranderen van vorm
• reactie
• reactieproducten worden los gelaten
• enzym terug naar oorspronkelijke vorm

Optimale werking van enzymen

Optimale werking
van enzymen

Temperatuuroptimum

pH optimum