4.1 Stoffen veranderen!

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom

Je weet toch:

petjes/capuchons

telefoons

ipads

planning vandaag

- uitleg Paragraaf 1 Hoofdstuk 4

- uitdelen beloning aan degenen die spullen bij zich hebben

- aan de slag met opgaven van paragraaf 1 Hoofdstuk 4

- afsluiting met quizje

Doelen van deze les:

• Je kent het verschil tussen een fase-overgang en een chemische reactie 
• Je kent het verschil tussen een ontleding en een verbranding

Wat weet je al?

• alle stoffen bestaan uit moleculen 
  
• bij een chemische reactie veranderen stoffen blijvend
  
•  reactieschema maken 
  

Als stoffen verwarmd worden dan...

Kan het van fase veranderen

Of een chemische reactie

reactieverschijnselen

= veranderingen van stoffen dus ook van de stofeigenschappen

bijv: kleur-, geur-, smaak-veranderingen etc.

maar ook :

- rookvorming

- vuurvorming

- gasvorming etc

Hoeft niet altijd snel te gaan!

 fase-verandering

Fase verandering: geen andere stof, alleen de verschijningsvorm is veranderd.  

Stofeigenschappen zijn hetzelfde. 

ontledingsreacties

-  Er is maar 1 beginstof

-  Er ontstaan 2 of meer reactieproducten

1 stof valt in meerdere stukjes/stofjes uit elkaar.

verbrandingsreacties

-   altijd een reactie met zuurstof

-  Minstens 2 beginstoffen

ontstaan van verbrandingsproducten

2 soorten chemische reacties

organische stoffen

• zijn stoffen met koolstof er in.
• zoals: brood, hout, papier, benzine, gas etc.
• bij ontleden van organische stoffen ontstaan atijd:
• koolstof (s), water(l) en witte rook.
• bij volledige verbranding van organische stoffen ontstaan 
• koolstofdioxide(g) en water(g)

in reactieschema's

• ontledingsreactie:
• hout(s) ---> koolstof(s) + water(l) + witte rook(g)

• verbrandingsreactie:
• methaan(g) + zuurstof(g) ---> koolstofdioxide(g) + water(g)

'Aantoningsreacties'

Aantoningsreacties gebruik je om te kijken of een bepaalde stof is ontstaan (of niet natuurlijk).

De stof die je gebruikt heet ook wel 'indicator'.

Aan de slag!

Wat: opdracht 1 t/m 14 WB B (blz. 6)

Waar: werkboek Deel B

Hoe: individueel, in stilte

Oortjes: Ja, mag

Hulp: boek (blz. 76), docent

Tijd: 15 minuten 

Uitkomst: leerdoelen behalen

Klaar?: Kijk het na via de ELO, maak opgave 15 en 16

Als iets verhit wordt zonder zuurstof is het dan een verbrandingsreactie of ontledingsreactie?

1. verbrandingsreactie
2. ontledingsreactie

Wat gebeurt er als je papier verhit in een reageerbuis?

1. Fase-overgang
2. Scheiding
3. Verbranding
4. Ontleding

Wat gebeurt er als je papier verhit zonder dat het in een reageerbuis zit?

1. Fase-overgang
2. Scheiding
3. Verbranding
4. Ontleding

Het zuur worden van melk is een ...

1. Fase-overgang
2. Scheiding van een mengsel
3. Vorming van een mengsel
4. Chemische reactie

Roesten van een oude fiets is een ...

1. Fase-overgang
2. verbrandingsreactie
3. Vorming van een mengsel
4. ontledingsreactie

Het smelten van ijs is een chemische reactie

1. Ja, ijs heeft andere stofeigenschappen dan water.
2. Nee, ijs en water hebben dezelfde stofeigenschappen.
3. Ja, want ijs moet worden verwarmd om te smelten.
4. Nee, pas als het water verdampt is het een chemische reactie.

geef het reactieschema van de ontleding van papier. Er ontstaan waterdamp, brandbare gassen en koolstof.

wat heb je niet goed begrepen?

Afsluiting

- Je kent het verschil tussen een fase-overgang en een chemische reactie 

- Je kent het verschil tussen een ontleding en een verbranding

Volgende les: alleen Werkboek B mee

opdracht (niet af = huiswerk)

wat: lees blz 76 t/m 80

          maak opgave 1 t/m 14 in werkboek B

hoe: zelfstandig en stil

tijd: tot einde les

uitkomst: je kan de leerdoelen beantwoorden

klaar: maak vraag 15

--> vrijdag niet af is nablijven!!!